Της Άντζελας Μανώλακα,
Η υπόθεση του Κιλμάρ Αμπρέγο Γκαρσία, ενός 29χρονου Σαλβαδοριανού, που απελάθηκε κατά λάθος από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ελ Σαλβαδόρ τον Μάρτιο του 2025 έχει αναδειχθεί σε κεντρικό πολιτικό ζήτημα στις ΗΠΑ. Η υπόθεση αυτή, όπως αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο της CNN, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ιδιαίτερα μεταξύ των Δημοκρατικών, οι οποίοι πιέζουν την κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην επιστροφή του Αμπρέγο Γκαρσία. Ωστόσο, η έμφαση των Δημοκρατικών στην υπεράσπιση της δέουσας νομικής διαδικασίας (due process) εγείρει ανησυχίες για το κατά πόσο αυτό το επιχείρημα μπορεί να πείσει τους ψηφοφόρους ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026.
Ο Κιλμάρ Αμπρέγο Γκαρσία, κάτοικος του Μέριλαντ, εισήλθε παράνομα στις ΗΠΑ πριν από περίπου δέκα χρόνια. Το 2019, ένας δικαστής μετανάστευσης αποφάσισε ότι δεν μπορούσε να απελαθεί στο Ελ Σαλβαδόρ λόγω κινδύνου δίωξης, καθώς η οικογένειά του είχε δεχθεί απειλές θανάτου από συμμορία εξαιτίας της επιχείρησής τους. Παρά την απόφαση αυτή, τον Μάρτιο του 2025, ο Αμπρέγο Γκαρσία συνελήφθη και απελάθηκε στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου κρατείται στη διαβόητη φυλακή CECOT. Η απέλασή του χαρακτηρίστηκε από την κυβέρνηση Τραμπ ως «διοικητικό λάθος», αν και αργότερα αξιωματούχοι αρνήθηκαν ότι ήταν σφάλμα, ισχυριζόμενοι ότι ο Αμπρέγο Γκαρσία είναι μέλος της συμμορίας MS-13.
Η οικογένεια του Αμπρέγο Γκαρσία, με τη στήριξη οργανώσεων υπεράσπισης μεταναστών όπως η CASA, προσέφυγε στη δικαιοσύνη. Η ομοσπονδιακή δικαστής Πόλα Ξίνις έκρινε την απέλαση παράνομη και διέταξε την κυβέρνηση να διευκολύνει την επιστροφή του. Το Ανώτατο Δικαστήριο, σε απόφαση της 10ης Απριλίου 2025, επικύρωσε την εντολή της Ξίνις, χωρίς όμως να θέσει συγκεκριμένη προθεσμία. Παρά την απόφαση, η κυβέρνηση Τραμπ έχει αρνηθεί να συμμορφωθεί, προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση με το δικαστικό σώμα και τους Δημοκρατικούς.
Οι Δημοκρατικοί έχουν συσπειρωθεί γύρω από την υπόθεση, βλέποντας σε αυτήν μια ευκαιρία να καταδείξουν την αντίθεσή τους στις πολιτικές του Τραμπ, ιδιαίτερα σε θέματα μετανάστευσης. Ο γερουσιαστής του Μέριλαντ Κρις Βαν Χόλεν, ο οποίος επισκέφθηκε τον Αμπρέγο Γκαρσία στο Ελ Σαλβαδόρ, δήλωσε ότι η άρνηση της κυβέρνησης να σεβαστεί την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου απειλεί τα συνταγματικά δικαιώματα όλων των Αμερικανών. «Αν αρνηθούμε τα δικαιώματα ενός ανθρώπου, απειλούμε τα δικαιώματα όλων», τόνισε σε συνέντευξή του στο CNN.
Επιπλέον, βουλευτές όπως ο Ρίτσι Τόρες από τη Νέα Υόρκη και ο Μάξγουελ Φροστ από τη Φλόριντα έχουν προωθήσει νομοθετικές πρωτοβουλίες και δημόσιες δράσεις για να πιέσουν την κυβέρνηση. Ο Τόρες, για παράδειγμα, εισήγαγε νομοσχέδιο, που απαιτεί κυρώσεις σε ξένες χώρες, που δεν επιστρέφουν μετανάστες, που απελάθηκαν παράνομα. Την ίδια στιγμή, τέσσερις Δημοκρατικοί βουλευτές ταξίδεψαν στο Ελ Σαλβαδόρ για να αναδείξουν την «παράνομη ανυπακοή» της κυβέρνησης Τραμπ στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Η έμφαση των Δημοκρατικών στη δέουσα νομική διαδικασία αντικατοπτρίζει μία στρατηγική επιλογή να αποφύγουν τη συζήτηση για τη μετανάστευση καθαυτή, η οποία παραδοσιακά ευνοεί τους Ρεπουμπλικανούς. Αντ’ αυτού, επικεντρώνονται στο συνταγματικό διακύβευμα, υποστηρίζοντας ότι η παραβίαση των δικαιωμάτων ενός ανθρώπου, ανεξαρτήτως του νομικού του καθεστώτος, θέτει σε κίνδυνο τη δημοκρατία.
