What’s at stake in these American elections?

Της Κυριακής Θεοδοσάκη,

Οι φετινές Αμερικανικές εκλογές σηματοδοτούν τη λήξη μιας τετραετίας, που θέτει το ερώτημα του «τι διακυβεύεται» στην κορυφή της ατζέντας για τον Αμερικανό ψηφοφόρο και τη διεθνή κοινότητα εν γένει. Η εκλογική διαδικασία, στο τέλος κάθε τετραετίας, λειτουργεί ως δοκιμασία άσκησης της κρίσης των πολιτών αναφορικά με τις πρακτικές της εκάστοτε διοίκησης και στην προκειμένη περίπτωση η κρίση αυτή είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Η πολιτική αφετηρία του Donald Trump με την πρώτη τετραετή θητεία του ως ένοικος του Λευκού Οίκου άφησε αμφιλεγόμενα αποτελέσματα και σε πολλές περιπτώσεις δίχασε την αμερικανική κοινωνία, ενώ, την ίδια στιγμή, την στιγμάτισε με επιζήμιες πρακτικές.

Αρχικά, η πανδημία του κορωνοϊού κατέληξε να προκαλέσει μια πολυεπίπεδη κρίση στο εσωτερικό των Η.Π.Α., ανάγοντας το ζήτημα σε πρωτεύον διακύβευμα των εκλογών. Η ολιγωρία της διοίκησης και η αποφυγή λήψης μέτρων -η οποία, μάλιστα, επιβεβαιώθηκε και μετέπειτα με τη διαρροή διαλόγων του Προέδρου- για την πρόληψη της πανδημίας μέχρι τη στιγμή που αυτή έφτασε να επηρεάσει τις χρηματιστηριακές αγορές οδήγησαν στις  εκατόμβες των θυμάτων. Η επιρροή, που άσκησε η ζημιογόνα διαχείριση της πανδημίας στο εσωτερικό, φάνηκε στη στροφή των ηλικιωμένων και συνταξιούχων ψηφοφόρων, που, ενώ, στην προηγούμενη τετραετία, αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες εκλογικά κοινωνικές ομάδες για τον Trump, στις φετινές εκλογές, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αλλάζουν κατεύθυνση. Η διοίκηση Trump δεν αποδείχθηκε απλώς ανίκανη να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανών διαστάσεων κρίση, αλλά και απρόθυμη, αφού τη διαχείριση της πανδημίας μονοπώλησε η ιδιόρρυθμη στάση του Προέδρου. Η απροθυμία αυτή, μάλιστα, συνεχίζεται λίγες ημέρες πριν την εκλογική αναμέτρηση, με τον Trump να αποφεύγει την ανάληψη οποιασδήποτε ευθύνης και τη λήψη περισσότερο δραστικών μέτρων ως προς τον περιορισμό της πανδημίας. Από την άλλη πλευρά, ασκώντας κριτική, στέκεται ο Joe Biden, που, με τις απτές αντιπροτάσεις του για τη διαχείριση της πανδημίας, δημιουργεί νέες επιλογές στους Αμερικανούς ψηφοφόρους.

