Του Παναγιώτη Μέκρα,
Η πανδημία του κορωνοϊού προκάλεσε προβλήματα σε πολλές εταιρίες και επιχειρήσεις παγκοσμίως, με τις αεροπορικές να βρίσκονται στο επίκεντρο του ζητήματος τον τελευταίο καιρό. Ήδη από τον Απρίλιο, οι αεροπορικές εταιρίες ξεκίνησαν συζητήσεις με τις κυβερνήσεις, με σκοπό να διασφαλίσουν κεφάλαια διάσωσης. Το κύριο ζητούμενο κι αυτό που απασχολεί πολλούς, είναι το πώς θα διασφαλιστούν αυτά τα κεφάλαια και με τι όρους.
Η γερμανική Lufthansa διαπραγματεύεται πακέτο διάσωσης με την κυβέρνηση, με τη συμφωνία να προβλέπει την κρατική ενίσχυση της αεροπορικής εταιρίας με το ποσό των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ, με αντάλλαγμα το 20% των μετοχών της. Η Air France-KLM έχει ζητήσει 11 δισεκατομμύρια ευρώ υπό την μορφή δανείων από τη γαλλική και την ολλανδική κυβέρνηση, οι οποίες είναι ήδη μέτοχοι της εταιρίας και κατέχουν το 13% και 14% αντίστοιχα. Από την άλλη, η Aegean απαιτεί κρατική ενίσχυση χωρίς κανένα όρο και καμία παρέμβαση από το κράτος, δηλαδή δωρεάν χρήμα από τους Έλληνες φορολογούμενους.
Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, είδαμε κυβερνήσεις να διασώζουν τράπεζες με λεφτά των φορολογουμένων χωρίς όρους και κανέναν ουσιαστικό έλεγχο. Μετά από αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να ψηφίσει αυτό που ήταν δίκαιο, δηλαδή να μη μεταφερθεί ξανά το κόστος της διάσωσης των τραπεζών στους φορολογούμενους ή με απλά λόγια, να γίνεται bail-in αντί για bail-out. Έτσι, την ευθύνη διάσωσης των τραπεζών φέρουν κατά σειρά προτεραιότητας μέτοχοι, ομολογιούχοι, πελάτες και μετά το κράτος. Αυτό θα έπρεπε να ισχύει και τώρα, όμως σε πολλές περιπτώσεις δε βλέπουμε κάτι τέτοιο και μεγάλες εταιρίες ψάχνουν για δωρεάν ενίσχυση από τις κυβερνήσεις. Με λίγα λόγια, ιδιωτικοποίηση του κέρδους και κρατικοποίηση της ζημιάς.
Κάτι αντίστοιχο ζητάει και η Aegean, δηλαδή κρατική παρέμβαση για ζημιές και εργαζόμενους χωρίς απόκτηση μετοχικού μεριδίου και όρους. Ο πρόεδρος της Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης, μιλώντας στους αναλυτές, ανέφερε πως η κρατική ενίσχυση της εταιρείας είναι μονόδρομος, αλλά δεν πρόκειται να συνδεθεί με παραχώρηση μετοχικού ποσοστού της εταιρείας στο ελληνικό Δημόσιο. Επίσης, ανέφερε πως η εταιρία, έχοντας σχεδόν 3000 εργαζομένους, θα προχωρήσει αναγκαστικά σε απολύσεις, λέγοντας συγκεκριμένα: «δυστυχώς είναι μονόδρομος η μείωση του κόσμου που απασχολούμε». Τέλος, επισήμανε: «ελπίζουμε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποστήριξης από το κράτος, που να μπορέσει να μας βοηθήσει κι εμάς που είμαστε τόσο πολύ πληττόμενοι».
Ας ρίξουμε, όμως, μια ματιά στα οικονομικά της εταιρίας:
Τα έσοδα της εταιρίας το α’ τρίμηνο του 2020 ανήλθαν σε περίπου 146 εκατομμύρια ευρώ. Το Μάρτιο η εταιρεία εμφάνισε ζημιές περίπου 44 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ σε επίπεδο τριμήνου οι ζημιές προ φόρων κυμαίνονται στα 80 εκατομμύρια ευρώ, έναντι ζημιών 48,7 εκατομμυρίων ευρώ πέρυσι στο ίδιο διάστημα. Ο πρόεδρος της Aegean ανέφερε πως το μηνιαίο κόστος της εταιρίας έχει περιοριστεί σε 26 έως 28 εκατομμύρια ευρώ, ενώ εκτιμά ότι αρχές Ιουλίου η δραστηριότητά της θα επανέλθει περίπου στο 25% και θα ξεπεράσει το 50% μέχρι το Σεπτέμβριο.
Για το 2019, η εταιρία είχε αύξηση 10% στον ενοποιημένο κύκλο εργασιών, ο οποίος ανήλθε σε 1,3 δισεκαμμύρια ευρώ, ενώ τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους, τόκους και αποσβέσεις ανήλθαν σε €78,5 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας αύξηση 16%. Παράλληλα, την τελευταία πενταετία έχουν διανεμηθεί 211 εκατομμύρια ευρώ ως μερίσματα στους μετόχους της Aegean.
