Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Έχοντας περάσει σχεδόν 200 χρόνια από την ίδρυση του ελληνικού κράτους το μόνο σίγουρο είναι πως έχουν περάσει από την κεντρική πολιτική σκηνή χιλιάδες προσωπικότητες αφήνοντας το δικό τους αποτύπωμα —άλλοτε θετικό και άλλοτε αρνητικό. Μορφές όπως ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Γεώργιος Παπανδρέου είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που καθόρισαν την πορεία της χώρας μέσα σε αυτούς τους δύο αιώνες. Από την εξίσωση αυτή δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά και ο Ελευθέριος Βενιζέλος που έθεσε τις βάσεις για την διαμόρφωση του κράτους και των συνόρων όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, λαμβάνοντας από πολλούς τον χαρακτηρισμό του «Εθνάρχη».
Με την ιστορική και καθοριστική για την χώρα προσωπικότητα ασχολείται το βιβλίο του Χρήστου Τριανταφύλλου Η δεύτερη ζωή του Ελευθερίου Βενιζέλου: Οικοδομώντας έναν εθνάρχη (1936-1967) που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Θεμέλιο. Ο γεννημένος το 1991 στην Αθήνα συγγραφέας είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών από την οποία έλαβε και το μεταπτυχιακό και διδακτορικό του δίπλωμα. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έχει συνεργαστεί σε ερευνητικό επίπεδο με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Ίδρυμα της Βουλής και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας. Τέλος, το ερευνητικό του ενδιαφέρον στρέφεται γύρω από την πολιτική, πολιτισμική και δημοκρατική ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα.
Τώρα σχετικά με τη θεματική, με την οποία καταπιάνεται το βιβλίο, αφορά —όπως διαφαίνεται και από τον τίτλο— στην ηγετική μορφή του Ελεθερίου Βενιζέλου, ωστόσο δεν πρόκειται για μια ακόμα βιογράφιση της σπουδαίας αυτής προσωπικότητας, αλλά επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο ο Κρητικός πολιτικός πέρασε στην συλλογική μνήμη ως ένας εθνάρχης που καθόρισε τις εξελίξεις της Ελλάδας. Η αφήγηση, λοιπόν, ξεκινάει λίγο πριν από τον θάνατό του, το 1936 και φτάνει μέχρι τη δεκαετία του 1960. Η εκδημία του Βενιζέλου υπήρξε ένα γεγονός που δίχασε τον τύπο της εποχής που από την μια παρομοίαζε το γεγονός με έκλειψη ηλίου και από την άλλη με το τέλος της παρουσίας ενός «κακοποιού πνεύματος».
Μέσα, λοιπόν, από τα πέντε πλούσια και περιεκτικά κεφάλαια του πονήματος καταγράφεται η πορεία προς την καθιέρωση του Βενιζέλου σε ιστορική φυσιογνωμία. Το πρώτο αρχίζει με την επιβολή της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936, περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατούσε μέσα στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και τους τριγμούς που είχαν δημιουργηθεί για να φτάσουμε στην εποχή της απελευθέρωσης της χώρας από τις κατοχικές δυνάμεις. Σε αυτή τη δεύτερη χρονική περίοδο, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, ξεκινούν οι πρώτες δειλές αναφορές στο πρόσωπο του Βενιζέλου από κάθε πολιτική παράταξη.
Περνώντας στο δεύτερο κεφάλαιο αρχικά να αναφέρουμε πως η περίοδος ξεκινάει μετά από την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, βάσει του οποίου επανήλθε η μοναρχία, όποτε εμφανίζεται το δίπολο εθνικόφρονες – μη εθνικόφρονες με τους πολιτικούς της περιόδου να κάνουν συχνές επικλήσεις στη δράση του Βενιζέλου, ο καθένας υπό το δικό του πρίσμα. Μάλιστα, η εμφάνιση του Αλέξανδρου Παπάγου στην κεντρική πολιτική σκηνή οδήγησε τον τύπο της εποχής να τον χαρακτηρίσει ως «νέο Βενιζέλο» αναφέροντας τις ομοιότητές τους. Το επόμενο κεφάλαιο περιλαμβάνει την περίοδο ´52-´67 όπου πλέον ο ιδρυτής του Κόμματος των Φιλελεύθερων χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς με σκοπό την συσπείρωση των κομμάτων τους και την αύξηση της απήχησής τους, καθώς είχε μετατραπεί πλέον σε εθνικό σύμβολο.
Τα δύο τελευταία κεφαλαία καταπιάνονται από την μια στα ιστορικά κείμενα που έχουν δημιουργηθεί στο όνομα του Βενιζέλου και φωτίζουν πτυχές της δράσης του, ενώ από την άλλη έχουμε την παράθεση των εκδηλώσεων που έλαβαν χώρα όλα αυτά τα χρόνια στην μνήμη του επί μακρών Πρωθυπουργού της Ελλάδας, όπως μνημόσυνα, τους εορτασμούς του ´46 και ´64-´65, αλλά και το πως κατέληξε το όνομά του να δίνεται σε οδούς, δρόμους, πλατείες ακόμα και στον κεντρικό αερολιμένα της χώρας.
Συνοψίζοντας το πόνημα του Τριανταφύλλου φέρνει στην επιφάνεια τον τρόπο με τον οποίο ο Ελευθέριος Βενιζέλος πέρασε στην ιστορία ως εθνάρχης και μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύονται το κλίμα της εποχής μεταξύ 1936-1967 και οι πολιτικοί μετασχηματισμοί που γνώρισε η Ελλάδα.
