Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Το συγκεκριμένο άρθρο γράφεται με αφορμή τον νέο νόμο κατά των εκτρώσεων στην Πολωνία, όπου η επιρροή της καθολικής εκκλησίας, σε συνδυασμό με μία ακροδεξιά συντηρητική κυβέρνηση, παρ΄ ολίγον να οδηγήσει στην εφαρμογή του. Το νομοσχέδιο που ανέφερε ότι σε περιπτώσεις σοβαρής δυσμορφίας του εμβρύου απαγορεύεται ο τερματισμός της εγκυμοσύνης προσωρινά αποσύρθηκε λόγω των αλλεπάλληλων διαδηλώσεων κατά της εφαρμογής του.
Σε μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που φαίνεται να ενστερνίζεται τον βασικό βηματισμό του τανγκό, «ένα βήμα μπροστά, δύο βήματα πίσω», και να δείχνει μια άγρια διάθεση να ελέγξει τη σεξουαλικότητα και την αυτοδιάθεση των γυναικών σχεδόν κανένας δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για τη γυναίκα που επιλέγει να περάσει από αυτή τη διαδικασία.
Η έκτρωση είναι (σε κάποιες χώρες προς το παρόν) και θα έπρεπε να είναι (σε κάποιες άλλες) ελεύθερη επιλογή, χωρίς περιορισμούς. Χάρη στο διαδίκτυο πλέον έχουμε πρόσβαση σε πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τη διαδικασία, το κόστος, τις όποιες επιπλοκές, ωστόσο, ψάχνοντας, δεν μπόρεσα να βρω παρά ελάχιστα άρθρα, κυρίως ξένης αρθρογραφίας, σχετικά με τις ψυχολογικές συνέπειες αυτής της απόφασης.
Στο παρόν άρθρο δεν εξετάζουμε τους λόγους ούτε τους κρίνουμε. Εξετάζουμε αποκλειστικά και μόνο το πώς επηρεάζεται ο ψυχισμός μιας γυναίκας μετά από την έκτρωση. Αξίζει να αναφερθεί πως οι εμπειρίες των γυναικών που έχουν αρνητικά συναισθηματικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της λύπης, μετά από μια έκτρωση, έχουν λάβει ελάχιστη ερευνητική προσοχή, κάτι που δείχνει ίσως και μία τάση αποσιώπησης αυτού του γεγονότος και που οδηγεί φυσικά στην επιδείνωση των όποιων αρνητικών συναισθημάτων ενδέχεται να προκληθούν.
Δύο κοινωνικές πτυχές της εμπειρίας των αμβλώσεων που συνήθως προκαλούν αρνητικά αποτελέσματα θεωρούνται οι περιπτώσεις που η γυναίκα δεν ένιωθε ότι η έκτρωση ήταν κατά κύριο λόγο δική της απόφαση (π.χ. επειδή ο σύντροφός της παραιτήθηκε από την ευθύνη για την εγκυμοσύνη, αφήνοντας την αίσθηση ότι δεν είχε άλλη επιλογή) ή δεν ένιωθε ότι είχε σαφή συναισθηματική υποστήριξη μετά την έκτρωση.
Ένα επιχείρημα όσων είναι κατά των αμβλώσεων αποτελεί η πεποίθηση πως συνηγορούν σε συναισθηματική δυσφορία, αρνητικά συναισθήματα ή προβλήματα ψυχικής υγείας.
Ωστόσο, η σύγχρονη έρευνα καταργεί αυτή την άποψη, μιας και δεν υπάρχουν τα δεδομένα για να την υποστηρίξουν. Βέβαια, η συναισθηματική κατάσταση μιας γυναίκας μετά από μια τέτοια διαδικασία ποικίλλει, αλλά αρκετές μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο Perspectives δεν βρήκαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η έκτρωση είναι η ίδια υπεύθυνη για μετέπειτα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Παρακάτω παρουσιάζονται εν συντομία μερικά από τα ευρήματα των μελετών.
