Της Ερωφίλης Σμυρνιωτάκη,
Τουλάχιστον 9 άτομα, μεταξύ των οποίων και ένα δεκατριάχρονο παιδί, έχουν δολοφονηθεί από τις κρατικές αρχές κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων, σε ένα νέο κύμα διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης στην ημιαυτόνομη κουρδική περιοχή στο Βόρειο Ιράκ. Από τις 2 Δεκεμβρίου δημόσιοι υπάλληλοι και νέοι ξεχύθηκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τη γενικότερη κακοδιαχείριση σε βάθος δεκαετιών και το γεγονός ότι δεν είχαν πληρωθεί επί σειρά μηνών. Η οικογένεια Barzani, από την οποία προέρχονται ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός της περιοχής, κατηγορείται ευθέως για διαφθορά και κατάχρηση δημοσίου χρήματος.
Το μέγεθος των διαδηλώσεων, όπου συγκεντρώθηκαν χιλιάδες άτομα, υποδεικνύει τη δικαιολογημένη οργή των ανθρώπων για την εκτεταμένη οικονομική και πολιτική δυσλειτουργία στην περιοχή και τις ανισότητες μεταξύ των πολιτικών και των απλών πολιτών. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τα ποσοστά φτώχειας στην περιοχή έχουν διπλασιαστεί από το 2018, με το 1/3 -περίπου 6 εκατομμύρια- των ανθρώπων να ζει με λιγότερα από 400 δολάρια μηνιαίως. Με την πανδημία και τη συνακόλουθη πτώση των τιμών πετρελαίου να πιέζουν, διογκώνοντας την κρίση στην περιοχή, η κουρδική διοίκηση συνέβαλε στο να ξεχειλίσει το ποτήρι, καταβάλλοντας μόλις 4 μισθούς καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020 και μειώνοντας τους μισθούς περισσότερο από 20%.
Εκατοντάδες νεαρών διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν έξω από τα κεντρικά γραφεία του Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος και της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν, στα οποία έβαλαν φωτιά, φωνάζοντας συνθήματα στα κουρδικά και κατηγορώντας τους πολιτικούς για διαφθορά. Οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και άνοιξαν πυρ κατά των διαδηλωτών, τους οποίους καταδίωξαν, ενώ στις εχθροπραξίες συμμετείχε και ο στρατός. Η τοπική κυβέρνηση ανταποκρίθηκε με τον περιορισμό της πρόσβασης στο διαδίκτυο και το κλείσιμο του τοπικού τηλεοπτικού σταθμού NRT, που σχετίζεται με την αντιπολίτευση.
Ο πρώην τοπικός Πρωθυπουργός, Masrour Barzani, κατηγόρησε, σε δηλώσεις του, την κεντρική κυβέρνηση, στη Βαγδάτη, για καθυστέρηση στη μεταφορά των αναγκαίων ποσών, προκειμένου να γίνουν οι πληρωμές των δημοσίων υπαλλήλων. Δε θα ήταν μια νέα τακτική από την πλευρά της Βαγδάτης η παρακράτηση ποσών από την κουρδική περιοχή, καθώς έχει συμβεί στο παρελθόν ως «τιμωρία» για την ανεξάρτητη πολιτική που ακολουθεί στις εξαγωγές πετρελαίου. Ο Barzani επεσήμανε ότι το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία είναι ζωτικό και καταδίκασε τη βία ως μη αποδεκτή. «Είναι κοινή μας ευθύνη να διατηρήσουμε την ασφάλεια όλων, συμπεριλαμβανομένων των διαδηλωτών και της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.», δήλωσε.
Ο Ιρακινός Πρωθυπουργός, Mustafa al-Kadhimi, απάντησε πως η λαϊκή οργή είναι δικαιολογημένη, ως προϊόν δεκαετιών αμέλειας. Εγγυήθηκε πως η ιρακινή κυβέρνηση θα δουλέψει σκληρά, ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ανθρώπων της περιοχής και όλων των πόλεων του Ιράκ. Ο Πρόεδρος, Barham Salih, επίσης, υπογράμμισε πως η βία δεν είναι η λύση στα δίκαια αιτήματα των πολιτών, που θα έπρεπε να γίνονται σεβαστά, ενώ απαίτησε οι δυνάμεις ασφαλείας να συμπεριφέρονται σύμφωνα με τον νόμο και να απέχουν από τη χρήση βίας.
Ωστόσο, η χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας είναι ιδιαίτερα έντονη, με αποτέλεσμα εκατοντάδες προσαχθέντες να αγνοούνται. Επικρατεί ανησυχία στις οικογένειες των αγνοουμένων διαδηλωτών, διότι υπάρχουν υποψίες πως οι άνθρωποί τους βασανίζονται ή/και εξαναγκάζονται να ομολογήσουν για αδικήματα που δεν έχουν διαπράξει. Έχουν, επίσης, σημειωθεί και συλλήψεις δημοσιογράφων, όπως του Karzan Tariq, που εργάζεται για το NRT, ο οποίος απελευθερώθηκε το Σάββατο 12 Δεκεμβρίου ύστερα από τουλάχιστον 24 ώρες κράτησης. H Αποστολή Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών για το Ιράκ καταδίκασε τη βία στην περιοχή και υποστήριξε πως το δικαίωμα για ειρηνική διαμαρτυρία θα πρέπει να προστατεύεται. Στις 10 Δεκεμβρίου περισσότερες από 20 ιρακινές και διεθνείς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις απηύθυναν αίτημα στον Πρωθυπουργό του Ιράκ, al-Kadhimi, να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την άμεση απελευθέρωση των διαδηλωτών που έχουν εξαφανιστεί κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων των ετών 2019-2020.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Seven dead in protests as Covid-19 hits Iraqi government worker salaries, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Iraqi leader calls for end to violence in Sulaymaniyah protests, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Joint letter urges Iraqi Prime Minister to ensure immediate release of forcibly disappeared protesters, Mena Rights Group, διαθέσιμο εδώ
- Iraq’s president urges end to violence in protest-hit Sulaimaniyah, Al Monitor, διαθέσιμο εδώ
