Του Άγγελου Σάκουλη,
Όλες οι γλώσσες του κόσμου ακολουθούν μία νόρμα, έναν κανόνα. Δημιουργούνται αυθόρμητα και εξελίσσονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, με την πάροδο του χρόνου και την πρόοδο των κοινωνιών. Κανείς δεν αποφασίζει μια ημέρα να δημιουργήσει μία γλώσσα και να την εξελίξει! Όποιος τολμήσει κάτι τέτοιο, πρέπει να είναι προετοιμασμένος για αρκετά πιθανά προβλήματα, όπως την ευστάθεια της γλώσσας, την πληρότητά της, αλλά και τη δυνατότητα έκφρασης του ατόμου μέσω αυτής. Τα παραπάνω προβλήματα κατάφερε να ξεπεράσει, στις 26 Ιουλίου 1887, ο L. L. Zamenhof, ένας οφθαλμίατρος από τη βορειοανατολική Πολωνία, που ζούσε στη Μόσχα.
Ο Zamenhof είχε αρκετά όνειρα και φιλοδοξίες, όταν ξεκίνησε να πλάθει αυτήν τη γλώσσα. Ήθελε να προσφέρει στον κόσμο μία διεθνή γλώσσα, με σκοπό να εδραιωθεί η παγκόσμια ειρήνη και ο διάλογος ως μέσο επίλυσης διαφόρων ζητημάτων -κάτι που απέτυχε, όπως συμπεραίνουμε λόγω των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Επηρεασμένος από τις διαφορές, τόσο εθνικές όσο και θρησκευτικές, που υπήρχαν σε μία ρωσική κοινωνία, την αντιπαλότητα μεταξύ Ρώσων, Εβραίων και Γερμανών, αποφάσισε να δημιουργήσει μια γλώσσα, με απλή γραμματική -χωρίς εξαιρέσεις και ανώμαλα ρήματα.
Έτσι, γεννήθηκε η γλώσσα, που είναι γνωστή σε λίγους, ονόματι Esperanto. Η ελπίδα του Zamenhof για την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων μεταφράστηκε σε αυτό το δημιούργημα, που Esperanto σημαίνει «αυτός που ελπίζει». Μία γλώσσα με επιρροές από τις «γλώσσες» του Ρομαντισμού, με βάση τα Λατινικά, με την προφορά των Ιταλικών σε πιο αργή ταχύτητα. Μία γλώσσα που δεν ανήκει -μέχρι και σήμερα- σε καμία χώρα, αλλά στους ανθρώπους που την ομιλούν.
Οι ομιλητές της γλώσσας, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διώχθηκαν από το Τρίτο Ράιχ. Ο Χίτλερ θεωρούσε ότι ήταν μία συνομωσία των Εβραίων για παγκόσμια κυριαρχία. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μέσα στα εκατομμύρια θύματα ήταν και η οικογένεια του Zamenhof. Το ενδιαφέρον είναι ότι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Esperanto κατάφερε να επιβιώσει. Οι Εβραίοι κρατούμενοι την δίδασκαν και οι φύλακες πίστευαν ότι διδάσκουν Ιταλικά, λόγω της όμοιας προφοράς.
Ο υπολογισμός των ομιλητών της είναι αρκετά δύσκολος, αφού η Esperanto δεν είναι επίσημη γλώσσα κανενός κράτους! Υπολογίζεται περίπου στα 2 εκατομμύρια, σύμφωνα με έρευνες, που γίνονται στα παγκόσμια events με θέμα τη γλώσσα. Όσοι μαθαίνουν Esperanto έχουν πρόσβαση στο Passporta Servo, ένα δίκτυο ομιλητών σε όλον τον κόσμο. Μέσω αυτού, ο καθένας μπορεί να εξασκήσει τη γλώσσα, να κάνει γνωριμίες, αλλά και να βρει στέγη σε οποιαδήποτε άκρη της Γης.
Εκτός από τον Zamenhof, σημαντικό ρόλο στην ιστορία και επιβίωση της γλώσσας διαδραμάτισε ο Chuck Smith. Μελετώντας την Esperanto, θεώρησε ότι είναι μία απλή γλώσσα για μεταφράσεις, δηλαδή για να λειτουργεί ως σύνδεσμος, ειδικά στους υπολογιστές. Για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι η μετάφραση από τα Φινλανδικά στα Τουρκικά είναι πιο εύκολη μέσω της «ενδιάμεσης» μετάφρασης στην Esperanto.
Όταν η εφαρμογή εκμάθησης ξένων γλωσσών Duolingo δημιουργήθηκε το 2012, τα αιτήματα για την προσθήκη μαθημάτων Esperanto ήταν εκατοντάδες χιλιάδες σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Τότε, η εταιρεία επέλεξε τον Smith ως υπεύθυνο του προγράμματος αυτού, με μεγάλη επιτυχία, αφού ο αριθμός των ανθρώπων που το παρακολουθούν είναι τεράστιος!
Σε περίπτωση που κάποιος θέλει να μάθει τη γλώσσα, εξαιτίας των ευκολιών, που θα συναντήσει, μπορεί να χρησιμοποιήσει την παραπάνω εφαρμογή. Παράλληλα, υπάρχει ένα site με τον ίδιο σκοπό, το Lernu! Στο διαδίκτυο, υπάρχουν αρκετά άρθρα, αλλά και βίντεο σε όλες τις πλατφόρμες, στην Esperanto.
Η Esperanto δεν είναι η μόνη γλώσσα που δημιουργήθηκε από άνθρωπο. Υπάρχουν, επίσης, τα Klingon του Star Trek, μία γλώσσα αρκετά δύσκολη με γραμματικούς περιορισμούς και εξαιρέσεις, καθώς και τα Dothraki, γλώσσα από το Game of Thrones. Μάλιστα, είναι διαθέσιμες για εκμάθηση στη συγκεκριμένη εφαρμογή, με αρκετούς χρήστες!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Olivia B. Waxman, «The Serious History behind Esperanto», διαθέσιμο εδώ
- Robert P., «The Wonderful Horrible History of Esperanto, the Universal Language», 2016, διαθέσιμο εδώ
- Sam Dean, «Konstrui Pli Bonan Lingvon (To build a Better Language)», 2015, διαθέσιμο εδώ
- Mathilde, «The Esperanto Language: What it is and why you need to learn it», διαθέσιμο εδώ
