Του Μιχάλη Γιαννακίδη,
Αρχίζω να γράφω αυτό το άρθρο στις 2:44 το ξημέρωμα, μια απαίσια ώρα για να γράψεις άρθρο, από τη στιγμή που το μυαλό σου δουλεύει πολύ χειρότερα από ότι πριν από λίγες ώρες. Όταν γράφεις τόσο αργά, δεν έχεις καν το προνόμιο των υπαρξιακών, ρομαντικών, πιο ”ψαγμένων” σκέψεων, που πετάγονται στο κεφάλι σου κατά τις 12. Γιατί, λοιπόν, γράφω τώρα; Κύρια πηγή έμπνευσής μου είναι η προθεσμία μου, η οποία λήγει σε λίγες ώρες, ο συνεχής φόβος μου για την αποτυχία.
Φυσικά, είμαι ένας απλός φοιτητής, και καλώς ή κακώς, η ζωή μου δεν είναι γεμάτη με ασχολίες, ώστε να μπορώ να δικαιολογήσω την αργοπορία μου λέγοντας πως ήμουν απασχολημένος και κατά συνέπεια, δεν μπορούσα να γράψω. Αντίθετα, είχα άπλετο ελεύθερο χρόνο, αλλά το ανέβαλα.
Αναβλητικότητα. Αυτή είναι η λέξη κλειδί, κάποιοι μπορεί να την γνωρίζεται με την αγγλική της ορολογία: Procrastination. Δεν πιστεύω πως γεννιέσαι με πολλά πράγματα, αλλα πιστεύω πως η αναβλητικότητα είναι κάτι έμφυτο. Να συμπληρώσω πως δεν γράφω αυτό το άρθρο, για να κάνω την αναβλητικότητα να φαίνεται σαν μία μεγάλη νόσο που, εκτακτώς, πρέπει να μπει στα βιβλία ψυχολογίας δίπλα στην κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή. Γράφω αυτό το άρθρο, γιατί πιστεύω πως πολλά άτομα, προφανώς συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου, υποφέρουν από αυτή, συχνά εν αγνοία τους. Επιπλέον, γράφω αυτό το άρθρο, γιατί απέτυχα παταγωδώς στην προσπάθειά μου να βρω ένα ενδιαφέρον θέμα για τα Χριστούγεννα.
Τι είναι, λοιπόν, η αναβλητικότητα; Θα έλεγα πως είναι μια έμφυτη δύναμη που ζει μέσα στους ανθρώπους και τους ωθεί να αναβάλουν οποιοδήποτε υποχρέωση έχουν στο παρόν και να κάνουν οτιδήποτε άλλο. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα, όπως το να διαβάζεις για 4ή φορα το Χάρι Πότερ αντί να μελετάς για την εξεταστική, να παρακολουθείς, με πρωτόγνωρο ενδιαφέρον, βίντεο μαγειρικής, αντί να ξεσκονίζεις, να παίζεις Fifa, αντί να γράφεις. Μπαίνετε στο νόημα.
Με λίγα λόγια, όταν το μυαλό καλείται να εκτελέσει μια δραστηριότητα η οποία φαντάζει δυσάρεστη, άσχετα με το πόσο ευεργετική μπορεί να είναι, αρνείται πεισματικά. Την ίδια στιγμή, όλες οι άλλες πιθανές δραστηριότητες φαντάζουν, ξαφνικά, πιο ενδιαφέρουσες. Έτσι, το άτομο αναβάλλει ό,τι θα έπρεπε να κάνει.
Αφότου, λοιπόν, ο procrastinator πέσει στην παγίδα, περνάει το χρόνο του σε ένα μέρος που λέγεται η σκοτεινή παιδική χαρά, όπως ο blogger, Tim Urban, πολύ εύστοχα την είχε ονομάσει. Εκεί, ικανοποιεί το πρωτόγνωρο ένστικτό της άμεσης ικανοποιήσης, η οποία ικανοποίηση, όμως, είναι νοθή. Βλέπετε έμεις οι άνθρωποι, έχουμε τη μοναδική, στο ζωικό βασίλειο, ικανότητα να κοιτάμε στο μακρινό μέλλον και να οργανωνόμαστε αναλόγως. Όταν, λοιπόν, οι πράξεις μας έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τους στόχους, που οι ίδιοι έχουμε θέσει στον εαυτό μας, νιώθουμε άσχημα. Για αυτό το λόγο, κάθε επίσκεψη σε αυτή την παιδική χαρά συνοδεύεται από αισθήματα ενοχής και «αυτοαπέχθειας».
Ευτυχώς, για το αναβλητικό άτομο, στο σύμπαν του υπάρχει ένας σούπερ ήρωας, όχι ο Superman (πολύ βαρετός), ούτε ο Captain America (του λείπει η προσωπικότητα), αλλά ο πανικός. Ο πανικός αναγνωρίζει τον κίνδυνο της λήγουσας προθεσμίας ή της γελοιοποιήσης, διασώζει το άτομο από την σκοτεινή παιδική χαρά και το στρώνει στη δουλειά. Με το ρολόι να χτυπάει και τον πανικό να τον απειλεί, ο αναβλητικός άνθρωπος, επιτέλους, σοβαρεύεται. Άλλωστε, είναι πλέον στη γνωστή γειτονιά του, ξέρει την πιέση του χρόνου καλύτερα και από τη σελίδα της Wikipedia για τη δισκογραφία των Smiths.
Το αποτέλεσμα είναι γλυκόπικρο. Από τη μία, γνωρίζει ότι θα μπορούσε να είχε κάνει πολύ καλύτερη δουλειά, αν είχε φερθεί υπεύθυνα, από την άλλη, ένα μέρος, βαθιά μέσα του, απολαμβάνει την αδρεναλίνη και τη, μέχρι πρότινος, απροσδόκητη επίτευξη του στόχου. Τελικά, απλά συνεχίζει, ανέμελα, τη ζωή του..μέχρι την επόμενη προθεσμία.
Παρακάτω, αφήνω το Ted Talk του Tim Urban, ο οποίος εξήγησε το φαινόμενο με πολυ καλύτερο τρόπο απο εμένα.
https://www.ted.com/talks/tim_urban_inside_the_mind_of_a_master_procrastinator#t-709293
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά μένει μόνιμα στην Αθήνα. Είναι τριτοετής φοιτητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και πιο συγκεκριμένα στον χώρο τον media, ενώ στον ελεύθερο του χρόνο, ασχολείται με την τέχνη και την άθληση.
