Της Έφης Βούζιου,
Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι κατέφθασαν στις κάλπες στις 6 Νοεμβρίου 2012, προκειμένου να ορίσουν με την ψήφο τους, για 57η φορά, τον πρόεδρο της χώρας τους για την επόμενη τετραετία. Δεδομένου ότι οι Η.Π.Α. συνεχίζουν να ελέγχουν το ¼ του παγκόσμιου ΑΕΠ και να διαθέτουν στρατιωτική δύναμη πυρός μεγαλύτερη από ότι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί, η εκλογή της νέας Αμερικανικής κυβέρνησης αποτελεί γεγονός με παγκόσμια σημασία και είναι φυσικό να προσελκύει το διεθνές ενδιαφέρον.
Η υποψηφιότητα για επανεκλογή του Προέδρου Barack Obama και του συνυποψηφίου του, Joe Biden, ήταν αναμενόμενο πως θα αμφισβητούνταν ηχηρά από την αρχή, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετώπιζαν μια σειρά προκλήσεων, με κυριότερο ζήτημα την οικονομία τους, που είχε κλονιστεί ισχυρά, κατά το προηγούμενο διάστημα (το δημόσιο έλλειμμα εκτοξεύθηκε στο 10% του ΑΕΠ για δύο συνεχείς χρονιές, το 2009 και το 2010, πριν αρχίσει να υποχωρεί αργά, από το 2011 και μετά, και η ανεργία είχε φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών). Οι μείζονες αντίπαλοί τους ήταν ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος, Mitt Romney, πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης και ο συνυποψήφιός του, Paul Ryan, από το Wisconsin.
Η αναμέτρηση αυτή είχε πρόσθετη σημασία, γιατί, απέναντι στον Barack Obama, του οποίου η προσωπική ιστορία εμπνέει, μέχρι και σήμερα, εκατομμύρια ανθρώπων σε όλον τον κόσμο, αντιπαρατασσόταν ένα ριζοσπαστικά συντηρητικό πολιτικό πρόγραμμα, που επιδίωκε τη μείωση των φόρων, τη δραστική περικοπή των κοινωνικών δαπανών, την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού και τον περιορισμό των δικαιωμάτων των μεταναστών, των γυναικών (στην άμβλωση), των ομοφυλόφιλων (στον γάμο) κ.λπ. Ο Romney πρότεινε να μειώσει τους φόρους και τους κυβερνητικούς κανονισμούς, προκειμένου να μειώσει τα βάρη των μικρών επιχειρήσεων και, ως εκ τούτου, να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη. Υποσχέθηκε, επίσης, να καταργήσει τον Νόμο για την Προστασία των Ασθενών και την Προσιτή Φροντίδα, τη νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της υγειονομικής περίθαλψης, που θέσπισε η κυβέρνηση Obama, την προηγούμενη τετραετία, και να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία, διευκολύνοντας την ανάπτυξη εγχώριων πηγών ενέργειας, όπως το υπεράκτιο πετρέλαιο.
Ο Obama, εν τω μεταξύ, υπερασπίστηκε το οικονομικό του ρεκόρ, υποστηρίζοντας ότι οι ενέργειες, στις οποίες προέβη, για να αντιμετωπίσει τη Μεγάλη Ύφεση (2007-09) και την οικονομική κρίση του 2008, είχαν αποτρέψει μια πλήρη κατάρρευση και έθεσαν τα θεμέλια για ανάκαμψη. Στο σχέδιό του για μεγαλύτερη ευημερία, τόνισε στρατηγικές επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών, στην εκπαίδευση και την καθαρή ενέργεια. Ενώ ο Romney υποστήριζε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν χάσει τη δυναμική τους στις παγκόσμιες υποθέσεις υπό την εποπτεία του Obama, ο τελευταίος πρόβαλε το σημαντικότερο, για πολλούς, επίτευγμα της θητείας του, την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ και τη δολοφονία του Osama bin Laden, του εγκέφαλου της υπόθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Παρά τις αμφιλεγόμενες κριτικές των πολιτικών επιλογών του για τη διάσωση της οικονομίας, η εκστρατεία του Obama αποδείχθηκε ανταγωνιστική και κατάφερε να κερδίσει ένα μικρό προβάδισμα στις εθνικές δημοσκοπήσεις, μετά τη δημοκρατική εθνική σύμβαση στο Charlotte της Βόρειας Καρολίνας, τον Σεπτέμβριο. Από την άλλη, η συνεχιζόμενη απροθυμία του Romney, να αποδεσμεύσει τις φορολογικές δηλώσεις του, τον έβαλε σε άμυνα και ενίσχυσε τη θέση του αντιπάλου του. Επιπρόσθετα, η εκστρατεία του μπλέχτηκε σε διαμάχη, όταν το “Mother Jones”, ένα φιλελεύθερο περιοδικό ειδήσεων, κυκλοφόρησε ένα βίντεο του Romney σε μια ιδιωτική εκδήλωση συγκέντρωσης χρημάτων, τον Μάιο, στο οποίο ισχυριζόταν ότι το 47% των Αμερικανών, που δεν πληρώνουν ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος, πιστεύουν ότι είναι «θύματα» και πιστεύουν ότι «η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να τα φροντίζει». Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκστρατεία του Obama εκμεταλλεύτηκε αυτές τις παρατηρήσεις, οι οποίες έγιναν δημόσιες, στα μέσα Σεπτεμβρίου, για να ενισχύσει τον ισχυρισμό της, ότι ο Romney ήταν εκτός επαφής με την αμερικανική μεσαία τάξη.
