Του Γιώργου Μοσχόπουλου,
Με αφορμή τις διαδηλώσεις και όλη τη συζήτηση που έχει ξεσπάσει γύρω από το πόσο έχουν πληγεί οι άνθρωποι που εργάζονται στον τομέα της τέχνης, είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί επιγραμματικά τι γίνεται στον κόσμο της ψυχαγωγίας και του θεάματος και πιο συγκεκριμένα σε αυτόν της έβδομης τέχνης. Ο Covid-19 στο πέρασμά του αφήνει παγκοσμίως μια πρωτοφανή οικονομική καταστροφή και ο χώρος του κινηματογράφου δε θα μπορούσε να μείνει ανέπαφος. Μπορεί οι σινεφίλ ανά τον κόσμο που γέμιζαν τις αίθουσες να θεωρούν ότι ο φανταχτερός κόσμος του σινεμά απλώς πάγωσε και ξαφνικά όλα θα ξαναπάρουν την αρχική τους μορφή, αλλά η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική και άκρως ανησυχητική. Η πανδημία απειλεί όλες τις μεγάλες βιομηχανίες της μεγάλης οθόνης και μπορεί να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για μια καινούρια εποχή στο χώρο των κινηματογραφικών ταινιών.
Ξεκινώντας από εκεί που γεννήθηκε η πανδημία, η κινεζική βιομηχανία του θεάματος έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. To 2019, το παγκόσμιο box office κατέγραψε το ιστορικό ρεκόρ των 31,1 δισεκατομμύρια, αλλά η παγκόσμια βιομηχανία του σινεμά δε πρόλαβε να δρέψει τις δάφνες της και το ξέσπασμα του ιού έφερε μια διαφορετική κατάσταση. Οι αρχές στην Κίνα, βλέποντας τη ραγδαία εξάπλωση του ιού, έκλεισαν τις αίθουσες για βδομάδες. Το ίδιο έκαναν και γειτονικές χώρες, με την Κορέα και την Ιαπωνία (τρίτο μεγαλύτερο κοινό) να λαμβάνουν αντίστοιχα μέτρα που σύμφωνα με εκτιμήσεις θα στοιχίσουν στη βιομηχανία περίπου 5 δισεκατομμύρια.
Η Κίνα, που αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμιακά κοινό, έχει κλείσει 70.000 αίθουσες, γεγονός που έχει μεγάλη και άμεση επιρροή ιδίως στο Hollywood, το οποίο προωθεί αρκετές ταινίες στην κινεζική αγορά, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Για να γίνει περισσότερο αντιληπτή η σοβαρότητα της κατάστασης, ας αναλογιστούμε ότι το κέρδος των εισιτήριων κατά την περίοδο 24 Ιανουαρίου με 24 Φεβρουάριου στη Κίνα φέτος ήταν 4,2 εκατομμύρια δολάρια, ενώ την ίδια χρονική περίοδο το 2019 ήταν 1,76 δισεκατομμύρια. Σύμφωνα με προβλέψεις αναλυτών, από την αρχή της πανδημίας μέχρι τα τέλη Φεβρουάριου, η ζημιά θα αγγίξει τα 2 δισεκατομμύρια και αυτό μόνο στη Κίνα. Η κατάσταση στην Κορέα είναι ανάλογη, με τις εισπράξεις να μειώνονται σχεδόν 70%, σε σχέση με αντίστοιχες περιόδους πέρυσι.
Μια από τις χώρες που επενδύουν στη βιομηχανία του σινεμά, καθώς είναι πολύ δημοφιλής, είναι η Ινδία. Φέτος, τα κέρδη της βιομηχανίας από εισιτήρια υπολογίζονταν να ξεπεράσουν το 1,4 δισεκατομμύριο, πράγμα πολύ ενθαρρυντικό για την εγχώρια οικονομία, αφού μόνο το 15% των ταινιών που προβάλλονται είναι από το Hollywood και οι υπόλοιπες αποτελούν εγχώριες παράγωγες. Ανώτατα στελέχη μεγάλων εταιριών παραγωγής ταινιών Bollywood δηλώνουν επανειλημμένα ότι ακόμα και όταν ανοίξουν οι αίθουσες με τα νέα μέτρα που ορίζουν κάλυψη μέχρι το 50% της χωρητικότητας των αιθουσών, δε θα είναι αρκετό το κέρδος από τα εισιτήρια για τις εταιρείες παραγωγής, ώστε να καλύψουν το κόστος των μεγάλων παραγωγών.
Από την άλλη, η Αμερική και το Hollywood, όπου μπορεί να μην ανακοινώνονται τα ακριβή νούμερα, αλλά η πτώση θα είναι εξαιρετικά μεγάλη. Όλες οι μεγάλες παραγωγές έχουν σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος τεχνικών έχει δει τα συμβόλαιά του να εξαφανίζονται από τη μια μέρα στη άλλη, ενώ πλήθος εργαζομένων, που βασίζονταν σε συμβόλαια της μιας μέρας, είδαν ένα επιπλέον εισόδημα να εξαφανίζεται. Όλο και περισσότερες μεγάλες εταιρείας παραγωγής αλλάζουν ριζικά το business model και ακολουθούν την επιλογή του να πουλούν δικαιώματα προβολής σε πλατφόρμες streaming, απειλώντας να αλλάξουν την αίσθηση του «σινεμά» τα επόμενα χρόνια. Άμα το social distancing χαραχθεί βαθιά στην καταναλωτική συμπεριφορά των θεατών, τότε όλο και περισσότερες χολιγουντιανές παράγωγες θα στραφούν στο streaming.
Τα καταστήματα ανοίγουν σταδιακά το ίδιο και τα σινεμά παγκοσμίως, ωστόσο μπορεί από εδώ και πέρα η βιομηχανία του σινεμά να προσανατολιστεί αλλού, προκειμένου να αντισταθμίσει τις τεράστιες ζημίες που υπέστη το πρώτο εξάμηνο του 2020. Με την καραντίνα, σε αρκετούς μπήκε το μικρόβιο του να καταναλώνουν ταινίες στο σπίτι τους που κανονικά προορίζονταν για τη μεγάλη οθόνη. Παρ’ όλα αυτά, ο κόσμος και η βιομηχανία του σινεμά έχει δεχθεί πλήγματα στο παρελθόν κι πάντα έμενε όρθια. Τώρα μένει πλέον να δούμε αν θα προσπεράσει έναν ακόμα ογκόλιθο ή αν θα πρέπει να ξεχάσουν οι θεατές το σινεμά με τη μορφή που το ήξεραν.
