Της Δέσποινας Βλάχου,
Το Ισραήλ βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή: η χώρα οδηγείται και πάλι σε πρόωρες εκλογές, οι οποίες αναμένεται να διεξαχθούν στα τέλη Μαρτίου. Αυτή θα είναι η τέταρτη εθνική ψηφοφορία του Ισραήλ σε διάστημα μόλις δύο ετών. Η κυβέρνηση συνεργασίας του Likud, του κόμματος του Πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu, και του κόμματος Blue and White του Υπουργού Αμύνης Benny Gantz, δεν κατέληξε σε συμφωνία για τον κρατικό προϋπολογισμό. Tο Knesset, το ισραηλινό Κοινοβούλιο, απέτυχε να εγκρίνει τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2020 έως τη νόμιμη προθεσμία, γεγονός που οδήγησε σε αυτόματη διάλυσή του και κήρυξη εκλογών.
Η μη έγκριση του προϋπολογισμού «παραβίασε» και τη συμμαχία Netanyahu-Gantz για την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ενώ η αρχική συμφωνία αφορούσε ένα διετές πλάνο προϋπολογισμού έως το 2021, ένα μονοετές σχέδιο θα έδινε στον Netanyahu την ευκαιρία που έψαχνε για να ρίξει την κυβέρνηση σχετικά με τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, πριν ο Gantz αναλάβει την εξουσία. Πιστεύεται ότι ο Netanyahu επιδιώκει μία νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα αναβάλλει ή θα σταματήσει εντελώς τις ποινικές διαδικασίες εναντίον του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός έχει κατηγορηθεί για υποθέσεις δωροδοκίας και απάτης, ως εμπλεκόμενος σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν τις σχέσεις του Netanyahu με επιχειρηματίες, εκδότες εφημερίδων και στελέχη από μεγάλες εταιρίες τηλεπικοινωνιών του Ισραήλ. «Ο στόχος του Netanyahu είναι να παραμείνει στην εξουσία καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης του», δήλωσε ο Yohanan Plesner, Πρόεδρος του Ισραηλινού Ινστιτούτου Δημοκρατίας.
Πώς, όμως, έφτασε το Ισραήλ σε αυτό το κυβερνητικό σχήμα;
Αφού δύο εκλογικές αναμετρήσεις μέσα στο 2019 απέτυχαν να δημιουργήσουν μία σταθερή κυβέρνηση, Netanyahu και Gantz συμφώνησαν να δημιουργήσουν μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας, επικαλούμενοι την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας και την οικονομική κρίση που έχει προκληθεί εξαιτίας αυτής. Ο συνασπισμός Netanyahu-Gantz, που συμφωνήθηκε τον Απρίλιο, περιλάμβανε αυστηρούς διακανονισμούς κατανομής ισχύος. Η συμφωνία του προέβλεπε ότι ο Netanyahu υπηρετεί ως Πρωθυπουργός για τους πρώτους 18 μήνες, μέχρι και τον Οκτώβριο του 2021, ενώ ο Gantz θα αναλάμβανε τον ηγετικό ρόλο για το υπόλοιπο της θητείας. Ωστόσο, το κυβερνητικό αυτό σχήμα αποδείχθηκε δυσλειτουργικό και πολλοί πίστευαν ότι ο Netanyahu θα επιδίωκε νέες εκλογές, αντί να αφήσει τον Gantz να πάρει τα ηνία.
Ερχόμενοι στο σήμερα, η προεκλογική εκστρατεία για τον επικείμενο εκλογικό γύρο φαίνεται ότι θα είναι δύσκολη για τον Πρωθυπουργό Netanyahu. O ίδιος είναι αντιμέτωπος με τη λαϊκή οργή για τη διαχείριση της πανδημίας, ενώ η ποινική διαδικασία για τις υποθέσεις διαφθοράς, που εκκρεμούν εις βάρος του, θα συνεχιστεί το Φεβρουάριο με τις καταθέσεις μαρτύρων. Παράλληλα, ο σύμμαχός του, Donald Trump, ο οποίος είναι εξαιρετικά δημοφιλής στο Ισραήλ και βοήθησε τον Netanyahu να κερδίσει πολιτικούς πόντους στις προηγούμενες εκλογές, δε θα διαμένει, πλέον, στον Λευκό Οίκο. Ο Netanyahu, βέβαια, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, δήλωσε ότι πιστεύει πως θα κερδίσει τις επικείμενες εκλογές, επικαλούμενος την προμήθεια των εμβολίων του κορωνοϊού και τη δημιουργία διπλωματικών δεσμών με τέσσερις αραβικές χώρες.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το κόμμα του Netanyahu να προηγείται. Ωστόσο, στον νέο γύρο εκλογών παρουσιάζονται διαρροές και από το κόμμα του. Συγκεκριμένα, ο Gideon Saar, ένας δημοφιλής πολιτικός και επικριτής του Netanyahu, αποχώρησε νωρίτερα το Δεκέμβριο από το Likud, και δημιούργησε το δικό του πολιτικό κόμμα, εν ονόματι New Hope, προκαλώντας πολιτικές ανακατατάξεις. Συγχρόνως, ο πρώην Υπουργός Παιδείας και Αμύνης, Naftali Bennett, που ηγείται του κόμματος της θρησκευτικής δεξιάς, φαίνεται να έχει ανοδική πορεία στις δημοσκοπήσεις, εκμεταλλευόμενος τους χειρισμούς της κυβέρνησης σχετικά με την πανδημία. Από την άλλη πλευρά, το κόμμα του Gantz, παρουσιάζει σημαντικές διαρροές. Οι αριστεροί και κεντρώοι ψηφοφόροι αναμένεται να τιμωρήσουν το κόμμα του Gantz, κατηγορώντας το για παραβίαση των εκλογικών υποσχέσεων και ένταξη στο συνασπισμό του Netanyahu. Ωστόσο, το κόμμα Yesh Atid παραμένει ανθεκτικό και φαίνεται να ηγείται του κεντροαριστερού στρατοπέδου.
Εν κατακλείδι, φαίνεται πως το Ισραήλ εισέρχεται σε ένα νέο αδιέξοδο. Σε μία χρονιά που το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 4,5% και το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 12,1%, η οικονομική και κατ’ επέκταση η πολιτική αβεβαιότητα φαίνεται να αυξάνονται. Oι Ισραηλινοί καλούνται τώρα να αποφασίσουν ποιος είναι ο καταλληλότερος υποψήφιος για να αντιμετωπίσει με σθένος τις προκλήσεις του μέλλοντος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Israel election: New poll due after unity government crumbles, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Israel to hold fourth election in two years as political crisis grinds on, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Israeli Election, Take Four: Conservatives vs. Conservatives, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Why Israel Faces a Fourth Election in Just Two Years, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
