Του Πολύβιου Κοΐνη,
Η ιδιωτικότητα και η ασφάλεια των δεδομένων μας στο Internet είναι αναμφίβολα ένα «καυτό» θέμα στις μέρες μας. Μεγάλες εταιρείες όπως το Facebook, το Instagram, η Google και η Microsoft επιθυμούν πλέον να συλλέγουν όλο και περισσότερα δεδομένα σχετικά με τους χρήστες τους και τις δραστηριότητες τους, θέτοντας ορισμένες φορές ακόμη και περιορισμούς κατά την περιήγηση των χρηστών στο διαδίκτυο, κατόπιν εντολής των κυβερνήσεων. Εκτός από τα παραπάνω, τα οποία συμβαίνουν κυρίως για εμπορικούς σκοπούς, στο διαδίκτυο υπάρχει πάντα ο κίνδυνος υποκλοπής και παρακολούθησης προσωπικών δεδομένων και αρχείων από επιτήδειους χάκερ. Τη λύση σε όλα αυτά μπορεί να δώσει περίτεχνα μια αξιόπιστη σύνδεση μέσω VPN.
Τι είναι το VPN; Πώς λειτουργεί;
Το VPN ή Virtual Private Network είναι ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο, το οποίο δημιουργεί μια κρυπτογραφημένη σύνδεση υψηλής ασφάλειας για τις συσκευές που το χρησιμοποιούν. Ουσιαστικά λοιπόν, είναι ένα δίκτυο το οποίο επεκτείνει ένα ιδιωτικό δίκτυο σε δημόσιο δίκτυο όπως το διαδίκτυο. Έτσι, από όποιο σημείο και αν γίνει η σύνδεση, η συσκευή που συνδέεται αποκτά αποκτάει τα χαρακτηριστικά της βάσης του VPN, όπως, π.χ. εξωτερική IP*. Με λίγα λόγια, γίνεται σύνδεση σε ένα διακομιστή και μετά αυτός ο διακομιστής συνδέεται με το διαδίκτυο.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη λειτουργία του, μπορούμε να το φανταστούμε ως εξής: Έστω ότι το διαδίκτυο είναι ένας μεγάλος αυτοκινητόδρομος, στον οποίο κινούμαστε με το αυτοκίνητό μας (στην προκειμένη περίπτωση η συσκευή από την οποία συνδεόμαστε στο Internet), ενώ ταυτόχρονα δίπλα μας κινούνται και άλλα αυτοκίνητα. Τα αυτοκίνητα γύρω μας μπορούν να μας δουν, να μας ακολουθήσουν ενδεχομένως σε οποιαδήποτε διαδρομή, ακόμη και να «κοιτάξουν» μέσα από το τζάμι μας. Το VPN λοιπόν, είναι ένα ιδιωτικό τούνελ που δημιουργείται, στο οποίο μόνο το δικό μας όχημα έχει πρόσβαση κι έτσι κανείς δεν μπορεί να δει τι κάνουμε, πού πάμε ή τι υπάρχει μέσα από το τζάμι μας. Το VPN επομένως, μπορεί να αποτελέσει τη βασική άμυνά μας κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο.
(IP: IP address – Internet Protocol ή διεύθυνση διαδικτυακού πρωτοκόλλου είναι ένας μοναδικός αριθμός που χρησιμοποιείται από κάθε συσκευή σε ένα δίκτυο υπολογιστών για τη μεταξύ τους αναγνώριση και συνεννόηση. Οι συσκευές αυτές μπορούν να είναι routers, υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα με δυνατότητα πρόσβασης στο Internet, time-servers, εκτυπωτές και fax).
Τι προσφέρει η χρήση του;
Αν και δόθηκε νωρίτερα μια γενικότερη ιδέα σχετικά με το τι προσφέρει ένα VPN, για να είναι περισσότερο κατανοητή η χρήση του, θα πρέπει να γίνει μια πιο ειδική αναφορά στις πλήρεις δυνατότητές του.
- Ανωνυμία
Η σύνδεση σε ένα VPN θα αποκρύψει τη δραστηριότητά μας στο διαδίκτυο και τα δεδομένα μας θα παραμείνουν ασφαλή. Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, το VPN αντικαθιστά τη διεύθυνση IP από τον διακομιστή στον οποίο είμαστε συνδεδεμένοι και μπορούμε να συνδεθούμε σε οποιονδήποτε διακομιστή του παρόχου VPN, οπότε πρακτικά μπορούμε να έχουμε πολλές διαφορετικές διευθύνσεις IP. Για παράδειγμα, μπορεί να βρισκόμαστε στην Ελλάδα και χάρη στο VPN να «φαίνεται» ότι είμαστε στην Αμερική. Καλό είναι όμως, να έχουμε κατά νου ότι πολλά VPN καταγράφουν τη δραστηριότητα που γίνεται μέσω αυτών -προφανώς για να διασφαλιστεί ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν για κακό σκοπό- και σε περίπτωση που ζητηθεί από τις αρχές, θα την αποκαλύψουν.
