Του Άρη Ρεμούνδου,
Το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει ακάθεκτο να τρομοκρατεί τη διεθνή κοινότητα, παρά τη στρατιωτική του αποδυνάμωση, δολοφονώντας εν ψυχρώ αθώους και ανυπεράσπιστους πολίτες. Πιο συγκεκριμένα, στο Αφγανιστάν, τη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου, τουλάχιστον 22 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι τόσοι τραυματίστηκαν, όταν ένας άνδρας ανατινάχτηκε στην πύλη του πανεπιστημίου της Kabul όντας ζωσμένος με εκρηκτικά, ενώ άλλοι 2 άνοιξαν πυρ προς τους φοιτητές εντός του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Την ημέρα εκείνη επρόκειτο να λάβει χώρα μια εκδήλωση, στην οποία θα παρευρισκόταν ο Ιρανός πρέσβης Bahador Aminian και ο πολιτιστικός ακόλουθος Mojtaba Noroozi μαζί με 40 ακόμα Ιρανούς εκδότες. Η ανταλλαγή πυρών με τις δυνάμεις ασφαλείας κράτησε ώρες μέχρι να πέσουν νεκροί οι 2 δράστες. Τη φρίκη του συμβάντος μπόρεσε να αποτυπώσει ένας φοιτητής, ο Qaseem Kohestani, γράφοντας στο Facebook: «Θεέ μου δώσε μου δύναμη, οι συμμαθητές μου σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν μπροστά στα μάτια μου, εμένα με κρατάνε όμηρο».
Ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ashraf Ghani, χαρακτήρισε το συμβάν ως μια άθλια πράξη τρομοκρατίας, ανακηρύσσοντας εθνικό πένθος. Μάλιστα, είναι το δεύτερο συμβάν που τρομοκρατεί το Αφγανιστάν μέσα σε διάστημα μερικών ημερών, καθώς το Σάββατο 24 Οκτωβρίου τουλάχιστον 24 άνθρωποι σκοτώθηκαν, πολλοί εξ’ αυτών μαθητές, έξω από το εκπαιδευτικό κέντρο Kausar-e-Danis στην Kabul πάλι από βομβιστή αυτοκτονίας. Και στις 2 περιπτώσεις το ISIS -ή για να είμαστε πιο ακριβείς το ISIL (Islamic State of Iraq and the Levant), εκτεινόμενο στις περιοχές που στοχεύει και εκτείνεται το Ισλαμικό Κράτος όπως στην Κύπρο, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανο, Παλαιστίνη, Συρία, Τουρκία- ανέλαβε την ευθύνη των επιθέσεων.
Αρμόζει να επισημανθεί, η χαώδης κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν. Κάθε χρόνο, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο ο αριθμός των πολιτών που χάνουν τη ζωή τους λόγω των συγκρούσεων Ταλιμπάν-κυβέρνησης, της εμπλοκής των Ηνωμένων Εθνών, των αμερικανικών στρατευμάτων, των επιθέσεων του ISIS. Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν και συνηγορούν στο ότι το Αφγανιστάν είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη του πλανήτη για να ζει κάποιος. Αναλύοντας διεξοδικότερα το θέμα, τον Φεβρουάριο στη Doha στο Qatar, οι ΗΠΑ και οι Ταλιμπάν υπέγραψαν μια συμφωνία ειρήνης, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν μέσα σε 14 μήνες, ενώ σε αντάλλαγμα οι Ταλιμπάν θα παρέχουν στις ΗΠΑ και στους συμμάχους τους αντιτρομοκρατικές εγγυήσεις, αποτελώντας σημείο καμπής για έναν πόλεμο 18 χρόνων που μαίνεται στην περιοχή. Ευρισκόμενοι στα τέλη του 2020, φαίνεται ότι μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί αναφορικά με αυτήν τη συμφωνία, ενώ τα αιματηρά επεισόδια δεν έχουν σταματήσει. Παράλληλα, την ειρήνη διαπραγματεύονται η κυβέρνηση του Αφγανιστάν με τους Ταλιμπάν για να τερματιστεί ο χρόνιος εμφύλιος, αλλά τα αλλεπάλληλα τρομοκρατικά χτυπήματα σίγουρα την καθυστερούν.
