Της Ματίλντας Γεωργελέ,
Ο κορωνοϊός προελαύνει, ο κόσμος δοκιμάζεται, η Ευρώπη πενθεί. Μπροστά σε αυτή την τεράστια και άνευ προηγουμένου υγειονομική βόμβα ορισμένες χώρες της Ευρώπης -οι πλέον λαβωμένες- απαιτούν από την ΕΕ την παροχή οικονομικής βοήθειας, του γνωστού κορωνο-ομολόγου, με σκοπό την καταπολέμηση του ιού καθώς και την αναδιάρθρωση, θωράκιση και ενίσχυση της οικονομίας τους. Επικεφαλής αυτής της προσπαθείας οι βαθύτατες πληγωμένες Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία καθώς και η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα και τρείς άλλες χώρες. Εκ διαμέτρου αντίθετες με αυτή την πρωτοβουλία η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, δηλαδή η Ολλανδία και το Βέλγιο καθώς και άλλες 2 που θα αναλυθούν συντόμως. Ας πάρουμε όμως, τα γεγονότα με τη σειρά ανακαλύπτοντας τους λόγους πίσω από την αντίθεσή τους αυτή, καθώς και το ενδοπολιτικό χάσμα που δημιούργησε το κορωνο-ομόλογο στην Ολλανδική κυβέρνηση.
Την περασμένη Πέμπτη οι ηγέτες των Ευρωπαϊκών κρατών συγκάλεσαν τηλεδιάσκεψη με σκοπό να συζητήσουν την κλιμάκωση της κρίσης του κορωνοϊού και τα πιθανά μέτρα αντιμετώπισής της. Βασικός πυλώνας της συζήτησής τους, η έκδοση του λεγόμενου κορωνο-ομολόγου με στόχο να μειώσει το κόστος δανεισμού των πλέον πληττόμενων χωρών στην Ευρώπη, να εξουδετερώσει μια νέα ενδεχόμενη κρίση δημοσίου χρέους και να απελευθερώσει τους απαραίτητους πόρους για επενδύσεις στη δημόσια υγεία και την οικονομία. Ωστόσο, παρά το μέγεθος του κινδύνου και την αναγκαιότητα στοχευμένης, άμεσης και ισχυρής ευρωπαϊκής παρέμβασης οι «frugal 4» όπως τις χαρακτηρίζουν, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες (Ολλανδία και Βέλγιο), η Αυστρία και η Φινλανδία απέρριψαν το αίτημα για το κορωνο-ομόλογο. Ο λόγος της άρνησής τους, όπως ισχυρίστηκαν, ήταν το γεγονός ότι η έκδοση κοινού χρεωστικού τίτλου θα τιμωρούσε τις χώρες που είχαν προετοιμαστεί για μια τέτοιου βεληνεκούς κρίση, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα την περαιτέρω δημοσιονομική κακοδιαχείριση από όσες δεν το έκαναν. Ωστόσο, μια πληθώρα πολιτικών αναλυτών επισημαίνει ότι η τήρηση μιας τόσο αδιάλλακτης στάσης από την Ολλανδία, μια χώρα μικρή και ισχυρά εξαρτώμενη από το εμπόριο με μια άκρως φιλελεύθερη, προοδευτική και διεθνώς προσανατολισμένη προσέγγιση, αποτελεί μια ιδιαίτερη κοντόφθαλμη και απερίσκεπτη θέση.
