Του Πάνου Μπόβαλη,
Ένα από τα πολλά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Η.Π.Α., Joe Biden, και ίσως το σημαντικότερο είναι εκείνο της οικονομίας. Η πανδημία του κορωνοϊού έχει πλήξει σημαντικά την αμερικανική οικονομία, με εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις να έχουν κλείσει, ενώ οι άνεργοι φτάνουν τα 20 εκατομμύρια. Ο Biden βρήκε στο πρόσωπο της πρώην πρόεδρου της ομοσπονδιακής τράπεζας των Η.Π.Α., Janet Yellen, το άτομο που θα βγάλει «τα κάστανα από τη φωτιά» και η αλήθεια είναι ότι η κα. Yellen το έχει ξανακάνει επιτυχώς… αλλά ας μην προτρέχω, θα μιλήσω στη συνέχεια γι’ αυτό. Επρόκειτο να γίνει, επίσης, η πρώτη γυναίκα στην ιστορία των Η.Π.Α. που θα αναλάβει τη θέση του υπουργείου Οικονομικών. Ποια είναι, όμως, η Janet Yellen;
Από βραβευμένη ακαδημαϊκός, επικεφαλής σύμβουλος Οικονομικών του Clinton
Πριν συνεχίσω να γράφω για το όραμα και τα σχέδιά της, καλό θα ήταν να τη γνωρίσετε λίγο καλύτερα. Η Janet Yellen, λοιπόν, γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου 1946 στο Brooklyn της Νέας Υόρκης και είναι παντρεμένη με τον George Akerlof, γνωστό οικονομολόγο, βραβευμένο με Νόμπελ Οικονομίας το 2001. Η ίδια είναι οικονομολόγος και διετέλεσε πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών για μια τετραετία (2014-2018). Είναι η πρώτη γυναίκα που έλαβε αυτή την θέση στην ιστορία των Η.Π.Α. Σπούδασε στο Βrown University, στο τμήμα των Οικονομικών και απέκτησε το διδακτορικό της στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Yale. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως καθηγήτρια Οικονομικών, αρχικά στο Harvard, ενώ, από το 1980, εντάχθηκε στο Haas School of Business στο Πανεπιστήμιο της California, στο Berkeley. Εκεί, πραγματοποίησε σημαντικές έρευνες και δίδαξε Μακροοικονομία σε όλα τα επίπεδα, λαμβάνοντας πολλά βραβεία διδασκαλίας.
Το 1994, η Yellen πήρε άδεια από το Berkeley και υπηρέτησε, αρχικά, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Federal Reserve System (FED), της Κεντρικής Τράπεζας των Η.Π.Α. και από το 1997 έγινε επικεφαλής στο συμβούλιο των Οικονομικών συμβούλων του τότε πρόεδρου της Αμερικής, Bill Clinton, μέχρι το 1999. Παράλληλα, προέδρευσε της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ. Η Yellen επέστρεψε στο Berkeley και δίδασκε εκεί μέχρι το 2004.
Οικονομική κρίση του 2008 και η Yellen πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των Η.Π.Α.
Καιρό πριν «σκάσει» η οικονομική κρίση του 2008, η Janet Yellen ήταν από τους πρώτους ανθρώπους που είχε προβλέψει την κρίση και τα βαθιά προβλήματα στην αγορά ακινήτων. Ήταν, επίσης, εκείνη που κλήθηκε, επί προεδρίας Obama, να αναλάβει επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας των Η.Π.Α. και να βάλει το λιθαράκι της για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας και τα κατάφερε επιτυχώς. Από το 2014-2018, που ηγήθηκε της Fed, το ποσοστό της ανεργίας από 6,7% μειώθηκε στο 4.1%.
Παρά την επιτυχία της, ο Trump αποφάσισε να μην τη διορίσει ξανά και επέλεξε τον Ρεπουμπλικάνο δικηγόρο, Jerome H. Powell, στη θέση της, λέγοντας σε ένα συμβούλιο ότι «είναι πολύ κοντή γι’ αυτή τη μεγάλη δουλειά».
