Της Τάνιας Βράνου,
Πανελλήνιες, φροντιστήρια, εξετάσεις, Σωκράτης, Πυθαγόρειο, άγχος, φόβος, ανακούφιση, απογοήτευση, επιτυχία, αποτυχία, περασμένα, ξεχασμένα, ζωή. Μη μου πείτε ότι δεν είναι μερικές από τις λέξεις που σας έρχονται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη πανελλαδικές. Κάθε χρόνο τα δευτεράκια ακούνε την ίδια φράση «άντε του χρόνου τρίτη λυκείου». Μη τυχόν και περάσουν ένα ξέγνοιαστο καλοκαίρι, χωρίς να τους γεμίσουμε άγχος, άθελά μας βέβαια. Τους θυμίζουμε ποια είναι η «δουλειά τους», τώρα που είναι ακόμη μαθητές. Μέσα στο κεφάλι τους γυρνάει η φράση «πρέπει να πετύχεις», «πρέπει να πετύχεις», «πρέπει να πετύχεις», δεν πειράζει κι αν δεν πετύχεις, αλλά εσύ πρέπει να πετύχεις και θα πετύχεις. Αν αποκωδικοποιήσεις τις προτάσεις, τις λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε στις πανελλαδικές, αυτό σημαίνουν. Υπάρχουν βέβαια, κι εκείνοι οι κακοπροαίρετοι που έχουν δεδομένη για κάποιους την αποτυχία, μπορεί να τους το λένε κατάμουτρα ή μπορεί και να το υπονοούν με τους σχολιασμούς τους, για να τους μειώσουν και να τους προσβάλλουν… Πολλές φορές, ακόμη τόσο το να πιστεύει κάποιος πολύ σε σένα, όσο και το να σε υποτιμάει σου προκαλούν το ίδιο άγχος. Θες να πετύχεις, στη μια περίπτωση για να ευχαριστήσεις αυτούς που σε στηρίζουν και να τους βγάλεις ασπροπρόσωπους, και στην άλλη περίπτωση θες να πετύχεις για να αποδείξεις σ’ αυτούς που σε υποτιμούν ότι κάνουν λάθος.
Οι περισσότεροι έχουμε περάσει από αυτό το ψυχοφθόρο στάδιο, που είχαμε φτιάξει τόσο δύσκολο, τόσο σπουδαίο στο μυαλό μας. Κάναμε τη νύχτα μέρα, ίσως όχι τόσο για να διαβάσουμε, αλλά γιατί η αγωνία μας δεν μας άφηνε να ησυχάσουμε, κι έπρεπε να βγάλουμε ξανά την ύλη, να πούμε απ’ έξω εκείνο το κεφάλαιο της ιστορίας που δεν το ξέραμε και τόσο καλά και που αργότερα συναντήσαμε στο πανεπιστήμιο και λέγαμε ότι κάτι μας θυμίζει. «Α ναι μωρέ το πήρε το μάτι μου πριν δυο χρόνια όταν έδινα εξετάσεις, σιγά τις εξετάσεις δηλαδή να δω τώρα τι θα κάνω που έχω να βγάλω 400 σελίδες μόνο σ’ ένα βράδυ δεν βαριέσαι θα το ξαναδώσω». Κάπου εδώ ακούω τα γέλια, όσων ήταν και είναι φοιτητές, ναι παιδιά όλοι τα ίδια κάναμε δεν πειράζει, μη κρύβεστε.
Όσο λοιπόν είσαι μαθητής της τρίτης λυκείου, νιώθεις το φόβο για την αποτυχία, πιστεύεις ότι αν αποτύχεις δεν θα καταφέρεις να κάνεις κάτι χρήσιμο στη ζωή σου. Είμαι εδώ για να σου πω ότι δεν πειράζει κι αν αποτύχεις, έχεις όλη τη ζωή μπροστά σου κι αμέτρητες ευκαιρίες για να φτάσεις στο στόχο σου. Οι ευκαιρίες σου είναι εκεί και σε περιμένουν να τις αρπάξεις, όποτε κι όσες φορές νιώσεις ότι θες ν’ ακολουθήσεις αυτή τη διαδικασία. Και θα πιάσεις τη σχολή που θέλεις ή μπορεί τελικά η σχολή που ήθελες να περάσεις να μη σ’ ενδιαφέρει πραγματικά και να βρεις αλλού αυτό που ονομάζεις «άπιαστο όνειρο». Αυτή τη στιγμή νομίζεις ότι μιλάω εκ του ασφαλούς, επειδή μπορεί να πετύχα με τη πρώτη φορά, μπορεί να μπήκα σε μια σχολή που με ενδιέφερε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εσύ είσαι ένας αποτυχημένος που δεν θα τα καταφέρει ποτέ. Το κλειδί της επιτυχίας είναι οι στόχοι. Προπονείσαι, κάνεις ζέσταμα, στοχεύεις, βαράς. Δεν ξέρεις ότι θα πετύχεις με τη μια το κέντρο, θα πας λίγο πιο πάνω, λίγο πιο κάτω, αλλά θα ξαναβαρέσεις. Ο στόχος είναι πολύ σημαντικός για τον άνθρωπο, καθώς έχει έναν λόγο να προσπαθεί να γίνει καλύτερος.