Παρά την ενότητα των Δημοκρατικών στην υπεράσπιση του Αμπρέγο Γκαρσία, υπάρχουν ανησυχίες ότι το επιχείρημα της δέουσας νομικής διαδικασίας μπορεί να μην έχει την απαιτούμενη απήχηση στους ψηφοφόρους. Ένας Δημοκρατικός στρατηγός, ο οποίος μίλησε ανώνυμα στο CNN, εξέφρασε την ανησυχία ότι οι λεπτές αποχρώσεις του συνταγματικού επιχειρήματος μπορεί να χαθούν στο ευρύ κοινό. «Η παρόρμηση πολλών Δημοκρατικών είναι να ανεβάζουν πάντα τον τόνο στο 11 και να εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία για δημοσιότητα», είπε, προσθέτοντας ότι η υπερβολική εστίαση στην υπόθεση μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι είναι το κύριο ζήτημα του κόμματος.
Η κυβέρνηση Τραμπ, από την πλευρά της, έχει επιχειρήσει να πλαισιώσει την υπεράσπιση των Δημοκρατικών ως απόδειξη ότι το κόμμα νοιάζεται περισσότερο για τους μετανάστες παρά για τους Αμερικανούς πολίτες. Οι αξιωματούχοι έχουν επικαλεστεί ένα προστατευτικό διάταγμα του 2021 που είχε καταθέσει η σύζυγος του Αμπρέγο Γκαρσία, Τζένιφερ Βάσκες Σούρα, για ενδοοικογενειακή βία (το οποίο αργότερα αποσύρθηκε), καθώς και έναν έλεγχο τροχαίας του 2022 που χαρακτηρίστηκε ως πιθανό περιστατικό «ανθρωποδιακίνησης». Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι ο Αμπρέγο Γκαρσία είναι μέλος της MS-13, παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων στα δικαστικά έγγραφα και τις διαψεύσεις από τη σύζυγο και τον δικηγόρο του.
Οι Ρεπουμπλικανοί βλέπουν την υπόθεση ως ευκαιρία να ενισχύσουν το αφήγημά τους για την «σκληρή γραμμή» στη μετανάστευση. Ο Στίβεν Μίλερ, σύμβουλος του Τραμπ, χαρακτήρισε το ζήτημα ως «80-20 υπέρ μας», υπονοώντας ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων υποστηρίζει την αυστηρή μεταναστευτική πολιτική. Ο Τραμπ ο ίδιος, σε δηλώσεις του, έχει αποκαλέσει τον Αμπρέγο Γκαρσία «ξένο τρομοκράτη» και «όχι και τόσο αθώο», διαβάζοντας από έγγραφα που περιέχουν κατηγορίες χωρίς δικαστική τεκμηρίωση.
Η στρατηγική αυτή έχει διπλό στόχο: να αποδυναμώσει το επιχείρημα των Δημοκρατικών για τη δέουσα νομική διαδικασία και να αναδείξει την υπόθεση ως παράδειγμα της υποτιθέμενης εγκληματικότητας των παράνομων μεταναστών. Ωστόσο, η έλλειψη ποινικού μητρώου του Αμπρέγο Γκαρσία στις ΗΠΑ και η στήριξη της οικογένειάς του περιπλέκουν το αφήγημα αυτό.
Η υπόθεση Αμπρέγο Γκαρσία έχει ξεπεράσει το πλαίσιο ενός μεμονωμένου περιστατικού και έχει αναδειχθεί σε δοκιμασία της ισορροπίας εξουσιών στις ΗΠΑ. Ο γερουσιαστής Βαν Χόλεν και άλλοι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν ότι η άρνηση της κυβέρνησης να συμμορφωθεί με δικαστικές αποφάσεις συνιστά απειλή για το κράτος δικαίου. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση Τραμπ βλέπει την υπόθεση ως ευκαιρία να εδραιώσει την εκτελεστική της εξουσία, ιδιαίτερα σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και μετανάστευσης.
Για τους ψηφοφόρους, η υπόθεση μπορεί να λειτουργήσει ως καθρέφτης των πολιτικών διαιρέσεων της χώρας. Οι Δημοκρατικοί καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ της υπεράσπισης των συνταγματικών αρχών και της αποφυγής μιας παγίδας που θα μπορούσε να ενισχύσει το αντιμεταναστευτικό αφήγημα των Ρεπουμπλικανών. Ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών, η ικανότητά τους να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά το μήνυμα της δέουσας νομικής διαδικασίας θα κρίνει εν μέρει την πολιτική τους επιτυχία.
Η υπόθεση του Κιλμάρ Αμπρέγο Γκαρσία δεν είναι απλώς ένα ζήτημα μετανάστευσης, αλλά μια δοκιμασία των θεμελιωδών αρχών της αμερικανικής δημοκρατίας. Οι Δημοκρατικοί, μέσω της υπεράσπισης της δέουσας νομικής διαδικασίας, επιχειρούν να αναδείξουν την αξία του κράτους δικαίου, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί εκμεταλλεύονται την υπόθεση για να ενισχύσουν την εικόνα τους ως υπερασπιστές της εθνικής ασφάλειας. Καθώς η αντιπαράθεση συνεχίζεται, η έκβασή της θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη σχέση μεταξύ των κλάδων της κυβέρνησης και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δικαστικό σύστημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- As Democrats rally around Abrego Garcia case, some worry a due process argument won’t land with voters, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Why Dems ‘keep talking about due process’ in the case of man mistakenly deported to El Salvador, POLITICO, διαθέσιμο εδώ
- In Fight Over Abrego Garcia’s Deportation, Trump Seeks to Shift the Focus, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
