Της Μαρίας Κελεπούρη,
Ο Αλμπέρτος Ναρ, μέσω του πολυσχιδούς έργου του, υπήρξε από τους λογοτέχνες που διέσωσαν την πνευματική κληρονομιά, που άφησε η εβραϊκή κοινότητα στη Θεσσαλονίκη, παρόλο που υπήρχε η πρόθεση να αποσιωπηθεί από την ιστορική πορεία της πόλης. Μπορεί, λοιπόν, να χαρακτηριστεί ως θεματοφύλακας της ιστορικής παράδοσης της Θεσσαλονίκης, λόγω της αγάπης, που τον συνέδεε με το μεγαλείο της γενέθλιας πόλης του.
Γιος Σεφαραδιτών Εβραίων, που επέζησαν από το Ολοκαύτωμα, γεννήθηκε, το 1947, στη Θεσσαλονίκη, όπου μαθήτευσε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, ενώ, στη συνέχεια, διετέλεσε γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας στην πόλη και διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών του Εβραϊσμού. Η αγάπη του τόσο για τις ρίζες του όσο και για τα ρεμπέτικα και σεφαραδίτικα λαϊκά τραγούδια τον οδήγησε στη λαογραφία, διασώζοντας έτσι ένα μωσαϊκό γλωσσικών στοιχείων. Μάλιστα, η οικογένειά του δώρισε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο της Θεσσαλονίκης το μουσικό αρχείο του Αλμπέρτου, που αποτελεί έκφραση της ευρύτερης μεσογειακής μουσικής παράδοσης. Στις μελέτες του, κατέγραφε τα ιστορικά γεγονότα, τον τρόπο ζωής των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τα επαγγέλματα, ακόμα και τα άσματα, τα οποία γίνονταν το μέσο έκφρασης του πόνου τους για τους καταναγκασμούς και τα φρικτά βασανιστήρια, που είχαν υποστεί από τους Ναζί. Έτσι, ο Αλμπέρτος Ναρ, στις συνεργασίες του με περιοδικά, όπως η Παραφυάδα ή Το τραμ, δεν δημοσιεύει μόνο διηγήματα, αλλά και σχετικά δοκίμια, όπως είναι τα Λαϊκά τραγούδια για το ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που ο ίδιος σιγοτραγουδά σε γλώσσα Λαντίνο.
Παρόλη την επαγγελματική, αλλά και ψυχική, αφοσίωσή του στην ιστορία των Εβραίων, το ενδιαφέρον του προσέλκυε το σύνολο της αγαπημένης του πόλης, της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τα θέματα που αφορούσαν την καταγωγή του, παρακολουθούσε κανείς την εξέλιξη της Θεσσαλονίκης, μέσα από τις λεπτομέρειες, που εμπεριείχαν οι μελέτες του για την καθημερινότητα και την τοπογραφία της. Εξάλλου, ήταν η πόλη που γεννήθηκε και αντανακλούσε τα βιώματά του.
Ο ίδιος ο συγγραφέας, ζώντας στον τόπο, που περιέγραφε, εκτός από την ταυτότητα του Εβραίου, χαρακτηρίζεται πια και από τις συνήθειες ενός Θεσσαλονικιού. Είναι, δηλαδή, ένας Σαλονικάι, ένας άντρας ρωμαλέος και εύστροφος, όπως μαθαίνουμε από τα εβραϊκά.
Στα περισσότερα έργα, που αφορούν αυτές τις όψεις της ιστορίας, οι ήρωες, οι οποίοι ανήκουν στο εβραϊκό στοιχείο, δρουν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε δεδομένο ιστορικό πλαίσιο, αυτό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, στο διήγημα, ο Σαλονικάι Εβραίος, Τζάκο Σουλέμα, πραγματοποιεί μία γλυκόπικρη περιδιάβαση στους δρόμους και τα στενά της πόλης, ενθυμούμενος τις συναγωγές και τις πολυσύχναστες αγορές, που αναβιώνουν ένα διαφορετικό πρόσωπο της πόλης. Αυτή η εναλλαγή στην επιλογή του θεματικού κέντρου οφείλεται στο γεγονός πως ο Ναρ δεν έζησε προσωπικά τα τραγικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος, όπως άλλοι Θεσσαλονικείς Εβραίοι, που κατόρθωσαν να επιβιώσουν και τα εξιστόρησαν. Εφόσον, όμως, ανήκε στην πρώτη γενιά Εβραίων, ύστερα από το Ολοκαύτωμα, οι προφορικές μαρτυρίες και οι διηγήσεις των γονιών του διαμόρφωσαν τον ψυχικό του κόσμο. Η αξία των πεζογραφημάτων του, λοιπόν, δεν έγκειται μόνο στο ότι συνιστούν μια διαφορετική εκδοχή της λογοτεχνικής αναπαράστασης της γενοκτονίας από τη σκοπιά των επιζώντων, αλλά ότι εγγράφονται, επίσης, στην πλέον αξιόλογη λογοτεχνική παράδοση της Θεσσαλονίκης και την εμβολιάζουν με ένα προσωπικό ύφος, που σηματοδοτεί τα ζητήματα του προσδιορισμού της ταυτότητας.
Απεβίωσε στις 2 Μαρτίου 2005, με πολλούς να ερμηνεύουν την πεζογραφία του ως λογοτεχνία τοπικιστικής εμμονής με ποικίλες υπερβολές, που προσδίδουν στην πόλη μια πλαστή ταυτότητα, μυθοποιώντας, κατά αυτόν τον τρόπο, το λογοτεχνικό του εγώ. Ωστόσο, ο ίδιος προσπαθούσε να αποκαταστήσει, χωρίς μεμψιμοιρίες και προκαταλήψεις, τη θέση που είχαν οι Εβραίοι στην πόλη, πράγμα που κατάφερε, όπως διαφαίνεται και από τις επανεκδόσεις των έργων του. Θεωρούσε τον εαυτό του φορέα μνήμης όλων των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, γι’ αυτό και τα διηγήματά του ήταν η δίοδος, για να ζήσει με τη δική του ζωή τις αναμνήσεις, όχι μόνο των γονιών του, αλλά και όλων των ομόθρησκών του.
Γεννήθηκε το 1999 στην Ιτέα Καρδίτσας, όπου και μεγάλωσε. Είναι τελειόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, με κατεύθυνση Νεοελληνικών και Μεσαιωνικών σπουδών. Έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμό διηγήματος, καταλαμβάνοντας την δεύτερη θέση, ενώ έχει παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σχετικά με την ΔΕΠΥ. Είναι μέλος σε σύλλογο παραδοσιακών χορών, ενώ παράλληλα στα ενδιαφέροντά της συμπεριλαμβάνονται η ανάγνωση βιβλίων, η συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και η αρθρογραφία.
