Της Σάντυ Μακκού,
Φωτογραφίες, στιγμές παγωμένες στον χρόνο. Μας θυμίζουν όσα ζήσαμε, όσα ήμασταν, όσα δεν μπορούμε να έχουμε πια. Λένε πως ο φωτογραφικός φακός αποκαλύπτει τις υποσυνείδητες οπτικές με τον ίδιο τρόπο που η ψυχανάλυση αποκαλύπτει τις υποσυνείδητες αιτίες και πως κάθε φωτογραφία είναι μία μάχη ανάμεσα στη μορφή και το περιεχόμενο.
Όλοι μας βλέπουμε την ομορφιά σε διαφορετικά μέρη. Αυτό που μας ξενίζει μπορεί να φαίνεται ελκυστικό για κάποιον άλλον και το αντίστροφο. Η φωτογραφία ως είδος Καλής Τέχνης δεν έχει δικό της ορισμό, αλλά προσελκύει όσους μοιράζονται ένα συγκεκριμένο όραμα. Οι φωτογραφίες τέχνης δημιουργούνται τόσο προσεκτικά όσο οι πίνακες. Ξεχωρίζουν λόγω των λεπτομερειών τους, των συνθέσεων και των νοημάτων τους. Σημείο τομής αποτελεί το όραμα, όπως και το εάν και κατά πόσο ξεπερνά ένα απλό στιγμιότυπο.
Κι όσο ασαφές κι αν μας ακούγεται αυτό είναι επειδή η ίδια η τέχνη είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη.
Για να αντιληφθούμε μια από τις μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ της παραδοσιακής τέχνης και της τέχνης της φωτογραφίας, ας αναλογιστούμε το εξής: Μια φωτογραφία καταγράφει μια στιγμή ρεαλιστικά, απεικονίζοντας μόνο την πραγματικότητά της. Στον αντίποδα, ένας πίνακας ζωγραφικής ή ένα σχέδιο, όσο ακριβές κι αν είναι σε αυτό που απεικονίζει, δεν παύει να αποτελεί ουσιαστικά μια απόδοση του δημιουργού, ό,τι επιλέγει ο καλλιτέχνης να δείξει.
Κατ’ εμέ, όταν μιλάμε για τέχνη, αναφερόμαστε σε μια υποκειμενικά προκατειλημμένη ερμηνεία του θέματος του καλλιτέχνη. Από πολλές απόψεις, η επιλογή του θέματος είναι σε μεγάλο βαθμό άσχετη, αλλά είναι αυτή η «προκατειλημμένη» ερμηνεία που κάνει τα πράγματα ενδιαφέροντα και μοναδικά.
Οι καλλιτέχνες δείχνουν το δικό τους μοναδικό όραμα μιας σκηνής, που προκαλεί μια αντίδραση από εμάς, τους θεατές. Η «δουλειά» τους, αν θέλετε, είναι να μας κάνουν να δούμε μια σκηνή και να την εκτελέσουμε με τρόπο που προσελκύει τον θεατή. Η ικανότητα έγκειται στο να μπορέσουμε να μεταφράσουμε μια ιδέα σε ένα τελικό προϊόν στο μέσο της επιλογής του καλλιτέχνη.
Είναι, επίσης, δύσκολο για τους ανθρώπους να δουν μια καλλιτεχνική αξία στη φωτογραφία, όταν είναι δυνατό να δημιουργήσουν σχεδόν πανομοιότυπα αντίγραφα της ίδιας εικόνας. Μια φωτογραφία δεν μπορεί ποτέ να είναι εφάπαξ σαν πίνακας. Και φυσικά, δεδομένου ότι η ψηφιακή φωτογραφία έγινε ο κανόνας, υπάρχει μια συγκεκριμένη πεποίθηση ότι ο καθένας μπορεί να τραβήξει μια φωτογραφία. Από αυτή την άποψη είναι αναμφίβολα δύσκολο να δικαιολογήσουμε αυτό το στιγμιαίο μέσο ως «τέχνη» με την πραγματική έννοια της λέξης.
Ως φωτογράφοι δεν είναι εύκολο να δούμε τίποτα άλλο από αυτό που βρίσκεται μπροστά στους φακούς μας – μπορούμε να φωτογραφίσουμε μόνο ό,τι υπάρχει φυσικά ή ό,τι μπορούμε να κάνουμε φυσικά. Και, ως εκ τούτου, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί μερικοί άνθρωποι μπορεί να απορρίπτουν τη φωτογραφία ως μορφή τέχνης. Όπως και να ‘χει, τόσο στη φωτογραφία όσο και στις υπόλοιπες τέχνες το νόημα δεν έγκειται σε αυτό που κοιτάς, αλλά σε αυτό που βλέπεις.
Αν μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, τότε γιατί όλες οι φωτογραφίες έχουν λεζάντα;
