10.4 C
Athens
Κυριακή, 22 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήΚοινωνίαΥγείαΟι μη παραγωγικοί τύποι προσωπικότητας

Οι μη παραγωγικοί τύποι προσωπικότητας


Της Αθηνάς Μηνά,

Το πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους είναι να βρίσκει κανείς νόημα στη ζωή. Όπως λέει και ο ψυχαναλυτής Έριχ Φρομ, από αυτό εξαρτάται το αν θα ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι δυσαρέσκειας και πάλης ή ένα μονοπάτι χαράς και ολοκλήρωσης. Μπορούμε να δώσουμε νόημα στη ζωή μας μέσω της επιδίωξης δόμησης ενός αυθεντικού εαυτού. Η πιο πολύτιμη ιδιότητα, με την οποία είναι προικισμένος ο άνθρωπος, είναι η αγάπη για τη ζωή.

Η ζωή συνδέεται με την απογοήτευση, αφού ο άνθρωπος ζει σε κατάσταση πάλης. Ωστόσο, με το δώρο της λογικής έχει επίγνωση του εαυτού του. Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει την αίσθηση απομόνωσης και αποξένωσης με το να βρει έναν σκοπό στη ζωή του. Σύμφωνα με τον Φρομ, είναι απαραίτητο να αποκτήσουμε αίσθηση του ανεξάρτητου εαυτού μας και των προσωπικών μας απόψεων. Αντιθέτως, αν αφήσουμε την ευθύνη των επιλογών μας σε άλλους ανθρώπους ή ακομη και θεσμούς, υπάρχει ο κίνδυνος της αποξένωσης από τον εαυτό μας. Ο μόνος τρόπος, δηλαδή, για να αισθανθούμε ολοκληρωμένοι είναι να ανακαλύψουμε την ατομικότητά μας. Μόνο έτσι μπορούμε να απελευθερωθούμε από τη σύγχυση, τη μοναξιά και την απάθεια. Ενας από τους σημαντικότερους και σπουδαιότερους τρόπους να αποφύγει ο άνθρωπος την απομόνωση είναι μέσω της ικανότητάς του να αγαπά. Η αγάπη είναι δυνατή όταν αποδεχόμαστε το ότι ο καθένας είναι ξεχωριστός και μοναδικός. Παραδόξως, με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσουμε την ικανότητα να συνδεόμαστε μεταξύ μας.

Πηγή εικόνας:
miencuentroconmigo.com.ar

Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που ξοδεύουν πολύ χρόνο και χρήμα, ώστε να διαμορφώσουν έναν εαυτό που αισθάνονται ότι αξίζει περισσότερο την αποδοχή και έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει επιθυμητός ή αγαπητός. Αυτό, όμως, είναι μάταιο, διότι μόνο ένας άνθρωπος με ισχυρή αίσθηση του εαυτού του, βασιζόμενος στην προσωπική κατανόηση του κόσμου είναι σε θέση να προσφέρει στους άλλους και να αγαπήσει με αυθεντικό τρόπο.

Ο Φρομ, λοιπόν, όρισε κάποιους τύπους προσωπικότητας που αποκάλεσε «μη παραγωγικούς», διότι επιτρέπουν στα άτομα να αποφύγουν να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους και εμποδίζουν την παραγωγική και προσωπική ανάπτυξη. Οι τύποι αυτοί έχουν και θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά.  Ωστόσο, ένας πέμπτος τύπος, ο νεκρόφιλος, είναι εντελώς αρνητικός και ένας έκτος τύπος, η παραγωγική προσωπικότητα, είναι ο ιδανικός. Γενικότερα, η προσωπικότητα αντλεί χαρακτηριστικά και από τους τέσσερις βασικούς τύπους.