H ρευστότητα της εταιρίας βρίσκεται σε εξαιρετικό επίπεδο, με τα ταμειακά της αποθέματα να ανέρχονται σε 510 εκατόμμυρια ευρώ. Μετά την ανακοίνωση των μέτρων από την κυβέρνηση, η εταιρία ανακοίνωσε πως θα αιτηθεί για δανεισμό 150 εκατομμυρίων ευρώ προς τις 4 συστημικές τράπεζες, με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου ύψους 80%. Έχει επίσης, εξασφαλίσει έμμεσο δανεισμό από τις οφειλές σε καταναλωτές από ακυρώσεις πτήσεων, αφού η εταιρία δίνει ως επιλογή, είτε την αλλαγή πτήσης είτε τη χρήση vouchers αντί χρηματικής αποζημίωσης, κάτι που αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Επομένως, η εταιρία μπορεί να διαχειριστεί πολύ εύκολα τις ζημιές που προκλήθηκαν και ενδεχομένως θα προκληθούν από την πανδημία. Οι οικονομικές της καταστάσεις είναι σε πολύ καλό επίπεδο και με τέτοια ρευστότητα που έχει εξασφαλίσει, μπορεί να επιβιώσει και να συνεχίσει τη λειτουργία της, χωρίς να χρειάζεται κάποια παρέμβαση. Με άλλα λόγια, αυτό που κρίνεται αυτή την περίοδο δεν είναι η βιωσιμότητα της εταιρίας, αλλά η κερδοφορία και η εξασφάλιση των κερδών για τους μετόχους της.
Στις 28 Μαΐου, τα Υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Υποδομών-Μεταφορών ανακοίνωσαν μέτρα στήριξης ύψους 115 εκατομμυρίων ευρώ για τον κλάδο των αερομεταφορών, τις αεροπορικές εταιρείες και τις εταιρίες επίγειας εξυπηρέτησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Ανάμεσα στα μέτρα, προβλέπεται μόνιμη μείωση του μισθολογικού κόστους των εταιριών, αποζημίωση πτήσεων Απριλίου-Μαΐου με 20 ευρώ ανά προσφερόμενη θέση, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, όπως και μείωση ΦΠΑ. Από την άλλη, για τους χιλιάδες εργαζόμενους του κλάδου έρχεται μείωση μισθού μέχρι και 20%, μέσω του προγράμματος «Συν-εργασία» της επιδοτούμενης εκ περιτροπής εργασίας.
Παρ’ όλα αυτά, η Aegean δεν εμφανίστηκε ικανοποιημένη από τα μέτρα, καθώς στην ανακοίνωσή της τα χαρακτηρίζει ως «θετικά, αλλά τα μεγέθη είναι πολύ μικρά σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε.». Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης, πως η εταιρία θα αντιμετωπίσει με τις δικές της δυνάμεις την κρίση και πως τα μέτρα στήριξης δεν επαρκούν, ενώ περιμένει από την κυβέρνηση τα μέτρα να επεκταθούν. Δεν αναφέρει όμως πως στις άλλες χώρες της Ε.Ε., η κρατική ενίσχυση γίνεται υπό όρους και με απόκτηση μετοχικού μεριδίου, κάτι που η Aegean έχει αποκλείσει κατηγορηματικά και δε δέχεται καμία παρέμβαση στο μερίδιό της από το κράτος.
Την ίδια στιγμή υπολογίζεται από το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ ότι περίπου 100.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα βάλουν οριστικό λουκέτο, καθώς επίσης και το 13% των επιχειρήσεων που θα συνεχίσουν να λειτουργούν, θα προχωρήσει σε μείωση προσωπικού, το οποίο μεταφράζεται σε απώλεια 250.000 θέσεων απασχόλησης.
Εν τέλει, η Aegean όχι μόνο δε βάζει σε υποθήκη τίποτα από τα περιουσιακά της στοιχεία, όπως θα γινόταν σε κάθε άλλη περίπτωση, αλλά δανείζεται εις βάρος των φορολογούμενων πολιτών κι απαιτεί περισσότερα μέτρα από την κυβέρνηση και περισσότερο κρατικό χρήμα, την ίδια στιγμή που οι οικονομικές καταστάσεις και η ρευστότητά της βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση. Όπως αποδεικνύεται, η εταιρία ψάχνει για κορόιδα που θα της εξασφαλίσουν τα κέρδη χωρίς να δώσει τίποτα πίσω. Οι φορολογούμενοι δε μπορούν για άλλη μία φορά να καλύψουν με δικά τους χρήματα τις ζημίες των ιδιωτικών εταιριών, χωρίς να έχουν κανένα όφελος, ειδικά όταν δεν υπάρχει ανάγκη και κανένας κίνδυνος. Κρατική ενίσχυση πρέπει να δοθεί σε αυτούς που την έχουν πραγματικά ανάγκη και που είναι κυρίως μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και άνεργοι πολίτες.
Απόφοιτος του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Ενεργός επενδυτής από 18 χρονών, ασχολείται με την επικαιρότητα και την οικονομία σε καθημερινή βάση και τα κύρια ενδιαφέροντά του είναι τα χρηματοοικονομικά, οι επενδύσεις και οι νέες τεχνολογίες.