Ένα δεύτερο ερώτημα σχετίζεται με την οικονομία, η οποία χτυπήθηκε εξίσου από την καραντίνα και το κλείσιμο επιχειρήσεων και καταστημάτων, που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της πανδημίας. Ωστόσο, το ζήτημα της οικονομίας είναι ευρύτερο και εντοπίζεται πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Ειδικότερα, το ζήτημα της εξωτερικής οικονομίας και συγκεκριμένα της εξωτερικής εμπορικής πολιτικής των Η.Π.Α. θέτει πρώτα σημαντικά ερωτήματα για τον διεθνή ρόλο των Η.Π.Α. Ο προεκλογικός νεοαπομονωτισμός που διακήρυττε ο Trump μετατράπηκε μετεκλογικά -λόγω πάγιων αμερικανικών εθνικών συμφερόντων- σε μια προσπάθεια εξασφάλισης καλύτερων όρων για τις Η.Π.Α. στις διεθνείς συνεργασίες τους. Στην πράξη, αυτό πραγματώθηκε με τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, την αντικατάσταση της NAFTA, τη σύγκρουση με Ευρωπαίους εταίρους και την αποχώρηση από πολλές ακόμη εμπορικές συμφωνίες, που δημιουργούν προβληματισμό για το πνεύμα απομονωτισμού και μονομέρειας, που διαπνέει τις Η.Π.Α. Ειδικότερα, όμως, στο εσωτερικό, παρά την πρόθεση του Αμερικανού Προέδρου για ένα “Make America Great Again”, οι αρνητικές συνέπειες του εμπορικού πολέμου αποδείχθηκαν περισσότερες από τα προσδοκώμενα οφέλη για πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις, που στερήθηκαν την πρόσβασή τους σε διεθνείς αγορές, καθιστώντας έτσι αμφιλεγόμενη την αποτελεσματικότητα της εμπορικής του πολιτικής. Την ίδια στιγμή, βέβαια, που η ρητορική του Trump ενοχοποιεί πρωτίστως την Κίνα και τις αθέμιτες πρακτικές της για την οικονομική δυσπραγία των Αμερικανών, ένα δημοσίευμα των New York Times αποκαλύπτει, μεταξύ άλλων, την κατοχή ενός τραπεζικού λογαριασμού στην Κίνα. Έτσι, σε μια προσπάθεια αντιστάθμισής των «παράπλευρων» απωλειών, ο Τrump επικαλείται τη χαμηλή ανεργία επί προεδρίας του και υπόσχεται φορολογικές ελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, ενώ o Biden επιτίθεται στην “business – friendly” οικονομική πολιτική του και υπόσχεται να εντάξει την Κίνα ορθά στο διεθνές εμπορικό σύστημα -στόχο που απέτυχε να κατορθώσει ο απομονωτισμός. Αφήνεται πλέον στην κρίση των πολιτών η απάντηση, αναφορικά με το ποιος κρίνεται ικανότερος για την αναστήλωση της οικονομίας.

Τέλος, σημαντικό ρόλο πρόκειται να διαδραματίσει το ζήτημα του ρατσισμού και η θέση της αφροαμερικανικής κοινότητας στο εσωτερικό της χώρας. Η δολοφονία του George Floyd από έναν αστυνομικό πυροδότησε αναταραχές όμοιες με αυτές του 1992 και του 1968, που σημάδεψαν τη νεότερη αμερικανική ιστορία. Την ώρα που ο Trump ισχυρίζεται ότι δεν είναι ρατσιστής και ότι έχει προσφέρει περισσότερα για την αφροαμερικανική κοινότητα από οποιονδήποτε άλλον σύγχρονο Προέδρο, τα γεγονότα δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Κατά τη διάρκεια των αναταραχών, που έφεραν το κίνημα “Βlack lives matter” στο κατώφλι του Λευκού Οίκου, ο ίδιος αποδείχθηκε ικανός μόνο για να δυναμιτίσει την ήδη τεταμένη κατάσταση και να συμβάλλει στον διχασμό της αμερικανικής κοινωνίας με προκλητικά tweets. Παράλληλα, με το παρασκήνιο των ισχυρισμών που τον συνδέουν με μέλη της οργάνωσης “Ku Klux Klan”, ο ίδιος, κατά το πρώτο προεκλογικό debate, απέφυγε να καταδικάσει δημόσια την οργάνωση “Proud Boys”. Στον αντίποδα, ο Joe Biden φέρει το παρελθόν της αντιπροεδρίας στη θητεία του πρώτου Αφροαμερικανού Προέδρου, χωρίς, ωστόσο, να διαθέτει σημαντικά επιτεύγματα για τη βέλτιστη των προβλημάτων των Αφροαμερικανών.

Καταληκτικά, το διακύβευμα των εκλογών κρίνεται βαρυσήμαντο και πολυδιάστατο, προσάπτοντας μεγάλη ευθύνη στους Αμερικανούς πολίτες. Εκτός των προαναφερθέντων σημείων, που σημάδεψαν την τετραετία Trump, το μεγαλύτερο διακύβευμα αυτών των εκλογών είναι το πολιτικό κεκτημένο των Η.Π.Α. Ανεξαρτήτως των πολιτικών προσώπων, η τετραετία αυτή αποτέλεσε ένα «διάλειμμα» από την παραδοσιακή αμερικανική πολιτική με αρνητικές συνέπειες τόσο για τη χώρα όσο και για τρίτους δρώντες.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