Του Εμμανουήλ Ανθουλάκη,
Η Ελλάδα της κρίσης, μαστίζεται από φαινόμενα πέραν του οικονομικού της χαρακτήρα. Φαινόμενα που δεν υπάρχει δημοκρατία, διάλογος, σύμπνοια για μία κοινή απόφαση για έξοδο της χώρας από αυτήν τη δυσχερή σε όλα τα κοινωνικά και ταξικά επίπεδα κρίση. Ένα εξ’ αυτών, έχει να κάνει και με την επαγγελματοποίηση της πολιτικής με την λογική του ότι ένας πολιτικός πλέον μπορεί να αλλάξει ένα κόμμα, όσο εύκολα θα άλλαζε μία δουλειά.
Σήμερα, οι ιδεολογίες και η ταύτιση με έναν χώρο δεν θεωρούνται ως αναγκαία συστατικά για να φανεί κάποιος χρήσιμος σ’ ένα κόμμα, παρατηρώντας την πολιτική ως εργαλείο εξυπηρέτησης συμφερόντων και σκοπιμοτήτων και όχι ως ένα λειτούργημα με συγκεκριμένες αρχές. Ο τεχνοκρατικός χαρακτήρας της πολιτικής και εν προκειμένω της κομματικής πολιτικής στοχεύει στο αποτέλεσμα, παρά στην τήρηση της ιδεολογίας εξ’ ολοκλήρου. Η ρομαντικότητα σβήνει και υπερισχύει η πρακτικότητα. Πλέον, η πλήρη ταύτιση του ψηφοφόρου με τα κόμματα έχει χαθεί στο βωμό αυτόν. Βλέποντας το ζήτημα από την αθλητική σκοπιά, όπως ένας ποδοσφαιριστής παίρνει μεταγραφή σε ομάδα με υψηλή αντιπαλότητα απ’ αυτήν που αφήνει, έτσι και όταν ο βουλευτής πράττει αναλόγως, λειτουργεί στην ψυχολογία του ψηφοφόρου-κοινού αντιπαθητικά, με αίσθημα προδοσίας. Αφ’ ενός μιλάμε για τη φανέλα, αφετέρου για την ιδεολογία. Η ταύτιση ψυχής και σώματος με μία ιδέα, είναι αυτή που κάνει και πρακτικότερη τη σύγκριση πολιτικής-αθλητισμού.
Χρησιμοποιώντας ένα πρόσφατο παράδειγμα, ως παράδοξο μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός πως το κόμμα-εκπρόσωπος της Αριστεράς (με κινήσεις εισόδου στο σοσιαλδημοκρατικό γίγνεσθαι),γίνεται ένα κόμμα ‘’πολυσυλλεκτικότητας’’. Η προσπάθεια αυτή χαρακτηρίζεται ως αντιφατική αναφορικά με το ιδεώδες του χώρου, βλέποντας την είσοδο στο κόμμα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και την υποστήριξη από πολιτικούς που προέρχονται από το χώρο της δεξιάς, αρχικά με τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝ.ΕΛ. και μετέπειτα με την προσχώρηση και την ανοιχτή υποστήριξη βουλευτών προερχόμενους από το κόμμα αυτό στο κόμμα εξουσίας. Αυτό το εργαλείο πέραν του στρατηγικού χαρακτήρα για την παραμονή στην εξουσία, μας φανερώνει πως οι ηθικοί νόμοι -όσο κακόγουστο κι αν ακούγεται-, παύουν να υφίστανται πανηγυρικά.
Υπάρχουν ποικίλα φαινόμενα αποχωρήσεων και ένταξης σε άλλο χώρο. Οι ιδεολογικού προσχήματος όπως αυτή του ΠΑΣΟΚ, επί Γ. Παπανδρέου που λόγω της υπογραφής του μνημονίου, μέλη και βουλευτές έφυγαν από το κόμμα, άλλοι για να ξαναλλάξουν κοινοβουλευτική ομάδα και άλλοι όπου ιδεολογικά ορμώμενοι εκ της αποφάσεως ως πρόσχημα, εντάχθηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ κατά βάση. Το φαινόμενο της ΔΗΜΑΡ όπου προέκυψε από διάσπαση του Συνασπισμού μετά την αποτυχία της εκλογής του Φώτη Κουβέλη. Παρόμοια εκδοχή, της Ντόρας Μπακογιάννη, όπου μετά την εκλογική της αποτυχία με το σχηματισμό της Δημοκρατικής Συμμαχίας, γύρισε πίσω επανακτώντας στις επόμενες εκλογές τη βουλευτική της θέση.
