Της Μαργαρίτας Οικονόμου,
Στην τέχνη της γλυπτικής εγκατάστασης ο χώρος δεν είναι ποτέ απλώς το σκηνικό, είναι η ίδια η ουσία του έργου. Οι μεγάλες εγκαταστάσεις αναπτύσσονται σαν ζωντανοί οργανισμοί μέσα στον χώρο, διαμορφώνοντας και διαμορφωμένες από αυτόν. Το τοπίο, η αρχιτεκτονική, ακόμα και οι καιρικές συνθήκες γίνονται αχώριστο μέρος της σύνθεσης, επιτρέποντας στα έργα να δημιουργούν ένα διάλογο με τον περιβάλλοντα χώρο, να αναπνέουν μέσα του και να τον μεταμορφώνουν.
Οι καλλιτέχνες που δουλεύουν σε αυτή τη μεγάλη κλίμακα αντιμετωπίζουν τον χώρο ως καμβά, αλλά και ως υλικό. Δεν σχεδιάζουν απλώς ένα έργο για να το τοποθετήσουν κάπου· αντίθετα, αφήνονται να επηρεαστούν από τις συνθήκες και τις δυναμικές του τόπου. Μερικές φορές, οι εγκαταστάσεις διαπερνούν το περιβάλλον διακριτικά, σχεδόν σαν να ήταν πάντα εκεί, ενώ άλλες φορές αντιπαρατίθενται έντονα με αυτό, προκαλώντας τον θεατή να το παρατηρήσει διαφορετικά. Μια συστάδα γιγάντιων μεταλλικών δομών μπορεί να μοιάζει με κορμούς δέντρων σε ένα δάσος ή με αρχαία ερείπια μέσα σε μια σύγχρονη πόλη, επιτρέποντας στο κοινό να ανακαλύψει νέες όψεις ενός γνώριμου τοπίου.
Υπάρχουν έργα που ακολουθούν τη φυσική ροή του χώρου, παίζοντας με τη γεωμορφολογία και το φως. Υλικά, όπως ύφασμα, χαρτί ή διαφανές πλαστικό, κινούνται με τον άνεμο, αντανακλώντας τις αλλαγές της ημέρας, αποκαλύπτοντας συνεχώς νέα σχήματα. Άλλα έργα χρησιμοποιούν τη μόνιμη ύλη της φύσης, όπως βράχους, ξύλο ή νερό, ενσωματώνοντάς τα στην ίδια τους τη δομή, δημιουργώντας έργα που μοιάζουν με φυσικές επεκτάσεις του τοπίου. Σε βιομηχανικούς ή αστικούς χώρους, η γλυπτική εγκατάσταση συχνά λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, φέρνοντας το στοιχείο της μνήμης σε εγκαταλελειμμένα κτίρια ή ανοιχτές πλατείες που ζητούν μια νέα αφήγηση.
Αυτό που κάνει τις μεγάλες γλυπτικές εγκαταστάσεις τόσο συναρπαστικές είναι η αίσθηση ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρο όριο μεταξύ του έργου και του κόσμου γύρω του. Ο θεατής δεν είναι ποτέ απλός παρατηρητής, αλλά κινείται μέσα στο έργο, το βιώνει, γίνεται μέρος του. Η αλλαγή της οπτικής γωνίας, το παιχνίδι του φωτός, οι μεταβολές της φύσης μέσα στον χρόνο επηρεάζουν τη μορφή και την αίσθηση του έργου. Έτσι, κάθε στιγμή θέασης είναι μοναδική, μια νέα ανακάλυψη που δεν επαναλαμβάνεται ποτέ με τον ίδιο τρόπο.
Στην ουσία, αυτές οι εγκαταστάσεις δεν είναι στατικές· είναι μεταβατικές, προσωρινές ή διαρκώς εξελισσόμενες. Οι καλλιτέχνες που τις δημιουργούν δεν φιλοδοξούν να αφήσουν ανεξίτηλο αποτύπωμα, αλλά να προσφέρουν μια εμπειρία που ζει μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Και όταν το έργο αποσυρθεί ή φθαρεί, ο χώρος θα το θυμάται — γιατί ακόμα και η απουσία του θα είναι μια μορφή παρουσίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- 13 Amazing Environmental Installation Artists You Should Know, artmakespeople.com, διαθέσιμο εδώ
