Του Κωνσταντίνου Λίκα,
Θεωρείται ήδη ως ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στον γερμανικό χρηματοοικονομικό τομέα και δη στις Fintech. Η Wirecard AG, ιδρυθείσα το 1999 με έδρα το Aschheim Βαυαρίας, θεωρούταν ως η πιο εμβληματική Fintech της Γερμανίας, πέραν της Ν26, και μέρος της αιχμής του δόρατος για την ψηφιοποίηση της γερμανικής οικονομίας. Με βάσει τα στοιχεία του 2018, είχε ρόδινο μέλλον. Απασχολώντας 5.300 εργαζόμενους, είχε έσοδα €2,02 δισεκατομμύρια, με κέρδη €347,4 εκατομμύρια. Αντικείμενό της ήταν η παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικών πληρωμών και διαχείρισης ρίσκου.
Το μέλλον της, όμως, άλλαξε άρδην μέσα σε μία μέρα. Στις 16 Ιουνίου 2020, 2 τράπεζες στις Φιλιππίνες ενημέρωσαν την ελεγκτική εταιρεία Ernst and Young (EY) ότι έγγραφα που δικαιολογούν €1,9 δις είναι «ύποπτα» και η εκλεκτική εγείρει ερωτήματα σχετικά τα εν λόγω €1,9 δισεκατομμύρια. 2 μέρες αργότερα, στις 18 Ιουνίου, η Wirecard AG ανακοίνωσε ότι όντως «έχασε» αυτά τα €1,9 δις. Εντός εβδομάδας, η ιστορία τελειώνει με την κήρυξη πτώχευσης της εταιρείας, στις 25 Ιουνίου 2020, καθώς και με παραιτήσεις και συλλήψεις. Ήδη, συνελήφθησαν ο Markus Braun, τέως Διοικητής του ΔΣ, και ο Oliver Bellenhaus, διευθυντής του τμήματος που ενεπλάκη στην απάτη.
Το σκάνδαλο ξεχωρίζει από άλλα, επειδή αφορά μία ήδη εδραιωμένη FinTech, με λειτουργία εδώ και πολλά χρόνια. Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών, Olaf Scholz, δηλώνει σοκαρισμένος από το συμβάν. Υπάρχει, ωστόσο, μία πιο δυσοίωνη αλήθεια σχετικά με τη Wirecard.
Δεν «χάθηκαν» έτσι απλά €1,9 δις
Η Financial Times, σε σχετικό της άρθρο, που είναι δωρεάν προσβάσιμο, παρακολουθούσε στενά την εξέλιξη της Wirecard AG στη Γερμανία, από το 1999 και μετά. Η FT είχε στο στόχαστρό της την εταιρεία ήδη από το 2015, οπότε κατηγορεί την Wirecard για τρύπα €250 εκατομμυρίων στους ισολογισμούς της. Έκτοτε, σημειώνονται σειρές από επιτυχίες στο χρηματιστήριο, αλλά και πολλές κατηγορίες. Η FT αναφέρει ότι κάνει εκτενές outsourcing στις Φιλιππίνες και βρέθηκε στο στόχαστρο των αρχών της Σιγκαπούρης. Το 2020 η KPMG ανέλαβε μία ειδική έρευνα στην εταιρεία και εξέφρασε ότι δεν μπόρεσε να εξακριβώσει πλήρως εάν οι αιτιολογίες της «μερίδας του λέοντος» ήταν γνήσιες λόγω «εμποδίων στο έργο της» και εξέφρασε ανησυχίες για €1 δις σε μετρητά διαθέσιμα. Η ΕΥ ενέκρινε τον ισολογισμό της εταιρείας πάραυτα.
Συμπερασματικά, η απάτη που διέτρεξε η εταιρεία, βάσει του μακροσκελούς και μακροχρονίου ντοκουμέντου της FT, εάν επιβεβαιωθεί, θα ήταν συστηματική επί σειράς ετών και επομένως η χρεοκοπία της Wirecard δεν θα ήταν απλά ένα «λάθος» επί χάρτου.
Αφού λοιπόν υπήρξαν σημάδια, γιατί δεν εντοπίστηκε πριν;
Με βάση όλα αυτά τα πορίσματα, δημιουργούνται δύο εύλογα ερωτήματα. Πρώτον, η ελεγκτική εταιρεία EY εκτίθεται, επειδή ενέκρινε όλους τους ισολογισμούς της Wirecard στο παρελθόν. Όχι μόνο εκτίθενται οι ισολογισμοί καθ’ εαυτοί, αλλά και η ίδια η εταιρεία. Επίσης εκτίθεται και ο φορέας χρηματοοικονομικής εποπτείας BaFin, Bundesanstalt für die Finanzdienstleistungsaufsicht, για αποτυχία εντοπισμού της απάτης, διότι αφορά χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, άρα και η BaFin θα μπορούσε και θα έπρεπε να επέμβει. Αυτό με τη σειρά του αύξησε τις πιέσεις για περαιτέρω ρύθμιση του πλαισίου για τις FinTech, για την περαιτέρω ενεργοποίηση της BaFin, αλλά και για τις ίδιες τις Big 4. Γενικότερα, οι πιέσεις για αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου σε γερμανικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και δη τις FinTech αυξάνονται.
Μέχρις ότου απαντηθούν τα εν λόγω ερωτήματα, το μέλλον της Wirecard έχει ήδη καθοριστεί. Με βάση τα σχέδια, η Wirecard AG θα διαλυθεί και θα περάσει σε άλλες εταιρείες που έχουν ενδιαφέρον για τις υπηρεσίες που παρείχε. Παράλληλα, η Wirecard στη Βρετανία θα συνεχίσει να λειτουργεί, επειδή αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο. Και η ζωή θα συνεχιστεί, μέχρι να αποκαλυφθεί η επόμενη απάτη.
Γεννήθηκε το 1995 στον Πειραιά. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και μεταπτυχιακός φοιτητής στο ΠΜΣ Εφαρμοσμένα Οικονομικά και Χρηματοοικονομικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Master of Finance της Frankfurt School of Finance and Management. Ενδιαφέρεται κυρίως για διεθνή χρηματοοικονομικά, τραπεζικά, φορολογικά και εμπορικά ζητήματα, όπως και για γερμανικά, αλβανικά, ιαπωνικά και διεθνή πολιτικά ζητήματα. Ενδιαφέρεται επίσης για ζητήματα άμυνας και ασφάλειας. Είναι υπότροφος της διεθνούς ακαδημαϊκής υποτροφίας (IPS) του Γερμανικού Κοινοβουλίου και της DAAD. Μιλάει αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, τουρκικά, αλβανικά και ελληνικά.