Ύστερα από τη διάσκεψη ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μάρκ Ρούτε, σημείωσε ότι επ’ ουδενί θα μπορούσε να προβλέψει οποιεσδήποτε συνθήκες κάτω από τις οποίες η Ολλανδία θα ήταν σε θέση να συνδράμει στην πρωτοβουλία του κορωνο-ομολόγου. Αντίστοιχη θέση με τον πρωθυπουργό ακολούθησε και ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Βούπκε Χούκστρα, ο οποίος κάλεσε τις Βρυξέλλες να ερευνήσουν τους λόγους για τους οποίους ορισμένα κράτη δεν πήραν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και θωράκισης απέναντι στην πανδημία συντελώντας στην υγειονομική κατάρρευσή τους τώρα. Απέναντι σε αυτό το αρκετά αιχμηρό σχόλιο, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του χαρακτηρίζοντάς το αποτροπιαστικό και ανούσιο. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι παρά τις αρχικές αυτές δηλώσεις του, ο Χούκστρα λίγες ημέρες αργότερα ακολούθησε μια εκ διαμέτρου αντίθετη κατεύθυνση αναγνωρίζοντας αφενός, την αδιαλλαξία του για τα χρηματοοικονομικά εργαλεία αντιμετώπισης της πανδημίας και αφετέρου, σημειώνοντας ότι η στάση που τήρησε ήταν λανθασμένη αφού, όπως τόνισε, θα έπρεπε να έχει επικοινωνήσει καλύτερα δείχνοντας περισσότερη ενσυναίσθηση κατά τη διάρκεια συνάντησης με τους ευρωπαίους συναδέλφους του. Υπογράμμισε επίσης, ότι ήταν σφάλμα της Ολλανδικής πλευράς αλλά και του ιδίου, που δεν κατέστησαν σαφή την πρόθεσή τους να βοηθήσουν, παρά με τη στάση τους έδωσαν την εντύπωση της αδιαλλαξίας και της αδιαφορίας επάνω στο ζήτημα δημιουργώντας κύμα αντίστασης από την άλλη πλευρά.
Απέναντι στη στάση αυτή του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και την Δημοκρατία (VVD) από το οποίο προέρχεται φυσικά και ο πρωθυπουργός Ρούτε, αντιτάχθηκαν τα υπόλοιπα κόμματα της χώρας, κατηγορώντας το για έλλειψη ανθρωπισμού και αλληλεγγύης. Πρώτος που στάθηκε απέναντι στον Ρούττε ήταν ο Ρομπ Τζέττεν, επικεφαλής του φιλελεύθερου κόμματος D66 (Δημοκράτες 66), ο οποίος σημείωσε ότι τώρα που η οικονομία πλήττεται, οι θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα διακυβεύονται και οι υγειονομικές υπηρεσίες καταβαραθρώνονται εξαιτίας της κρίσης του κορωνοϊού σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν μπορούμε να αφήσουμε τους φίλους μας στο Νότο να καταστραφούν. Έτσι, κατέληξε ότι η Ευρώπη μόνο ενωμένη και αλληλέγγυα μπορεί να επιβιώσει. Αντίστοιχες κατηγορίες εξαπέλυσε και άλλη μια εκπρόσωπος του D66, η Σόφι ιντ Βέλντ, η οποία εξέφρασε τη θλίψη και απογοήτευσή της με την τόσο αδιάλλακτη και ακατάλληλη στάση της κυβέρνησης, όπως την χαρακτήρισε. Υπό το ίδιο πρίσμα, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Λόντεβικ Άσχερ, δήλωσε ότι μία χώρα καταστρέφει τις προσπάθειες της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της κρίσης και αυτή δεν είναι άλλη από την Ολλανδία. Τέλος, αντίστοιχη των ανωτέρω κατεύθυνση ακολούθησε και μια ομάδα 60 επιφανών Ολλανδών οικονομολόγων, οι οποίοι επέκριναν έντονα τη στάση της κυβέρνησης χαρακτηρίζοντάς την ως υπερβολικά αυστηρή.
Είναι λοιπόν φανερό ότι η άρνηση της Ολλανδίας να δεσμευτεί και να συνδράμει στην προσπάθεια της καταπολέμησης του κορωνοϊού μέσω της έκδοσης κορωνο-ομολόγων υπονομεύουν όχι μόνο την ίδια τη χώρα, αλλά και την ικανότητα ολόκληρης της Ευρωζώνης να καταπολεμήσει την πανδημία στο σύνολό της, απειλώντας φυσικά την υγεία, ισχύ, ευημερία και ύπαρξη της Ευρώπης συλλήβδην. Θα κατορθώσει η Ολλανδία να αμβλύνει το χάσμα συμπράττοντας με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες στην καταπολέμηση της πανδημίας μέσω του ομολόγου ή θα παραμείνει πυλώνας των «frugal 4», αποδεικνύοντας και έμπρακτα την αδιαλλαξία και απόλυτη στάση της; Θα κατορθώσουν οι τουλίπες να ανθίσουν προς όφελος την Ευρώπης ή θα παραμείνουν κλειστές; Οψόμεθα…
