Του Ανδρέα Βλάχου,
Η «Μαύρη τσάντα» είναι η τρίτη ταινία σε σενάριο David Koepp και σκηνοθεσία Steven Soderbergh, που κυκλοφορεί από το 2022 και μετά και είναι μια επιτυχία. Είναι, επίσης, κομψή, πνευματώδης και λιτή μέχρι το κόκκαλο, ένα αφρώδες, ελκυστικό παζλ για όμορφες κατασκόπους που κάνουν το είδος των εξαιρετικών πραγμάτων για τα οποία οι υπόλοιποι διαβάζουμε μόνο σε μυθιστορήματα και —αν είμαστε τυχεροί— παρακολουθούμε στην οθόνη. Είναι ανοησίες, αλλά το είδος των ένδοξων ενήλικων ανοησιών που οι κριτικοί αρέσκονται να λένε ότι (όπως στο Χόλιγουντ) δεν φτιάχνουν πια. Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό, παρά τις εξαιρέσεις όπως ο Koepp και ο Soderbergh, ακόμα κι αν είναι πολύ παιχνιδιάρικα ανορθόδοξοι για να είναι πρωτοτυπικά χολιγουντιανοί.
Στο τελευταίο ντουέτο των κινηματογραφιστών πρωταγωνιστούν η Cate Blanchett και ο Michael Fassbender ως Kathryn και George. Άνετα και ευτυχισμένα παντρεμένο, το ζευγάρι ζει σε αυστηρή πολυτέλεια σε ένα αρχοντικό στο Λονδίνο, όπου κρατάει πολλές και περιπετειώδεις ώρες δουλεύοντας για μια βρετανική υπηρεσία πληροφοριών, το (πραγματικό) Κυβερνητικό Αρχηγείο Επικοινωνιών. Για τους κατασκόπους, οι δυο τους σίγουρα μοιάζουν και μιλούν τους ρόλους τους, ή τουλάχιστον τις φανταστικές εκδοχές τους: Είναι πανούργοι, γλυκύτατοι και τόσο αινιγματικοί όσο υποδηλώνει ο τίτλος. Σε αντίθεση με τον διάσημο ομόλογό τους Τζέιμς Μποντ (αυτός είναι στην MI6), όμως, βάζουν σοβαρή δουλειά στο γραφείο. Μέσα σε έναν γυάλινο πύργο, παρακολουθούν και παρακολουθούνται με τη σειρά τους, εντοπίζοντας τους εχθρούς και μερικές φορές εξοντώνοντάς τους.
Το σκηνικό περιλαμβάνει μια εκρηκτικά επικίνδυνη απειλή με τη μορφή κακόβουλου λογισμικού που ονομάζεται Severus, το οποίο πιθανώς πήρε το όνομά του από τον δεσποτικό Ρωμαίο αυτοκράτορα. Φαίνεται ότι υπάρχει χαφιές στην υπηρεσία και ο George είναι ανάμεσα στους λίγους και εκλεκτούς που προσπαθούν να εντοπίσουν τον ένοχο. Έχει έναν κατάλογο με πέντε πιθανούς υποψηφίους, οι οποίοι εργάζονται όλοι στις υψηλές θέσεις της υπηρεσίας. Μεταξύ των υπόπτων είναι —τα-ντα!— Kathryn. Επειδή αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα που ο Τζορτζ μπορεί να πάει σε έναν σύμβουλο γάμου —ακόμα κι αν ένας από τους πρωταγωνιστές είναι ψυχίατρος της υπηρεσίας— κάνει αυτό που έχει εκπαιδευτεί να κάνει: Την κατασκοπεύει. Γίνεται περίπλοκο. Γίνεται, επίσης, αστείο και αναμενόμενα βίαιο, με μερικές από τις πιο αιχμηρές και άσχημες σκηνές να εκτυλίσσονται σε μια οικογενειακή τραπεζαρία.
Ο Koepp και ο Soderbergh είναι βιρτουόζοι του είδους και το “Black Bag” είναι ακριβώς στα μέτρα τους. Ο καθένας τους έχει γυρίσει μια σειρά από ταινίες (ο Koepp σκηνοθετεί επίσης), και τελευταία φορά συνεργάστηκαν στην ιστορία φαντασμάτων “Presence”, η οποία κυκλοφόρησε νωρίτερα φέτος. Αν οι δύο τους διαπρέπουν στα θρίλερ, είναι εν μέρει επειδή, φαντάζομαι, οι ίντριγκες με υψηλά διακυβεύματα δίνουν στους σκηνοθέτες το περιθώριο να ωθήσουν τα πρότυπα στα άκρα και ακόμη και να τα παραμερίσουν. Το “KIMI” (2022) των Koepp και Soderbergh είναι άλλο ένα σφιχτό κομμάτι του είδους που αγκαλιάζει και πυροδοτεί τις συμβάσεις. Οι μυριάδες επιρροές του περιλαμβάνουν ταινίες για παγιδευμένες γυναίκες, καθώς και κλειστοφοβικά παρανοϊκά θρίλερ της δεκαετίας του 1970, όπως το “The Conversation” και το “Three Days of the Condor”, σημεία αναφοράς που ενημερώνουν και τη «Μαύρη τσάντα».