Οι δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει ως Υπουργός Οικονομικών
Σε μια ιδιαίτερα πολιτικά πολωμένη Αμερική, η επιλογή της Janet Yellen για τη θέση της υπουργού Οικονομικών ήρθε την κατάλληλη στιγμή. Είναι μια ηγετική φυσιογνωμία, που χαίρει αποδοχής και εμπιστοσύνης τόσο από τους Δημοκρατικούς όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους, τόσο από τους προοδευτικούς όσο και από τους Συντηρητικούς. Εκείνοι που γνωρίζουν την Yellen καλύτερα λένε ότι η μεγάλη της ικανότητα είναι να χτίζει συναίνεση.
Σύμφωνα με τον Michael Greenberger, καθηγητή Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Maryland και πρώην συνάδελφό της την εποχή του Clinton: «Η Janet Yellen είναι από τα λίγα άτομα που οι αγορές και οι επιχειρήσεις αγαπάνε και αυτό επειδή δεν είναι ιδεολόγος. Παίρνει τον χρόνο της, διαβάζει όλες τις πληροφορίες και όταν αποφασίσει να μιλήσει, ό,τι και να πει είναι τόσο τεκμηριωμένο και βασισμένο σε πραγματικά στοιχεία, που κανείς δεν μπορεί να φέρει αντίλογο».
Η αλήθεια είναι πως η Yellen ως υπουργός οικονομικών θα αντιμετωπίσει, όπως και το 2014, μια τεράστια πρόκληση, καθώς ο Αμερικανικός λαός προσπαθεί να ανακάμψει από την κατάσταση που έφερε ο κορωνοϊός με το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων και τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας.
Η κυβέρνηση Biden έχει ως στόχο να ανοικοδομήσει μια οικονομία που θα είναι καλύτερη για το περιβάλλον, μια οικονομία που θα προσφέρει περισσότερες ίσες ευκαιρίες, ανεξάρτητα από το πού γεννήθηκε κάποιος. Ο Biden στοχεύει, επίσης, σε μια οικονομία φροντίδας (The Caring Economy). Θέλει να δοθεί οικονομική προτεραιότητα σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η διδασκαλία και η φροντίδα των ανηλίκων. Και στο πρόσωπο της Janet Yellen βλέπει το άτομο που θα καταφέρει να εφαρμόσει τις ιδέες του και όχι άδικα…
Η νέα υπουργός Οικονομικών έχει δείξει στο παρελθόν πόσο ευαισθητοποιημένη είναι τόσο σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, όσο και σε θέματα που αφορούν τις ανισότητες και τον ρατσισμό. Δεν έχει περάσει, άλλωστε, πολύς καιρός από τη φορά που η Yellen οδήγησε μια διμερή ομάδα οικονομολόγων να υπογράψει μια επιστολή που ενέκρινε έναν φόρο άνθρακα…
Μετά τη σχετική ανακοίνωση του Joe Biden, για το ποιος θα αναλάβει τον τομέα της Οικονομίας, η Janet Yellen δήλωσε έτοιμη και ανάρτησε το σχετικό tweet: «Εμείς αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις σαν χώρα αυτή την στιγμή. Για να ανακάμψουμε, πρέπει να ξαναχτίσουμε το Αμερικανικό Όνειρο, να φτιάξουμε μια κοινωνία, οπού το κάθε άτομο θα μπορεί να φτάσει στο πέρας των δυνατοτήτων του και να κάνει ακόμη μεγαλύτερα όνειρα για τα παιδιά του. Ως υπουργός θα δουλεύω καθημερινά, για να ξαναδημιουργήσω αυτό το όνειρο για όλους».
Θα καταφέρει, άραγε, για δεύτερη φορά να οδηγήσει την οικονομία των Η.Π.Α. σε ανάκαμψη; Η ίδια πάντως έχει δείξει ότι ξέρει να ηγείται στα δύσκολα. Μένει να το αποδείξει άλλη μια φορά… Το σίγουρο είναι ότι θα συνεχίσει να εμπνέει εκατομμύρια κοπέλες, γυναίκες και ανθρώπους, όπως τα καταφέρνει τόσα χρόνια με τη δουλειά της, τις επιτυχίες και τις απίστευτες πρωτιές της… Ας της ευχηθούμε καλή επιτυχία!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Janet Yellen, Encyclopedia Brittanica, διαθέσιμο εδώ
- Who is Janet Yellen, Fox Business, διαθέσιμο εδώ
- Janet Yellen is the right woman for the times, Financial Times, διαθέσιμο εδώ
- Who is Janet Yellen, Biden’s pioneering pick to lead the Treasury amid a deep crisis?, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