- Ασφαλής πρόσβαση σε δίκτυο εξ αποστάσεως και κατέβασμα αρχείων
Η συγκεκριμένη δυνατότητα αφορά περισσότερο επαγγελματίες, οι οποίοι ταξιδεύουν συχνά ή εργάζονται εξ αποστάσεως. Χρησιμοποιώντας ένα VPN, το οποίο είναι «στημένο» σε μια εταιρεία, μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση σε όλους τους τοπικούς πόρους (π.χ. πρόσβαση στον εταιρικό server). Αρκετοί επίσης, είναι αυτοί που χρησιμοποιούν VPN για κατέβασμα και μεταφορά αρχείων μέσω BitTorrent**.
**(Το BitTorrent είναι ένα πρωτόκολλο μεταφοράς δεδομένων μέσω του διαδικτύου. Προσφέρει μια αξιόπιστη λύση για τη μεταφορά πολύ μεγάλων αρχείων).
- Πρόσβαση σε περιορισμένα site και παράκαμψη τοπικής λογοκρισίας
Η σύνδεση μέσω μιας διεύθυνσης IP σε κάποια άλλη χώρα, π.χ. Αμερική, σημαίνει ότι μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως το αμερικάνικο Netflix ή αμερικάνικο YouTube. Επιπλέον, μπορεί οι ευρωπαϊκές χώρες και οι ΗΠΑ να προσφέρουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και τις υπηρεσίες τους χωρίς λογοκρισία, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για χώρες όπως η Τουρκία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες χρησιμοποιούν την λογοκρισία σε μεγάλο επίπεδο, θέτοντας έτσι υψηλούς περιορισμούς στους κατοίκους τους κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο. Επομένως, δημοσιογράφοι, ταξιδιώτες και εκπατρισμένοι μπορούν πλέον να «ξεπερνούν» τη λογοκρισία τέτοιων χωρών.
Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφερθεί ότι μια σύνδεση σε κάποιο VPN είναι λογικό να γίνεται με χαμηλότερες ταχύτητες, οπότε αν έχουμε ήδη μια μέτρια σύνδεση στο διαδίκτυο είναι αναμενόμενο να συναντήσουμε αρκετά «κολλήματα» και καθυστερήσεις.
Ποιες είναι μερικές επιλογές VPN;
Υπάρχουν πολλές επιλογές για σύνδεση VPN, είτε με συσκευή VPN είτε μέσω κάποιας VPNεφαρμογής. Εκτός από τις συσκευές VPN ή τις σχετικές εφαρμογές που αποκτά κανείς επί πληρωμή, υπάρχουν διαθέσιμα για χρήση ακόμη και δωρεάν πακέτα VPN, μέσω των οποίων είναι δυνατή η σύνδεση ακόμη και με μηδενικό κόστος, προφανώς πιο περιορισμένων δυνατοτήτων, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι δεν αξίζουν.
Οι καλύτερες επί πληρωμή υπηρεσίες VPN σύμφωνα με την πιο πρόσφατη αξιολόγηση…
…και μερικές από τις υπηρεσίες VPN που παρέχονται δωρεάν…
Είναι τα VPN νόμιμα; Μου χρειάζεται ένα;
Ένα «πικάντικο» ερώτημα που έχει δημιουργηθεί γύρω από τα VPN και τη χρήση τους, είναι κατά πόσο αυτή είναι νόμιμη. Η σωστότερη απάντηση είναι και ναι και όχι. Δεδομένου ότι οι περισσότερες χώρες δεν έχουν κάποια ειδική νομοθεσία μέχρι στιγμής σχετικά με τη χρήση VPN, είναι στο χέρι μας το πώς και γιατί θα το χρησιμοποιήσουμε, προκειμένου να μην έρθουμε αντιμέτωποι με τις αρχές. Όσον αφορά την απάντηση στην ερώτηση αν μας χρειάζεται ένα, η απάντηση είναι η εξής: «Είναι καλύτερο να έχουμε κάποιο, απ’ το να μην έχουμε καθόλου», φυσικά αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει και με τις ανάγκες και τα «θέλω» του καθενός. Αναφορικά βέβαια με την ασφάλεια που προσφέρει ένα VPN, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι οι υπηρεσίες του μπορούν να αντικαταστήσουν τα προγράμματα προστασίας κατά του κακόβουλου λογισμικού. Το ιδανικό είναι η μία υπηρεσία να συμπληρώνει την άλλη, αφού και οι δύο προστατεύουν τα δεδομένα μας με διαφορετικό τρόπο. Για αυτό, πλέον και αρκετά προγράμματα antivirus διαθέτουν και VPN στα πλήρη πακέτα τους.
Συνοψίζοντας, με ένα VPN μπορούμε να προστατεύσουμε τα δεδομένα μας, την ιδιωτική μας ζωή και να αποκτήσουμε πρόσβαση σε ιστοσελίδες και περιεχόμενο, το οποίο είναι περιορισμένο. Μπορεί να πει κανείς λοιπόν για το VPN ότι πρόκειται για ένα είδος «τέχνης» στο χώρο της τεχνολογίας, το οποίο αποκτά όλο και περισσότερους θαυμαστές με το πέρασμα του καιρού.