Ο Donald Trump, υπόσχεται να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα γυρίζοντας πίσω τους στρατιώτες του, επιβεβαιώνοντας τη διάθεσή του για όσο το δυνατόν λιγότερο παρεμβατισμό στα διεθνή ζητήματα. Βέβαια, ασκήθηκε κριτική στην απόφασή του, καθώς με αυτό τον τρόπο το ρίσκο είναι αυξημένο για τις ΗΠΑ. Νομιμοποιώντας τους Ταλιμπάν, στέλνει το λάθος μήνυμα στο ISIS και στην al-Qaeda. Ακόμη, μεταθέτει ένα μεγάλο βάρος προς την αφγανική κυβέρνηση (να διαχειριστεί τις εξτρεμιστικές οργανώσεις), στο οποίο ενδέχεται να μην δύναται να ανταποκριθεί. Από την άλλη, με την εκλογή του Biden o πρόεδρος της χώρας Ashraf Ghani ευελπιστεί ότι θα ανανεωθεί η ειρηνευτική διαδικασία διατηρώντας, την ίδια στιγμή, μια μορφή υποστήριξης από τις ΗΠΑ σε αντίθεση με τον Trump, ο οποίος λέει να τα βρούνε μόνοι τους. Άλλοι περιφερειακοί παίχτες, όπως η Ινδία, δεν είναι ευχαριστημένοι με τη συμφωνία στη Doha καθώς ανοίγεται δρόμος σε μια πακιστανική, προσκείμενη στους Ταλιμπάν, ηγεμονία, ενώ Ιράν, Ρωσία και Κίνα παραμένουν σκεπτικοί φοβούμενοι μήπως αναστυλωθούν οι αντιπαλότητες και η αστάθεια στον Περσικό Κόλπο και τη Νότια Ασία.
Κλείνοντας, ιδιαίτερης μνείας χρήζουν οι σχέσεις Αφγανιστάν-Ιράν, με αφορμή την επίσκεψη του Ιρανού πρέσβη στην Kabul. Καταρχάς, οι 2 χώρες μοιράζονται κοινά σύνορα 932 χιλιομέτρων διαθέτοντας παράλληλα ιστορικές, πολιτισμικές, γλωσσικές, οικονομικές και θρησκευτικές ομοιομορφίες. Το Ιράν αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους χορηγούς για το Αφγανιστάν συνεισφέροντας για την ανοικοδόμησή του περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, παρέχοντας επίσης στέγη σε περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια Αφγανούς από το 1979. Επιπλέον, κεντρικό αφήγημα για το Ιράν αποτελεί η υποστήριξη των Shia και Dari, θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων στο βόρειο και δυτικό Αφγανιστάν, όπως και η διατήρηση του ως ισχυρού περιφερειακού παίκτη. Παρότι το Ιράν είναι ιστορικά κατά των Ταλιμπάν, φαίνεται να αλλάζει τη στάση του καθώς οι τελευταίοι δεν κυνηγάνε πια τους Shi’a Hazaras. Οι Ταλιμπάν επίσης ανταποδίδουν αυτήν τη στάση, για τακτικούς λόγους. Μετά τη συμφωνία ΗΠΑ-Ταλιμπάν τον Φεβρουάριο, μερικοί δυσαρεστημένοι Ταλιμπάν φαίνεται να συνδέθηκαν με το Ιράν δημιουργώντας μια νέα φατρία. Πάντως, οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν κάποιες ιδεολογικές και γεωπολιτικές βλέψεις του Ιράν απέναντι στο Αφγανιστάν ενώ το Ιράν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί αυτήν τη συγκυρία διατηρώντας μια ευνοϊκή ισορροπία ισχύος στη μετά αμερικανικής κυριαρχίας εποχή για το Αφγανιστάν.