Καθώς η εκστρατεία τους συνεχίστηκε, τον τελευταίο μήνα, η διαφορά μεταξύ των υποψηφίων στις δημοσκοπήσεις, καθώς και το ποσοστό των αναποφάσιστων ψηφοφόρων ελαχιστοποιήθηκαν κατά πολύ. Την ημέρα των εκλογών, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, Mitt Romney, δήλωσε, κατά την επίσκεψή του σε γραφείο της προεκλογικής του εκστρατείας στην πολιτεία του Ohio, πως νιώθει πολύ αισιόδοξος για τα αποτελέσματα. Χαρακτηριστικά είπε: «Είμαι πολύ αισιόδοξος, όχι μόνο για τα αποτελέσματα των εκλογών, αλλά και για το μέλλον της Αμερικής», προσθέτοντας ότι έχει ενθαρρυνθεί «από το πνεύμα των ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα, τον ενθουσιασμό, τη στήριξη και την ενέργειά τους». Ο Romney σημείωσε ότι βρίσκονται «στο μεταίχμιο, για να αλλάξουν την Αμερική», αναφέροντας συγκεκριμένα: «ανυπομονώ να βρεθώ στο αύριο, γιατί αύριο αρχίζουμε τη δουλειά μας».
Το βράδυ των εκλογών, το τηλεοπτικό δίκτυο CNN αποφάσισε να μεταδώσει τα αποτελέσματα, όχι μόνο μέσα από τη μικρή οθόνη, αλλά και από το Empire State Building της Νέας Υόρκης. Μια φωτεινή κλίμακα φωτιζόταν με τα χρώματα των δύο κομμάτων -κόκκινο, για τους Ρεπουμπλικάνους και μπλε, για τους Δημοκρατικούς- κάθε φορά που γίνονταν γνωστά τα αποτελέσματα κάθε Πολιτείας. Τα τηλεοπτικά δίκτυα και οι οργανισμοί των μέσων ενημέρωσης προέβλεψαν μια μεγάλη νίκη στο εκλογικό σώμα για τον Obama. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της λαϊκής ψηφοφορίας αποδείχθηκαν πολύ πιο κοντά.
Πράγματι, ο Obama τερμάτισε με διαφορά μπροστά από τον Ρεπουμπλικάνο αντίπαλό του, κερδίζοντας 332 εκλογικές ψήφους σε αντίθεση με τον Romney, ο οποίος έλαβε μόλις 206. Ξεπερνώντας τις προσδοκίες πολλών, η εκστρατεία του Obama κατάφερε να «κερδίσει», τελικά, τον λαό, αν και με σχετικά μικρό περιθώριο, ο οποίος του έδωσε 62.611.250 ψήφους, με τον Romney να ακολουθεί με 59.134.475 ψήφους.
Ενώπιον των υποστηρικτών του, στην κατάμεστη έδρα της προεκλογικής εκστρατείας του στο Σικάγο, ο Barack Obama εκφώνησε την πανηγυρική ομιλία του για την επανεκλογή του στην προεδρία των Η.Π.Α. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ευχαρίστησε τους υποστηρικτές του, που του χάρισαν την επανεκλογή. Χαρακτηριστικά ανέφερε, στην αρχή της ομιλίας του: «Είμαστε μία αμερικανική οικογένεια, θα ανέβουμε ή θα πέσουμε μαζί, σαν ένα έθνος, ενωμένο… στο δύσκολο και μακρύ ταξίδι». Δήλωσε, ακόμη, πως θα συζητήσει με τον Romney, για να βρουν σε ποιους τομείς μπορούν να συνεργαστούν, «ώστε να προχωρήσει η χώρα μπροστά». Πιο συγκεκριμένα, ο Obama υποσχέθηκε να συνεργαστεί με τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους ηγέτες, με στόχο τη μείωση του ομοσπονδιακού ελλείμματος, τον καθορισμό του φορολογικού κώδικα, τη μεταρρύθμιση των νόμων περί μετανάστευσης και τον περιορισμό της εξάρτησης της χώρας από το ξένο πετρέλαιο. Ολοκληρώνοντας, ανέφερε: «Η οικονομία μας ανακάμπτει. Μια δεκαετία πολέμου τελειώνει. Μια μακρά εκστρατεία έφτασε στο τέλος της… Εκεί είναι που πρέπει να πάμε. Μπροστά».
Ο Romney, με τη σειρά του, ευχήθηκε στον Obama να «ηγηθεί επιτυχώς του αμερικανικού έθνους», σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις για τις Η.Π.Α. «Έβαλα υποψηφιότητα, γιατί ανησυχώ για την Αμερική. Οι εκλογές τελείωσαν, αλλά οι αρχές μας διαρκούν». Επίσης, είπε ότι προσεύχεται για την επιτυχία του Obama και της χώρας, αφού, κατά τη χθεσινή ημέρα των εκλογών, είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους ότι έχει προετοιμάσει μόνο νικητήρια ομιλία. «Μακάρι να είχα μπορέσει να εκπληρώσω τις προσδοκίες σας, να οδηγήσω τη χώρα σας σε μία νέα κατεύθυνση. Αλλά το έθνος επέλεξε άλλον ηγέτη κι έτσι η Ann και εγώ θα συνταχθούμε μαζί σας, για να προσευχηθούμε θερμά για εκείνον και για αυτό το μεγάλο έθνος», είπε ο Romney, προτού ανέβει στη σκηνή μαζί του η σύζυγός του, Ann, η οικογένειά του και ο υποψήφιος αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικανών, Paul Ryan.
Συνεχίζοντας την τάση των συνεχώς αυξανόμενων δαπανών πολιτικής εκστρατείας στη χώρα, οι προεδρικές εκλογές των Η.Π.Α. εκτιμάται ότι κόστισαν περίπου 6 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας τες τις πιο ακριβές, μέχρι σήμερα, εκλογές. Αυτό που, επίσης, κατάφεραν οι εκλογές αυτές είναι να αναδείξουν έναν από τους πιο αγαπητούς και με τη μεγαλύτερη επιρροή προέδρους, που υπήρξαν στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Obama κατάφερε να αφήσει το προσωπικό του στίγμα στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας, να κατευνάσει τις φυλετικές διαμάχες και να καινοτομήσει ριζοσπαστικά στον τρόπο επικοινωνίας της πολιτικής ηγεσίας και του λαού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αμερικανικές Εκλογές 2012: Η επιλογή, Foreign Affairs, http://www.foreignaffairs.gr/articles/69140/dimitris-kairidis/amerikanikes-ekloges-2012-i-epilogi
- Ο Ρόμνεϊ παραδέχτηκε την ήττα του, Newsbomb, https://www.newsbomb.gr/kosmos/story/250412/o-romnei-paradehtike-tin-itta-toy
- United States Presidential Election of 2012, Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/event/United-States-Presidential-Election-of-2012
- President Map – Election 2012, The New York Times, https://www.nytimes.com/elections/2012/results/president.html
- Presidential Race – 2012 Election, CNN, https://edition.cnn.com/election/2012/results/race/president/
Γεννήθηκε το 1997 και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Είναι φοιτήτρια του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει αρκετές ομιλίες και ημερίδες σχετικές με το αντικείμενο των σπουδών της καθώς και με τον ευρύτερο τομέα της εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη είναι η συμμετοχή της σε εθελοντικές δράσεις τις οποίες θεωρεί καίριες για τη διάπλαση του χαρακτήρα των ατόμων και τη διάρθρωση της κοινωνίας. Την απασχολούν τομείς σχετικοί με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των κοινωνικών ομάδων.
