20.3 C
Athens
Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Αντώνης Μπενάκης

In Memoriam: Αντώνης Μπενάκης


Του Κωνσταντίνου-Ειρηναίου Σταμούλη, 

Ο Αντώνης Μπενάκης, είναι ο απείθαρχος, ορμητικός, ανυπότακτος, υπερήφανος και γεμάτος ζωή «Τρελαντώνης» που μας περιγράφει στο ομώνυμο βιβλίο η αδερφή του, Πηνελόπη Δέλτα. Ο έφηβος που μεγαλώνοντας, κράτησε τη δίψα του για τη ζωή και τη μετέτρεψε σε δημιουργικότητα αποτελώντας εθνικό ευεργέτη της χώρας μας και φυσικά τον ιδρυτή του μουσείου Μπενάκη.

Γεννημένος το 1873 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ο Αντώνης είχε καταγωγή από τη Μάνη. Οι πρόγονοί του όμως διέφυγαν από εκεί το 1770 μετά τα Ορλωφικά και εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Αιγύπτου. Οι γονείς του Αντώνη ήταν ο Μανώλης Μπενάκης και η Βιργινία. Θα μπορούσε κανείς να τους χαρακτηρίσει φιλάνθρωπους, αλλά στο οικογενειακό πλαίσιο υπήρξαν αρκετά σκληροί και πιεστικοί ως γονείς. Εκτός από τον Αντώνη είχαν ακόμη 4 παιδιά: τον Αλέξανδρο, την Αλεξάνδρα, την Αργυρώ και την Πηνελόπη. Ο ίδιος ο Αντώνης στη συνέχεια παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα και έκανε μαζί της 3 παιδιά: την Ειρήνη, τον Μανώλη και τον Κωνσταντίνο. Η Αιμιλία Μπενάκη, πρόεδρος του Μουσείου είναι εγγονή του, ενώ ο πολιτικός Παύλος Γερουλάνος είναι δισέγγονός του.

Το αυστηρό οικογενειακό κλίμα επικρατούσε και στα μαθησιακά χρόνια του Αντώνη Μπενάκη. Έτσι, αφού μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια παρακολουθώντας μαθήματα σε ξενόγλωσσα σχολεία, κατάφερε να εισαχθεί ως οικότροφος στο “Rossal School” της Βρετανίας. Αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο των σπουδών του, επέστρεψε εκ νέου στην Αίγυπτο όπου εργάστηκε στον οικογενειακό οίκο εκκοκκιστηρίων «Μπενάκη-Χωρέμη». Η διαμονή του όμως σε Αιγυπτιακό έδαφος δεν σήμαινε και αποστασιοποίηση από τα Ελληνικά πράγματα. Το αντίθετο συνέβαινε μάλιστα αφού έσπευσε να παρέχει βοήθεια μέσω της συμμετοχής στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, τον λεγόμενο «ατυχή πόλεμο» ενώ με κάθε ευκαιρία ενίσχυε τους πόρους του Ελληνικού κράτους με χαρακτηριστικό παράδειγμα την οικονομική βοήθεια που παρείχε κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, τα χρόνια ανάμεσα στο 1904 και το 1908, ενώ δεν παρέλειψε να προσφέρει και εθελοντικά τις υπηρεσίες του στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13.

Ο Αντώνης Μπενάκης ήρθε στην Ελλάδα το 1911 και λίγα χρόνια αργότερα συμμετείχε στη Κυβέρνηση Βενιζέλου ως υφυπουργός οικονομικών. Σταδιακά ανελίχθηκε σε έναν ισχυρό παράγοντα της Αθηναϊκής κοινωνίας χωρίς όμως να επιδιώξει την ανάπτυξη συγκεκριμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Στόχος του άλλωστε δεν ήταν το προσωπικό κέρδος αλλά η συνολική στήριξη του Ελληνικού έθνους. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, δεν δίστασε να προβεί σε πολυάριθμες δωρεές προς την ευρύτερη ελληνική κοινότητα.

Το πάθος του για την προσφορά στη κοινωνία αλλά και για τις συλλογές όπλων, έργων τέχνης και κειμηλίων, τον οδήγησε στην ίδρυση του Μουσείου Μπενάκη. Το 1930 συγκεκριμένα, ο Αντώνης Μπενάκης αποφάσισε να δωρίσει τις συλλογές του στο κράτος και να μετατρέψει σε μουσείο την πατρική του οικία της οδού Κουμπάρη. Φυσικά, ο Μπενάκης επωμίστηκε όλο το βάρος του απαραίτητου οικονομικού κεφαλαίου για την δημιουργία του μουσείου, αφού δεν ήθελε να επιβαρύνει σε καμία περίπτωση το Ελληνικό κράτος. Έτσι, στις 22 Απριλίου του 1932, έχουμε την επίσημη ίδρυση του Μουσείου Μπενάκη, του οποίου η αίγλη διατηρήθηκε μέσα στα χρόνια αγγίζοντας περήφανα το σήμερα. Αυτό φυσικά οφείλεται αρχικά στον ίδιο τον Αντώνη Μπενάκη, ο οποίος από την ίδρυση του μουσείου και μετά ασχολούνταν συνεχώς με αυτό και τα περιθώρια βελτίωσής του. Εργάζονταν πάρα πολλές ώρες και συχνά πέρναγε όλη του τη μέρα εκεί, ειδικά τον πρώτο καιρό. Ο Σακελλαρόπουλος άλλωστε επιβεβαιώνει «από το πρωί έως το βράδυ τον έβρισκες στο μουσείο να εργάζεται!». Αλλά και στη συνέχεια μεριμνούσε συνεχώς για αυτό το δημιούργημά του, το οποίο απλόχερα χάρισε στην ελληνική κοινωνία. Συνέχισε να ασχολείται επιμελώς με το Μουσείο μέχρι και το τέλος της ζωής του. Ο Αντώνης Μπενάκης απεβίωσε στις 31 Μαΐου 1954 σε ηλικία 81 ετών έχοντας αφήσει στην Ελλάδα μια σπουδαία κληρονομία και έχοντας υπηρετήσει το έθνος ως ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες του.


Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης
Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.