Μία εβδομάδα μετά την άμβλωση, οι γυναίκες, βάσει μελέτης του 2008-2010, «ένιωσαν περισσότερη λύπη, θλίψη και θυμό για την εγκυμοσύνη παρά για την άμβλωση και ένιωσαν περισσότερη ανακούφιση και ευτυχία για την άμβλωση παρά για την εγκυμοσύνη». Η πιθανότητα εμφάνισης κυρίως αρνητικής συναισθηματικής απόκρισης στην άμβλωση αυξήθηκε με τον βαθμό στον οποίο οι γυναίκες είχαν προγραμματίσει την εγκυμοσύνη και είχαν δυσκολία να λάβουν την απόφαση της άμβλωσης.
Παρόλο που οι περισσότερες γυναίκες δεν θα αντιμετωπίσουν μακροχρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας μετά από μια άμβλωση, μερικές μπορεί να υποφέρουν ακόμη από αισθήματα απώλειας ή να αντιμετωπίσουν άλλα αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως ο πολιτισμός ή η οικογένεια. Επίσης, φάνηκε μια τάση κάποιων γυναικών όχι να αμφισβητούν την απόφασή τους να κάνουν άμβλωση, αλλά να προσπαθούν να την εντάξουν με κάποιο τρόπο στην αφήγηση της ζωής τους ώστε να νιώθουν άνετα αντί να προσποιούνται πως δεν συνέβη ποτέ.
Το Ινστιτούτο Guttmacher, ένας ερευνητικός οργανισμός για την αναπαραγωγική υγεία, εκτιμά ότι το 2014 πραγματοποιήθηκαν 926.200 αμβλώσεις μεταξύ των γυναικών ηλικίας 15 έως 44 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό φτάνει σε ποσοστό 14,6 αμβλώσεων ανά 1.000 γυναίκες.
Επιπρόσθετα, το κοινωνικό στίγμα για την άμβλωση μπορεί να δυσκολέψει τις γυναίκες να μοιραστούν την εμπειρία τους και να τις οδηγήσει σε απομόνωση. Μερικές γυναίκες μπορεί να αισθάνονται ότι έχουν κριθεί, ωστόσο η άμβλωση δεν επηρεάζει τη μελλοντική γονιμότητα.
Κάποιες φορές η σχέση ζευγαριού τονίζεται ή υπονομεύεται από την κρίση μιας μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι γυναίκες μπορεί να αισθάνονται κακομεταχείριση ή/και εγκατάλειψη. Κάθε φορά που παίρνετε μια δύσκολη απόφαση για τη ζωή είναι φυσικό να έχετε μια δεύτερη σκέψη. Το να επιτρέπετε στον εαυτό σας να εκφράσει τυχόν αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να έχετε θα σας βοηθήσει να μειώσετε τον αντίκτυπό τους. Ορισμένες στιγμές η ανάγνωση για τις εμπειρίες άλλων γυναικών μπορεί να είναι καθησυχαστική και να κάνει τα συναισθήματά σας πιο ξεκάθαρα.
Περίπου 5% έως 30% των γυναικών αναφέρουν συναισθήματα λύπης, άγχους, ενοχής, ήπιας κατάθλιψης και άλλων αρνητικών συναισθημάτων. Εάν τα συναισθήματά σας είναι συντριπτικά ή επίμονα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία θεραπευτή.
Είναι σπάνιο για μια γυναίκα να υποστεί κλινική κατάθλιψη μετά από έκτρωση.
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στον κίνδυνο κλινικής κατάθλιψης μετά την άμβλωση, όπως το να έχει η γυναίκα προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης. Η κατάθλιψη είναι μια πολύ σοβαρή ασθένεια. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια από έναν επαγγελματία, όπως γιατρό, σύμβουλο ή θεραπευτή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1363/4310311
- https://www.guttmacher.org/perspectives50/emotional-and-mental-health-after-abortion
- https://ct.counseling.org/2018/04/when-post-abortion-emotions-need-unpacking/
- https://www.medicalnewstoday.com/releases/12951#1