Όλοι ξέρουμε τη σημασία των πανελληνίων, αναγνωρίζουμε τον κόπο των παιδιών που συμμετέχουν σ’ αυτή τη διαδικασία. Όταν βρεθήκαμε στη θέση τους, περάσαμε τις ίδιες αγωνίες. Φάνταζε τόσο μοναδική η εμπειρία αυτή και πράγματι είναι. Μια εμπειρία που στην ουσία σε διδάσκει, ενισχύει την υπομονή και την επιμονή σου. Είναι μια χρονοβόρα εμπειρία που σου δίνει την ευκαιρία ν’ ανακαλύψεις πολλούς νέους κόσμους. Είναι όμως απλώς μια εμπειρία. Ωστόσο, την έχεις στο μυαλό σου τόσο λάθος και δεν τη διασκεδάζεις καθόλου. Νομίζεις ότι όταν περάσεις αυτό το εμπόδιο, γιατί εμπόδιο το θεωρείς, τα πράγματα για εσένα θα είναι πολύ εύκολα. Δεν είναι καθόλου έτσι. Μόλις αφήσεις πίσω σου αυτή τη φάση των εξετάσεων είτε περάσεις σε κάποια σχολή, είτε όχι, είτε αποφασίσεις να ξαναδώσεις, είτε όχι αμέσως όλη αυτή η εικόνα που είχες στο μυαλό σου για τις πανελλαδικές καταρρέει. Γιατί τότε θα προβληματίζεσαι για το μάθημα που δεν πέρασες στο πανεπιστήμιο, γιατί καλά τα ποτάκια και τα ξενύχτια με φίλους, αλλά «μεγάλε» θα λες στον εαυτό σου ότι πρέπει να πάρεις κάποια στιγμή κι αυτό το πολυπόθητο πτυχίο, και φυσικά όταν πάρεις το ρημάδι το πτυχίο; Όλο και κάποιος άλλος προβληματισμός θα σε βασανίζει. Και τότε θα σκέφτεσαι τι ωραία που ήταν τελικά εκείνα τα ξέγνοιαστα ποτάκια, που πήγαινες άυπνος στη σχολή και διάβαζες για την εξεταστική ένα βράδυ πριν δώσεις το μάθημα, κι ας μην το περνούσες.
Με όλα αυτά θέλω να σου πω ότι στη ζωή σου θα αντιμετωπίσεις προβλήματα, δυσκολίες, εμπόδια, αλλά θα πρέπει να ξεχωρίζεις ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα και ποιοι οι προβληματισμοί. Ποιοι είναι οι λόγοι που πραγματικά αξίζει να ξοδεύεις την ενέργειά σου και ποιοι αυτοί που απλώς πρέπει να γκρινιάζεις λιγάκι για να περνάει η ώρα σου. Οι πανελλήνιες να θυμάσαι είναι ένας δρόμος για τη ζωή, όχι η ίδια η ζωή, κι αν τώρα σου φαίνονται τόσο σημαντικές και δύσκολες οι εξετάσεις, σου υπόσχομαι ότι σ΄ένα χρόνο από τώρα θα τα διηγείσαι όλα αυτά και θα γελάς, πίνοντας τα ποτάκια σου σε κάποιο μπαράκι. Και πού ξέρεις, ίσως την επόμενη μέρα να δίνεις μάθημα και να γκρινιάζεις που δεν άνοιξες βιβλίο. Εύχομαι να έχετε καλές επιτυχίες σε όλη σας τη ζωή κι αν μερικές φορές αποτύχετε, να θυμάστε ότι στην ουσία πετύχατε, πετύχατε ν’ αποκτήσετε μια ακόμη εμπειρία ζωής.
