Της Δήμητρας Χαρέλη,
O άνθρωπος μπορεί να πάρει πολλά πρόσωπα. Μπορεί να γίνει καλός ή εξίσου κακός, αρκεί να το θελήσει. Υπάρχουν χιλιάδες επίθετα πλην του καλού και του κακού που μπορεί να κολλήσει κανείς στην προκειμένη περίπτωση, αλλά εγώ θα επιλέξω το στενάχωρο. Είναι, λοιπόν, στενάχωρο το ότι ακόμα και σήμερα δίνεται σε διάφορα μέρη του κόσμου -δυστυχώς ακόμα πολλά- η δικαιοδοσία να αποφασίζει κάποιος άλλος για τη μοίρα και την πορεία ενός μικρού παιδιού. Αποφασίζουν λοιπόν, και προχωρούν σε παιδικούς γάμους, εγκλωβίζοντας για μια ολόκληρη ζωή την παιδική αθωότητα. Ανταλλάσσουν τις ευθύνες τους ή καλύτερα την υποχρέωση τους, με μια βιαστική ενηλικίωση, κάπως άδικη. Το φαινόμενο αυτό συναντάται σε πολυμελείς οικογένειες, στις οποίες δεν υπάρχει το παραμικρό οικονομικό περιθώριο όχι απλώς για εκπαίδευση (ούτε λόγος θα ταίριαζε καλύτερα ), αλλά και για την ίδια την επιβίωση. Και αν όλα αυτά μας μοιάζουν αρκετά «μακρινά» από την δική μας πραγματικότητα, αυτό δεν σημαίνει πως δεν ανήκουν σε αυτή ή καλύτερα ότι πρέπει να κλείσουμε τα μάτια απέναντι της. «Έχουν τις δικές τους παραδόσεις», θα πει κανείς και θα γυρίσει από την άλλη ή θα αλλάξει κουβέντα, γιατί τυχαίνει το Σουδάν να τοποθετείται κάπως μακριά από την δική του καθημερινότητα και δεν τον πολυαπασχολεί. Και κανείς δεν αντιλαμβάνεται για το πόσο σημαντικό θέμα πρόκειται. Κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος και ότι η συζήτηση σε αυτό το σημείο σοβαρεύει.
Στα πλαίσια ενός ισλαμικού κράτους για παραπάνω από 30 χρόνια το γυναικείο φύλο βιώνει την καταπίεση και τις θρησκευτικές επιταγές που ορίζει η πίστη τους, χωρίς η προσωπική τους άποψη να χωράει κάπου. Μέσα σε αυτό το απογοητευτικό τοπίο, αισιόδοξη ήταν η πρόσφατη είδηση για την κατάργηση των παιδικών γάμων. Πραγματοποιείται, λοιπόν, ένα βήμα μπροστά, υπέρ του αγώνα για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παγκοσμίως, περίπου 39.000 ανήλικα κορίτσια γίνονται νύφες καθημερινά παρά τη θέληση τους. Από την παράδοση δεν εξαιρούνται ούτε τα αγόρια, αν και σ ’αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει η ίδια ένταση και συχνότητα του φαινομένου, όπως παρατηρείται στα μικρά κορίτσια. Ήδη από τη γέννηση τους γνωρίζουν ότι σκοπός της ζωής τους είναι ο γάμος και συνηθίζουν στην ιδέα αυτού του μοναδικού τους αυτοσκοπού.
Ένας γάμος στο Σουδάν συνεπάγεται εκτός από απομάκρυνση της παιδικής αθωότητας από το πρόσωπο των παιδιών, αλλά και ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων των κοριτσιών. Αν και οι περισσότερες από αυτές έχουν ήδη υποστεί από μικρή ηλικία (μεταξύ 4 με 10 ετών) ακρωτηριασμό, λίγους μήνες πριν το γάμο προχωρούν σε κλειτοριδεκτομή, αφαίρεση των χειλέων ή κάποια συρραφή για να περιοριστεί το άνοιγμα του κόλπου. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι πως σε πολλές περιπτώσεις γίνεται με τη συναίνεση της ίδιας της κοπέλας. Θεωρούν αναγκαιότητα να εξασφαλίσουν με αυτό το τρόπο την «αγνότητά» τους και να επιβεβαιωθούν ότι ο γάμος θα προχωρήσει κανονικά. Μία ακόμα αρκετά διαδεδομένη πρακτική, η οποία καλύπτει 87% των κοριτσιών 14 ως 49 ετών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, είναι η σκόπιμη πρόκληση βλάβης στα γεννητικά όργανα με πρακτικές όπως καύση, απόξεση και διάτρηση.
Σχετικός νόμος τον Ιούλιο έβαλε τέλος στις παραπάνω πρακτικές με τιμωρία έως και τρία χρόνια φυλάκισης. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την απόφαση θα παίξουν οι θρησκευτικοί ηγέτες, οι οποίοι και οφείλουν να τη διαδώσουν και να τη στηρίξουν. Επίσης, μεγάλο βάρος πέφτει στις παρεμβάσεις της αστυνομίας, η οποία καλείται να ενημερώσει για την νέα απόφαση και να επιτηρεί. Και κάπως έτσι, ανοίγει ένας νέος δρόμος για τη μοίρα των γυναικών στο Σουδάν με την ελπίδα πως κάποια στιγμή θα αποκτήσουν την αντιμετώπιση και τη συμπεριφορά που πραγματικά τους αξίζει.
