7 C
Athens
Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΠολιτισμόςΟι Δελφικές εορτές του Άγγελου Σικελιανού

Οι Δελφικές εορτές του Άγγελου Σικελιανού


Της Μαρίας Κελεπούρη,

Ακόμα και από την πρώτη ανάγνωση των ποιημάτων του Σικελιανού, γίνεται αντιληπτή η επιβλητικότητα της πένας του, που παραδόξως επιτρέπει να ξεχυθεί κατά μήκος των συλλογών του η λυρική ψυχή του ποιητή. Αυτή την ψυχή δεν προσπαθεί να την καλύψει με τον μανδύα του έντονου ύφους, αλλά αντιθέτως της δίνει πρωτεύουσα σημασία μέσα από τα συναισθήματα που διαχέονται στο συνολικό του έργο και μεταφέρονται στον αναγνώστη.

Αν και η ποιητική δημιουργία είναι ένας τρόπος να εκφραστεί οποιαδήποτε σκέψη, η έμπνευση ενός τόσου χειμαρρώδους χαρακτήρα δεν θα μπορούσε να αρκεστεί στον περιορισμένο χώρο ενός χαρτιού. Άλλωστε, οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του Σικελιανού ήταν φανερές από νωρίς, όταν, γνωρίζοντας τους πνευματικούς κύκλους της Αθήνας, συμμετείχε στην προσπάθεια του Χρηστομάνου για την αναβίωση του ελληνικού θεάτρου. Η συγκεκριμένη κίνηση στάθηκε ως έναυσμα για τη μελλοντική του πορεία στον χώρο του θεάματος, οδηγώντας στην οργάνωση της λεγόμενης «Δελφικής Ένωσης», μιας παγκόσμιας δηλαδή πνευματικής αμφικτιονίας, που συνοδεύτηκε και με την ίδρυση ενός «Δελφικού Πανεπιστημίου». Η προσπάθεια αυτή ενισχύθηκε περισσότερο με την έναρξη των «Δελφικών εορτών», που αποσκοπούσαν στη δημιουργία μιας πνευματικής κοινότητας, πιστής στις αξίες του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Αυτή η νοερή επιστροφή θα τους προσέφερε την ψυχική λύτρωση που αναζητούσαν.

Οι «Δελφικές Εορτές» αποτέλεσαν μεταξύ άλλων μία σοβαρή πρόταση για την αναβίωση του αρχαίου ελληνικού θεάτρου στον φυσικό του χώρο. Γι’ αυτό και ο τόπος που επιλέχθηκε για την πραγμάτωσή τους ήταν οι Δελφοί. Εξάλλου, από τα αρχαία χρόνια αποκαλούνταν ως ομφαλός της γης και πράγματι όσοι τους έχουν επισκεφτεί παραδέχονται πως η αίσθηση μιας αύρας μαγνητισμού κυριαρχεί στην περιοχή. Τον Μάιο του 1927 τελέστηκε η έναρξη των εορτών, που διήρκησαν τρεις ημέρες και συμπεριελάμβαναν την παράσταση του «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, εκθέσεις λαϊκής τέχνης, καθώς επίσης και λαϊκούς χορούς. Το 1930, επαναλήφθηκαν, με τη συμμετοχή και της συζύγου του Σικελιανού αυτή τη φορά, Εύα Πάλμερ, με την οργάνωση της παράστασης «Ικέτιδες».

Προς διάδοση αυτής της νεόδμητης ιδέας, ο Σικελιανός προχωρά στη σύνθεση ενός ποιήματος, γνωστού ως «Δελφικός Λόγος. Η αφιέρωση». Πράγματι, πρόκειται για μία αφιέρωση όχι μόνο στις νεοσυστηθείσες «Δελφικές Εορτές», αλλά και στα συμβολικά ιδεώδη, που στάθηκαν ως θεμέλιο για την εξάπλωση του μηνύματος της πνευματικής αναγέννησης, που θα οδηγούσε στην υπαρξιακή ισορροπία. Επρόκειτο για ένα δύσκολο στοίχημα, καθώς η σκέψη πίσω από αυτό ήταν πως η παρουσία όλων εκείνων των αξιών και ιδεών που πρέσβευε η αρχαία ελληνική παράδοση μπορούσε να επανέλθει στον ψυχικό επαναπροσδιορισμό των νεότερων Ελλήνων, μέσα από την αναβίωση της αρχαίας τραγωδίας και της ιστορίας που αυτή κουβαλούσε.

Ανεξάρτητα από τη διεθνή απήχηση που σημείωσε η «Δελφική Ιδέα» και τις προσπάθειες για τη διοργάνωση και προετοιμασία, τις οποίες είχε αναλάβει η Εύα Πάλμερ, αυτό το ελληνοκεντρικό όραμα του Σικελιανού ναυάγησε, εξαιτίας οικονομικών δυσχερειών. Έτσι, η Πάλμερ ταξίδεψε ως την Αμερική, με σκοπό να εξασφαλίσει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους, ενώ ο Σικελιανός συνέχισε την ποιητική του ενασχόληση.

Αν και το όνειρο του ποιητή δεν ευδοκίμησε, ίσως όχι μόνο λόγω των οικονομικών ατυχιών, αλλά και της ανωριμότητας των συνθηκών, συντέλεσε στην αντίληψη της διδασκαλίας της αρχαίας τραγωδίας, τοποθετημένης πλέον σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, αυτό του 20ού αιώνα, από μία πιο οικεία και μοντέρνα ματιά, που ενδεχομένως επιτρέπει σήμερα μία σύγχρονη καλλιτεχνική προσέγγιση. Ωστόσο, τη συνέχεια αυτής της ιδέας ανέλαβε το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, που λειτουργεί σήμερα ως χώρος διεθνών συνελεύσεων.


 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μαρία Κελεπούρη
Μαρία Κελεπούρη
Γεννήθηκε το 1999 στην Ιτέα Καρδίτσας, όπου και μεγάλωσε. Είναι τελειόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, με κατεύθυνση Νεοελληνικών και Μεσαιωνικών σπουδών. Έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμό διηγήματος, καταλαμβάνοντας την δεύτερη θέση, ενώ έχει παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σχετικά με την ΔΕΠΥ. Είναι μέλος σε σύλλογο παραδοσιακών χορών, ενώ παράλληλα στα ενδιαφέροντά της συμπεριλαμβάνονται η ανάγνωση βιβλίων, η συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και η αρθρογραφία.