Της Βίκυς Ντζούρβα,
Οι συγκρούσεις αποτελούσαν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και η έκβασή τους καθόριζε την εξέλιξη και ευημερία του εκάστοτε λαού. Στο διεθνές περιβάλλον, συνηθίζεται η αναρχία να επιβάλλει το δίκαιο του δυνατού, με αποτέλεσμα η κρατική ισχύς να προστατεύεται και να επιδιώκεται με όλα τα μέσα. Στον 20οαιώνα, με την ανάδυση πληθώρας διεθνών οργανισμών εξετάστηκε από τα κράτη η πιθανότητα συνεργασίας και στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας. Ακόμη και στις μέρες μας, όμως, η ιδέα παραχώρησης κυριαρχίας στους τομείς αυτούς από τις κυβερνήσεις των κρατών δεν φαντάζει ιδιαίτερα δελεαστική ιδέα, καθώς μεταφράζεται συχνά ως απώλεια ισχύος, ενώ η κυβέρνηση αισθάνεται ότι χάνει την αυτονομία χάραξης εξωτερικής πολιτικής. Πολλοί διεθνείς οργανισμοί άμυνας απέτυχαν με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα του 1950, ενώ άλλοι, όπως το ΝΑΤΟ συνεχίζουν τη λειτουργία τους μέχρι σήμερα.
Η χώρα μας συνεργάζεται με τους εταίρους της στη Βορειοατλαντική συμμαχία ήδη από το 1952, λίγα χρόνια μετά τη σύσταση της, κυρίως για να ενδυναμώσει, μέσω συμμαχιών, την παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο ως το πιο «δυτικοποιημένο» κράτος της Βαλκανικής χερσονήσου. Το ίδιο έτος, η Τουρκία εισέρχεται και η ίδια στη συμμαχία με κύριο στόχο την απόκτηση αντίστοιχων οφελών με την Ελλάδα, ώστε να αποφευχθεί η εις βάρος της ανισορροπία ισχύος στην περιοχή.
Κατά καιρούς, οι σχέσεις των δύο κρατών δυσχεραίνουν, φτάνοντας στα πρόθυρα ένοπλης σύγκρουσης με τα όργανα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου να παρεμβαίνουν ως μεσάζοντας στις συζητήσεις των δύο μερών. Η ελληνική πλευρά συχνά αναφέρεται και αποδοκιμάζει την ανοχή των μελών του ΝΑΤΟ στις κατάφορες παραβιάσεις της Τουρκικής ηγεσίας στο διεθνές δίκαιο, ενώ η Συμμαχία παρουσιάζει μετριοπαθή και συχνά αμέτοχη στάση στην τουρκική προκλητικότητα. Η ανοχή αυτή οδήγησε και στην αποχώρηση-διαμαρτυρία της Ελλάδας από τις νατοϊκές ασκήσεις, το 1974, μετά την παράνομη εισβολή στην Κύπρο και την ολιγωρία της νατοϊκής πλευράς.
Στις μέρες μας, η τουρκική προκλητικότητα είναι και πάλι παρούσα, ενώ οι εναέριες και θαλάσσιες παραβιάσεις αποτελούν συνηθισμένα περιστατικά. Οι δύο χώρες ξεκαθάριζαν ότι επρόκειτο να διασφαλίσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα με κάθε μέσο, μην αποκλείοντας την πιθανότητα στρατιωτικής εμπλοκής. Τις τελευταίες μέρες, βέβαια, φαίνεται ο ελληνοτουρκικός διάλογος να έχει εντατικοποιηθεί στα κεντρικά γραφεία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, με τις δύο πλευρές να επιδιώκουν την στρατιωτική αποσυμπίεση στην περιοχή.
Τη 1η Οκτωβρίου ιδρύθηκε ένας διμερής στρατιωτικός μηχανισμός απεμπλοκής ανάμεσα στα δύο κράτη, με στόχο τη χάραξη ανοιχτής γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την αντιμετώπιση των διαφορών των χωρών. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ εμφανίζεται αισιόδοξος για την δέσμευση των δύο χωρών να λειτουργήσουν ως σύμμαχοι στα πλαίσια άσκησης διπλωματίας, ενώ τις επόμενες μέρες θα τις επισκεφτεί και ο ίδιος. Ωστόσο, πολλοί ισχυρίζονται ότι η απόφαση της Τουρκικής ηγεσίας να λειτουργήσει σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και να καθίσει σε τραπέζι διαλόγου δεν έρχεται σε τυχαία χρονική στιγμή. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήδη εξετάζουν την επιβολή οικονομικών κυρώσεων μετά το αίτημα Ελλάδας-Κύπρου, ως απάντηση στην επανειλημμένη τουρκική προκλητικότητα και παρερμηνεία του διεθνούς δικαίου. Ίσως, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να δείξει στους εταίρους της, ότι πλέον είναι σε θέση να παραστεί στο τραπέζι του διαλόγου και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