Συγκεκριμένα, ο πρώτος τύπος είναι ο «δεκτικός», ο οποίος δεν έχει άλλη επιλογή από την αποδοχή του ρόλου του και δεν πολεμά ποτέ για αλλαγή ή βελτίωση. Πρόκειται για κάποιον με προσανατολισμό αποδοχής που δέχεται παθητικά ό,τι συμβαίνει, κάποιον που υφίσταται τις ενέργειες των άλλων. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις, υιοθετεί τη στάση του θύματος. Στα θετικά τού τύπου αυτού συγκαταλέγονται η μεγάλη αφοσίωση και η δεκτικότητά του. Ο δεύτερος τύπος είναι ο «εκμεταλλευτής», ο οποίος είναι επιθετικός και εγωκεντρικός και πολλές φορές προβαίνει σε πράξεις εξαναγκασμού και απόσπασης πραγμάτων απ’ τους άλλους. Ο τύπος αυτός παίρνει αυτό που έχει ανάγκη απ’ τους άλλους αντί να το κερδίσει ή να το δημιουργήσει μόνος του. Ωστόσο, τα θετικά χαρακτηριστικά του είναι ότι έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση και μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες.

Ο τρίτος τύπος είναι ο «αποθησαυριστής», ο οποίος μάχεται για να διατηρήσει τα ήδη κεκτημένα αλλά και να αποκτήσει ακόμη περισσότερα. Κατατάσσει τους πάντες σύμφωνα με την αξία τους, ακόμα και τους αγαπημένους του, βλέποντάς τους σαν απόκτημα. Είναι φιλάργυρος και διψασμένος για εξουσία. Ως θετικά χαρακτηριστικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι πραγματιστής και οικονομικός. Ο τέταρτος τύπος είναι ο «εμπορικός», ο οποίος πουλάει τα πάντα, πόσο μάλλον την εικόνα του. Πρόκειται για κάποιον που έχει εμμονή με την εικόνα και εστιάζει στο πώς να διαφημίζει επιτυχώς τον εαυτό του. Αξιολογεί τα πάντα με βάση το στάτους. Στην καλύτερη περίπτωση έχει ενεργητικότητα και ισχυρά κίνητρα.

Πηγή εικόνας:
hngn.com

Όσον αφορά τον «νεκρόφιλο» τύπο, αυτός επιζητά μόνο την καταστροφή. Μιλάει πολύ συχνά για την αρρώστια και τον θάνατο και επιζητά με εμμονή την επιβολή του νόμου και της τάξης. Επίσης, προτιμάει περισσότερο τα μηχανικά αντικείμενα από τους ανθρώπους. Πρόκειται για ανθρώπους αρνητικούς και απαισιόδοξους. Ένα τρανταχτό παράδειγμα νεκρόφιλου τύπου αποτελεί ο Αδόλφος Χίτλερ εξαιτίας της γοητείας που του ασκούσε ο θάνατος. Αντιθέτως, ο «παραγωγικός» τύπος αναζητά θεμιτές λύσεις, χρησιμοποιώντας τη μάθηση και την κοινωνικότητα. Γενικά, αντιδρά στον κόσμο με ορθολογισμό και προθυμία. Αποτελεί τον πιο ιδανικό τύπο προσωπικότητας και σύμφωνα με τον Φρομ πρόκειται για έναν άνθρωπο χωρίς μάσκα.


Αθηνά Μηνά

Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1999 στην Αθήνα. Από το 2017 σπουδάζει στο τμήμα Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα, παρακολουθεί διάφορα σεμινάρια ψυχολογίας και ψυχικής υγείας. Στα ενδιαφέροντά της επίσης συγκαταλέγονται η μουσική και ο αθλητισμός.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Αθηνά Μηνά
Αθηνά Μηνά
Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1999 στην Αθήνα. Από το 2017 σπουδάζει στο τμήμα Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα, παρακολουθεί διάφορα σεμινάρια ψυχολογίας και ψυχικής υγείας. Στα ενδιαφέροντά της επίσης συγκαταλέγονται η μουσική και ο αθλητισμός.