Για να κρίνουμε από τα κομψά γυαλιά και τα ζιβάγκο του Τζορτζ, οι δημιουργοί της ταινίας επισκέφτηκαν και κάποιες παλιότερες ταινίες του Μάικλ Κέιν. Ο Φασμπέντερ δεν έχει τη γοητεία του Κέιν και είναι λιγότερο πειστικός ως ρομαντικό αντίπαλο δέος. Η «Μαύρη τσάντα» έχει το μερίδιό της σε σκόπιμα αλλόκοτες στιγμές, μερικές από τις οποίες είναι ανατριχιαστικά αστείες (υπάρχουν περισσότερες γαργαλιστικές στιγμές παρά συγκινήσεις), αλλά ανάμεσα στα λιγότερο πειστικά σημεία της πλοκής είναι η συχνά δηλωμένη αφοσίωση του Τζορτζ και της Κάθριν ο ένας στον άλλον. Στην οθόνη, ο Φασμπέντερ και ειδικά η Μπλάνσετ έχουν μια απόκοσμη ποιότητα που τους κάνει αξιόπιστα ενδιαφέροντες στην παρακολούθηση, αλλά είναι μια ποιότητα που μπορεί να μοιάζει με μεμβράνη που τους χωρίζει από τις πιο συνηθισμένες ψυχές. Και οι δύο σε τραβούν κοντά τους, αλλά, σε αντίθεση, ας πούμε, με τον Μπραντ Πιτ, δεν σε προσκαλούν απαραίτητα μέσα.
Είτε αυτές οι βασανιστικές αμφιβολίες για τη σχέση του Τζορτζ και της Κάθριν είναι σκόπιμες, λειτουργούν σε μια ταινία που σε πειράζει με μυστικά και όπλα, με ξεπέρασμα συνόρων και παραπλάνηση, και συμπληρώνεται με ένα σημειωτέον τέλειο καστ υποστηρικτών που περιλαμβάνει τους Ρετζέ-Ζαν Πέιτζ, Ναόμι Χάρις, Τομ Μπερκ και Μαρίζα Αμπέλα. Ακόμα και όταν η ιστορία φουντώνει και αρχίζει να στριμώχνεται, ο Τζορτζ παραμένει το κεντρικό ερωτηματικό της ίντριγκας. Τρυπώνει στην ταινία όπως ο Χένρι Χιλ που μπαίνει στο νυχτερινό κέντρο στο περίφημο μακρύ γύρισμα στο “Goodfellas”, μια σκηνή που υποδηλώνει πονηρά ότι ο Τζορτζ δεν είναι αξιόπιστος. Μπορεί να είναι καυτός για την Κάθριν, αλλά έχει και κάτι «αναίμακτο και απάνθρωπο», όπως έγραψε ο Λε Καρέ για τον διάσημο κατάσκοπό του, τον Τζορτζ Σμάιλι.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της «Μαύρης τσάντας», ο Σόντερμπεργκ διασκεδάζει με τον επίμονο ρομαντισμό και την αίγλη της κατασκοπείας ή, πιο αληθινά, των κατασκοπευτικών ταινιών. Εδώ εκρήγνυνται βόμβες και άνθρωποι, αλλά η βία είναι αστραπιαία αντιπερισπαστική και απουσιάζει από την ψυχοφθόρα, φανταστική κτηνωδία της πραγματικής εξουσίας και της κρατικής μηχανής. Οι παίκτες σε αυτόν τον κόσμο δεν λερώνονται ποτέ πολύ όταν μια κηλίδα μπαίνει στο κατά τα άλλα άψογο, τέλεια σιδερωμένο λευκό πουκάμισο του Τζορτζ, αυτός απλώς το αλλάζει. Έτσι συμβαίνει και με αυτόν και την κυρά του, οι οποίοι είναι τόσο κομψοί και στιλβωμένοι όσο και οι σταρ που τους υποδύονται. Μέχρι να εμφανιστεί ο Πιρς Μπρόσναν, μπορεί να βρεθείτε να γελάτε με την όλη μετα-γευστικότητα αυτού του εγχειρήματος. Μπορεί επίσης να βρεθείτε να ελπίζετε πυρετωδώς ότι όταν έρθει η ώρα να αναβιώσει η σειρά Bond, κάποιος θα έχει το μυαλό να καλέσει τους Koepp και Soderbergh.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Black Bag, imdb.com, διαθέσιμο εδώ
- Black Bag review – Michael Fassbender and Cate Blanchett intrigue in marital espionage, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