Υφίστανται και οι περιπτώσεις κοινοβουλευτικού τυχοδιωκτισμού, εκεί που οι βουλευτές θεωρούνται και χαρακτηρίζονται ως γυρολόγοι. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο Βασίλης Οικονόμου που αρχικά ήταν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, εν συνεχεία δημιούργησε το «Άρμα Πολιτών» απ’ όπου αποχώρησε για να δημιουργήσει τους «Ελεύθερους Πολίτες». Φεύγοντας κι από κει, εντάχθηκε στη ΔΗΜΑΡ όπου έφυγε για να εισχωρήσει στη ΝΔ. Ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης, ο οποίος έχει εκλεγεί βουλευτής με 3 διαφορετικές κοινοβουλευτικές ομάδες (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΣΥΡΙΖΑ κατά σειρά). Ο Γρηγόρης Ψαριανός, με τη διαδρομή ΚΚΕ Εσωτερικού- Συνασπισμός – ΔΗΜΑΡ- Ποτάμι ή ο Στάθης Παναγούλης με τη διαδρομή ΠΑΣΟΚ- ΚΚΕ (ΕΣΠΕ) – Πολιτική Άνοιξη – ΣΥΡΙΖΑ και πλέον έχει προσχωρήσει στο Κίνημα Αλλαγής.
Η ανυπαρξία σταθερότητας στους πολιτικούς συνδυάζεται και με την ανυπαρξία σταθερότητας εν συνόλω. Πώς μπορεί ο ψηφοφόρος να ταυτιστεί και να εμπιστευτεί έναν υποψήφιο που ενέχει τον κίνδυνο να αποσχιστεί και να βρεθεί σε ένα αντίπαλο στρατόπεδο; Κατά πόσον εκπροσωπείται στη σημερινή Βουλή ο πολίτης με 2 διαλυμένες κοινοβουλευτικές ομάδες και εν συνόλω 22 ανεξαρτήτους βουλευτές μέχρι σήμερα;
Η επαγγελματοποίηση της πολιτικής αναγάγει τον υποψήφιο πολιτευτή ως έναν εργαζόμενο ο οποίος καλείται ανάλογα με τις συγκυρίες και το προσωπικό του συμφέρον να φέρει εις πέρας μία αποστολή ακόμα και αν κάποιες φορές διαφωνεί με αυτήν. Αυτό δεν είναι πρωτοφανές, έχει συμβεί και στο παρελθόν. Αλλά όταν αυτό το φαινόμενο εντείνεται και αποτελεί καθημερινό στοιχείο, αποτελεί πεδίο προβληματισμού. Η ανυπαρξία σταθερότητας και η ‘’καρεκλοποίηση’’ του λειτουργήματος λειτουργούν αποτρεπτικά για την εμπιστοσύνη σε ανθρώπους και θεσμούς, για την επανένταξη του πολίτη στην σφαίρα των πολιτικών γεγονότων και το κλίμα αστάθειας εντείνει το αίσθημα δυσφορίας. Το ‘‘υπηρέτης δύο αφεντάδων’’ των 6 ανεξαρτήτων βουλευτών που δηλώνουν στήριξη στο κυβερνών κόμμα αποτελεί φαινόμενο δυσφορίας και πραγμάτωσης κομματικού ανεμοδεικτισμού. Επομένως, η εντολή του λαού για την εκπροσώπησή του έχει εν δυνάμει απολεσθεί. Καταλήγουμε έτσι στην όλο και λιγότερη πρακτική αντιπροσώπευση και μετέπειτα στην άχρωμη και άοσμη σχέση εντολέα-εντολοδόχου που αν δεν εξαλειφθεί ενέχει θανάσιμους κινδύνους για τον θεσμό της -ουσιαστικής- αντιπροσώπευσης. Ο πολιτικός οφείλει να σέβεται την εμπιστοσύνη που δείχνεται προς το πρόσωπό του , να παραμένει σταθερός και ακέραιος στα λαϊκά αιτήματα με τη δική του ‘’ποιοτική πινελιά’’ και να μη βλέπει τους ψηφοφόρους του και τα κόμματα ως σκαλοπάτι ανόρθωσης στην εξουσία. Η σταθερή πολιτική θέση με συναινέσεις ως προς το κοινό καλό, αποτελεί αρετή και σεβασμό ως προς το κοινό γενικά και το κόμμα σαν οντότητα ειδικά.
Η παραμονή στα δρώμενα και στην εξουσία, σπάει κάθε ηθικό φραγμό του πολιτευτή και λειτουργώντας καθαρά τεχνοκρατικά, έρχεται να φέρει εις πέρας μία αποστολή, είναι η πραγματικότητα. Όπως ανέφερε όμως και ο Βολταίρος, η σκάλα της επιτυχίας πρέπει πρώτα να στηριχθεί σε κάτι σταθερό προτού να μπορέσεις να την ανέβεις.
Έχει μεγαλώσει στην Ελευσίνα και είναι τεταρτοετής φοιτητής Πολιτικών Επιστημών, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Αποτελεί ενεργό μέλος των PES Activists, ενώ αρθρογραφεί τακτικά. Έχει, επιπλέον, συμμετάσχει σε αρκετές προσομοιώσεις τοπικής και εθνικής εμβέλειας, από θέσεις ευθύνης. Εργάζεται στον κλάδο της εστίασης.
