Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
«Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» «Αστροναύτης», απαντάει το παιδί. Πόσες φορές το έχουμε ακούσει, αλλά πόσες λίγες φορές το έχουμε δει να υλοποιείται; Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι άνθρωποι που ζουν αυτό το «όνειρο» — απομακρύνονται από τη Γη και γίνονται πολίτες του κόσμου.
Το βιβλίο της Samantha Harvey Τροχιές, από Εκδόσεις Gutenberg και σε μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή, μάς μεταφέρει κυριολεκτικά σε έναν άλλον κόσμο, πολύ μακριά, στο διάστημα. Τα γεγονότα διαδραματίζονται τόσο μακριά από τον πλανήτη μας, αλλά την ίδια στιγμή οι κεντρικοί ήρωες φαίνεται να τον νιώθουν τόσο κοντά. Η συγγραφέας του βιβλίου, Samantha Harvey, είναι ένα όνομα αρκετά γνωστό στους λάτρεις της λογοτεχνίας. Γεννημένη το 1975, η Αγγλίδα μυθιστοριογράφος έχει αναγνωριστεί πολυάριθμες φορές στον συγγραφικό χώρο, κερδίζοντας βραβεία, όπως το Booker (2024) για το σημερινό βιβλίο (Orbits).
Έξι αστροναύτες, 4 άνδρες και 2 γυναίκες, από Ιταλία, Ιαπωνία, Αμερική, Ρωσία και Βρετανία είναι συνοδοιπόροι και, μαζί τους, ανακαλύπτουμε όλη τη δύσκολη, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστική πραγματικότητα. Στη μέρα τους μπορεί να μην τρώνε κανονικό φαγητό —και αυτό μόνο με κουτάλι—, μπορεί να μην ξεκουράζονται ποτέ πραγματικά και να μην έχουν δει την οικογένειά τους για μήνες· όμως η εμπειρία παραμένει μοναδική και ανεπανάληπτη. Σε σημείο που, παρά τις δυσκολίες, ούτε ένας εξ αυτών δεν θα διάλεγε να επιστρέψει πριν έρθει η επίσημη ώρα του γυρισμού.
Μέσα στη μέρα τους βλέπουν από μακριά ολόκληρο τον κόσμο. Βρίσκονται σε συνεχείς ανοδικές και καθοδικές τροχιές και είναι ικανοί να παρατηρούν όλες τις λεπτομέρειες, τις πτυχές και τις «υφές» της Γης. Από την Αυστραλία περνούν στην Ασία και έπειτα στην Αμερική — και όλο αυτό, πολλαπλές φορές μέσα σε ένα 24ωρο. Ωστόσο, δεν πρόκειται μόνο για ένα φυσικό ταξίδι αλλά και ένα βαθιά τόσο συναισθηματικό όσο και πνευματικό με υπαρξιακά ερωτήματα να αναδύονται στην επιφάνεια.
Θα αναρωτιέστε πώς είναι να ζεις μαζί με άλλους πέντε σε ένα διαστημόπλοιο. Η συμβίωσή τους τούς έχει δώσει μία μοναδική και ιδιαίτερη μορφή σχέσης αλλά και απόλυτης σύνδεσης. Δεν είναι τίποτα και ταυτόχρονα είναι τα πάντα ο ένας για τον άλλον. Είναι πολλά λιγότερα και, την ίδια στιγμή, πολλά περισσότερα από μία οικογένεια. Και γιατί αυτό; Η εξήγηση είναι απλή: μεταξύ τους υπάρχει ένας συγκεκριμένος κώδικας επικοινωνίας. Είναι οι μόνοι που μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον. Μοιράζονται τις ίδιες εμπειρίες, αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις και κάνουν τις ίδιες σκέψεις… σχεδόν. Ακόμα και όταν επικοινωνούν με την οικογένειά τους, τα άλλοτε καθημερινά και «σαχλά» πράγματα —που ήταν τόσο συνηθισμένα και φυσιολογικά— τώρα μοιάζουν απλώς ανούσια και επιφανειακά.
Καταληκτικά, το μυθιστόρημα αυτό είναι μία συνειδητοποίηση: ο κόσμος μας είναι τελικά πολύ μικρός, αλλά ο ίδιος κόσμος συνιστά το «σπίτι» μας — γι’ αυτό ονομάζεται άλλωστε και «μητέρα Γη». Επιπλέον, αντιλαμβανόμαστε πόσο μικρός και τρωτός είναι τελικά ο άνθρωπος, μπροστά σε ένα απέραντο και φαντασμαγορικό σύμπαν!
