Της Ανθής Ζωγράφου,
Δεν έχει λίγες ώρες που ανακοινώθηκε τόσο από τα διεθνή όσο και από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης η φωτιά που ξέσπασε στον μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό της χώρας μας, στη Μόρια της Λέσβου αφήνοντας 13.000 πρόσφυγες στο δρόμο. Η καταστροφή ήταν αρκετά μεγάλη ώστε οι άνθρωποι να καταλήξουν να τρέχουν είτε προς το βουνό είτε προς την πόλη για να μπορέσουν να σωθούν. Σύμφωνα με τις εξελίξεις, η φωτιά προκλήθηκε εξαιτίας κάποιων διενέξεων που προϋπήρξαν στον καταυλισμό με αφορμή ότι διαγνώστηκαν 35 νέα κρούσματα κορωνοϊού. Όταν τους ζητήθηκε η απομόνωση των ίδιων και των οικείων τους υπήρχαν αντιδράσεις με αποτέλεσμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να ισχυρίζεται πως η πυρκαγιά δεν ήταν τυχαία.
Ακόμη και εάν δεχθούμε τον ισχυρισμό του κ. Πέτσα για την «εκούσια» πυρκαγιά στη περιοχή, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε τον φόβο που έχει προκαλέσει το νέο κάδρο των συνθηκών όχι μόνο στους πολίτες της χώρας αλλά ακόμη και στις ευάλωτες ομάδες που προσπαθούν είτε να «απορροφηθούν» από τους ιθαγενείς είτε να διευκολυνθούν από τους τελευταίους για την μετακίνηση τους σε άλλες χώρες. Με πιο απλά λόγια, η νέα πραγματικότητα της πανδημίας και της -ακόμη και ενδεχόμενης- υποχρεωτικής απομόνωσης έχει επηρεάσει δραματικά όχι μόνο τους κατοίκους κάθε χώρας αλλά ακόμη και τους προσφυγικούς της πληθυσμούς. Ο φόβος, ο παρορμητισμός ίσως και η αναταραχή που πιθανόν να βρίσκονται οι πληγέντες σε συνδυασμό με τη νέα πραγματικότητα οδηγεί δικαιολογημένα σε έντονες αντιδράσεις και «ξεσπάσματα» που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην συνέβαιναν.
Η καθημερινή πίεση, το άγχος, η αγωνία για την επόμενη μέρα, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης σε πάνινες σκηνές με τα απολύτως απαραίτητα κι αυτά όχι πάντα διαθέσιμα, άνθρωποι ξεχασμένοι από την πολιτεία και την κοινωνία που αγωνιούν για τα παιδιά τους και για το μέλλον τους, έχοντας χάσει τη μόνιμη τους κατοικία τους ανακοινώνεται πως όχι μόνο δεν θα καλυτερεύσει η ζωή τους έστω και λίγο αλλά αντιθέτως θα πρέπει να απομονωθούν πλήρως.
Με την απλή λογική η απομόνωση κρούσματος του νέου ιού είναι πράξη ευθύνης και οπωσδήποτε πρέπει να εφαρμόζεται. Πώς όμως και σε πόσο μεγάλο βαθμό μπορεί αυτό να συμβεί εάν είσαι πρόσφυγας σε μια άλλη χώρα, χωρίς απαραιτήτως να γνωρίζεις τη γλώσσα και χωρίς να έχεις αναπτύξει εμπιστοσύνη μαζί της; Και μάλιστα χωρίς να έχει φροντίσει η πολιτεία να σε περιθάλψει αλλά να αρκείται στις δράσεις μη κυβερνητικών οργανώσεων και παραγόντων;
Ωστόσο, επειδή δεν προσπαθώ ούτε να δικαιολογήσω την πράξη εμπρησμού ούτε να γίνω μια σύγχρονη version γυναικείου Ρομπέν των Δασών, σίγουρα η πυρκαγιά στη Μόρια αν είναι εκούσια, είναι καταδικαστέα, ωστόσο η ανθρώπινη πλευρά όλων μας κάπου να κατανοεί πως οι αντιδράσεις υπήρξαν επειδή οι πιθανών εμπρηστές να μην ενεργούσαν με τη λογική του καθενός σκεπτόμενου πιθανού κρούσματος, αλλά κυριευμένοι από το αίσθημα του φόβου ότι «εδώ είμαι ξένος, δεν με υπολογίζουν, για το κράτος δεν αξίζω».
Και σε αυτό το σημείο έρχεται η ερώτηση: «Οι υπόλοιποι πληγέντες που έμειναν στον δρόμο χωρίς πλέον να υπάρχει το μεγαλύτερο μέρος του καταυλισμού, τι φταίνε για την απερισκεψία και τον πανικό μέσα στον οποίον αντέδρασαν οι λίγοι;». Ρητορική ερώτηση που προφανώς δεν χρειάζεται απάντηση για να σταθεί.
Τα αίτια για την πυρκαγιά στην περιοχή θα εξεταστούν λεπτομερώς από τους αρμόδιους φορείς και ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά θα αποκατασταθούν πλήρως και σύντομα, όπως διαβεβαιώνει η κυβέρνηση τον Τύπο. Ωστόσο, η ψυχολογική κατάσταση των ανθρώπων της περιοχής του καταυλισμού που μεταβάλλεται συνεχώς από τα νέα δεδομένα και τις συνέπειες της πανδημίας φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα ούτε τα μέσα ενημέρωσης ούτε φυσικά τους αρμόδιους κρατικούς φορείς.
Εντάξει, στις καμένες πάνινες σκηνές θα βάλουμε άλλες πάνινες σκηνές. Το πρόβλημα λύθηκε (κάπου εδώ ακούγονται γέλια όπως στα αμερικάνικα sitcoms). Όσον αφορά την ψυχολογία των προσφυγόντων; Τι είναι αυτό; Βγαίνει και σε ροζ;
Γεννημένη και μεγαλωμένη το 1999 σε μια ανατολική γειτονιά της Θεσσαλονίκης, ζει το όνειρο της σπουδάζοντας το πάθος της, Δημοσιογραφία και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς της. Έχοντας ως μητρική γλώσσα την ελληνική, γνωρίζοντας αγγλικά και μαθαίνοντας ρώσικα, ευελπιστεί να μη σταματήσει να μαθαίνει ποτέ. Στα εφηβικά της χρόνια, ασχολήθηκε με τον εθελοντισμό στον κλάδο της υγείας και πρόσφατα εργάστηκε ως εξωτερικός συνεργάτης σε μια από τις πιο γνωστές περιβαλλοντικές οργανώσεις.
