Του Πάνου Ιορδανίδη,
«Το Ισλαμικό Κράτος έχει ηττηθεί» διακηρύττει ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, λίγες στιγμές μετά την επίθεση αυτοκτονίας του «Ισλαμικού Κράτους» στη Μανμπίτζ της Συρίας. Δεκάδες οι νεκροί και ανάμεσα τους Αμερικανοί στρατιώτες. Το αφήγημα Τραμπ για το ρόλο των ΗΠΑ στη Συρία καταρρίπτεται και επί του πρακτέου. Δυστυχώς όμως, αυτό επέρχεται με ακόμη περισσότερα θύματα στη λίστα της ισλαμιστικής τρομοκρατίας.
Από την άλλη, το θέμα της Β. Κορέας φαίνεται να συνεχίζει να βαδίζει στο μονοπάτι του διαλόγου που ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι, αφού η δεύτερη συνάντηση Τραμπ-Κιμ ορίστηκε περί τα τέλη του Φλεβάρη. Βέβαια, οι αμερικανικές κυρώσεις παραμένουν όσο το καθεστώς την Πιονγιάνγκ δεν συμβαδίζει με τις πιέσεις για αυξημένη βούληση προς την αποπυρηνικοποίηση. Με αυτό κατά νου και χωρίς να υπάρχει σημαντική πρόοδος στο ζήτημα, η ανακοίνωση της συνάντησης από τον Λευκό Οίκο προξενεί ανάμεικτα συναισθήματα. Παρόλα αυτά, ο διάλογος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί αρνητική εξέλιξη για αμφότερες τις πλευρές.
Ενώ λοιπόν τα θέματα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τρέχουν και δημιουργούν δεδομένα, αναμφίβολα, οι εξελίξεις στο Brexit αποτέλεσαν το γεγονός της εβδομάδας, αφού η συμφωνία εξόδου από την ΕΕ δεν πέρασε από το βρετανικό κοινοβούλιο. Μπορεί η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι να «πέρασε το τέστ» της ψήφου εμπιστοσύνης, όμως το επαύριο τη βρίσκει αντιμέτωπη με τα περιθώρια πιο στενά από ποτέ.
Οι αντιδράσεις της ΕΕ ήταν αποτέλεσμα της συγκροτημένης στάσης που έχουν επιδείξει οι Βρυξέλλες όλο το διάστημα των διαπραγματεύσεων. Πλέον, το Brexit από ευρωπαϊκό θέμα μετατρέπεται σε κατ’ αποκλειστικότητα βρετανικό και το βάρος εξεύρεσης λύσης πέφτει στο Λονδίνο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι θέλουν το Λονδίνο σε μόνιμη σύγχυση, ούτε ένα μετα-Brexit άτακτο καθεστώς. Άλλωστε, η πεποίθηση που κυριαρχεί είναι πως η διασφάλιση μιας ομαλής σχέσης είναι το ζητούμενο αυτό καθ’ αυτό, όχι μόνο για ιστορικούς αλλά και για εμπορικούς λόγους.
Σίγουρα πάντως δεν συνέβη αυτό που ήλπιζαν πολλοί από τους υποστηρικτές της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, και εν γένει του σκληροπυρηνικού ευρωσκεπτικιστικού κινήματος: ένα φαινόμενο ντόμινο που θα παρέσερνε την Ένωση προς την καταστροφή.
Δυστυχώς όμως, αυτές οι δυνάμεις ενισχύθηκαν σημαντικά το διάστημα που μεσολάβησε από το δημοψήφισμα μέχρι τώρα. Το αντι-μεταναστευτικό -τότε- μέτωπο του Βίσεγκραντ, ως εκφραστής του ευρωσκεπτικισμού και της αντί-παγκοσμιοποιήσης σε εθνικό επίπεδο, μετατράπηκε σε συμμαχία-ανάχωμα εντός της ΕΕ με την προσθήκη της Αυστρίας και της Ιταλίας. Και ως φυσικό επακόλουθο, οι θέσεις των κυβερνήσεων της συμμαχίας κέρδισαν μια επιπρόσθετη νομιμοποιητική βάση για να δρουν σε εσωτερικό και εξωτερικό.
Αυτή η «άλλη πλευρά» της Ευρώπης εμφορείται από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: εθνικιστική προσέγγιση, περιφρόνηση της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας, λαϊκίστικη ρητορεία. Για να επιτευχθούν όλα αυτά φυσικά, τα εκλογικά ακροατήρια γαλουχήθηκαν στο μίσος που σέρβιραν οι ιθύνοντες του ευρωσκεπτικιστικού μετώπου. Με αυτόν τον τρόπο, εγείρονται τα πάθη του όχλου και γίνονται όπλα ενάντια σε μια παλιά καθεστηκυία τάξη που είναι υπεύθυνη για όλα τα δεινά που υφίστανται.
Όταν λοιπόν συσσωρεύεται αυτό το μισός, σιγουρά η κατάληξη του Πάβελ Αντάμοβιτς δεν μπορεί να προκαλέσει έκπληξη. Αργά ή γρήγορα, οι επικρητές κάθε κυβέρνησης σε ένα αυταρχικό καθεστώς που έχουν στοχοποιηθεί επανειλημμένα κινδυνεύουν να εισπράξουν όλο αυτό μίσος και έξω από το λεκτικό πεδίο, πληρώνοντάς το με τη ζωή τους. Η σκοτεινή αυτή πλευρά πλέον δεν βρίσκεται στην αφάνεια και στο περιθώριο.
Απόφοιτος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι λάτρης της διεθνούς πολιτικής τόσο σαν ακαδημαϊκό, όσο και σαν δημοσιογραφικό αντικείμενο. Έχει ασκηθεί σε πολιτικές διευθύνσεις του ΥΠΕΞ και δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο του εθελοντισμού σε ΜΚΟ, ακαδημαϊκά συνέδρια και εκπαιδευτικές προσομοιώσεις.
