Της Μαρίας Ραβάνη,
Τις τελευταίες δεκαετίες, η χώρα μας έχει γνωρίσει μεγάλες καταστροφές και έχει θρηνήσει μαζικά εκατοντάδες θύματα. Από την Ηλεία έως τα Τέμπη, από τη Μάνδρα έως το Μάτι, η έλλειψη κρατική μεριμνάς και η διακομματική, διαχρονική αμέλεια έπνιξαν και έκαψαν πολίτες, δίχως να υπάρχει η αντίστοιχη απόδοση πολιτικών και ποινικών ευθυνών. Και δυστυχώς, λόγω των γεγονότων ο ελληνικός λαός έχει πλέον εξοικειωθεί με την έννοια του «κρατικού εγκλήματος». Τουλάχιστον περισσότερο από ότι στο παρελθόν….
Την εβδομάδα που μας πέρασε, καθώς και τις εβδομάδες που θα ακολουθήσουν η συζήτηση για το έγκλημα στο Μάτι έχει ξαναέρθει στο (τηλεοπτικό) προσκήνιο. Κυρίως λόγω της δίκης που συνεχίζεται στο Εφετείο Αθηνών, η οποία φαίνεται πως πιθανότατα να ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο διάστημα. Συγγενείς θυμάτων και εγκαυματείες καλούνται όλο και πιο συχνά στα τηλεοπτικά πάνελ —όχι απαραίτητα στο δικαστήριο—, ενώ ο λογαριασμός Justice4Mati που έχουν δημιουργήσει στο Instagram, συνεχίζει να αναμεταδίδει αποσπάσματα από τις δικάσιμες, θυμίζοντας στο κοινό, ότι το συγκεκριμένο έγκλημα έχει τόσο τραγικές λεπτομέρειες, τις οποίες εσκεμμένα αρκετοί θέλουν να μη γνωρίζουμε…
Η πρωτόδικη απόφαση του 2024 άφησε μια «παγωμάρα» στο κοινό. Κυρίως γιατί φάνηκε τόσο ελλιπής και κατώτερη των περιστάσεων. Υπενθυμίζουμε, ότι από τους 21 συνολικά κατηγορούμενους, οι 15 κρίθηκαν αθώοι, ενώ καταδικάστηκαν 5 στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, καθώς και ένας ακόμη άνδρας, από το σπίτι του οποίου ξεκίνησε η φονική πυρκαγιά. Όλα τα πολιτικά πρόσωπα που κατηγορήθηκαν για παραβάσεις καθηκόντων, καθώς και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη διάφορων υπηρεσιών όπως η ΕΛ.ΑΣ., αθωώθηκαν. Ο δρόμος επομένως προς το εφετείο ήταν η μόνη φυσική επιλογή που είχαν οι οικογένειες των θυμάτων και οι εγκαυματείες.
Μια δίκη ωστόσο δεν συνεπάγεται δικαίωση, όπως πολύ καλά πλέον ξέρουμε. Ιδίως στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ολιγωρία των Αρχών και οι συνεχείς καθυστερήσεις, μας έφεραν στο σήμερα, όπου εκατοντάδες οικογένειες ακόμη αναμένουν μια απόφαση, που να δικαιώνει αυτούς που έφυγαν και να ανακουφίζει έστω ελαφρώς όσους έμειναν πίσω.
Η Πυροσβεστική ήξερε τι θα συμβεί και άφησε τους ανθρώπους να καούνε. – Α. Χερουβείμ, συγγενής θυμάτων
Η συγκεκριμένη δίκη δυστυχώς, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε πως ήδη υστερεί, ακόμη και δίχως να έχει γραφτεί ο επίλογος. Εξάλλου, αν η δικαστική διαδικασία είχε αποδώσει εξαρχής τις ευθύνες εκεί όπου έπρεπε, ίσως όλη αυτή η συζήτηση να είχε λήξει ήδη σε πρώτο βαθμό. Συζητώντας λοιπόν 7 χρόνια μετά για το Μάτι και το που είμαστε σήμερα, καθένας πρέπει να γνωρίζει ότι:
- Οι κατηγορίες πλέον εξετάζονται σε επίπεδο Εφετείου, ωστόσο οι εμπλεκόμενοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες για πλημμελήματα και όχι κακουργήματα. Ένα αίτημα που εξαρχής είχαν θέσει οι συγγενείς των θυμάτων και δυστυχώς απορρίφθηκε από το δικαστήριο. Αυτό προφανώς θέτει ένα αρκετά περιοριστικό πλαίσιο όσον αφορά τις ενδεχόμενες ποινές, οι οποίες φυσικά, όπως και να έχει, θα είναι πιο επιεικείς. Διότι τόσο ποινικά όσο και κοινωνικά, άλλο πλημμέλημα και άλλο κακούργημα….
- Πολλά από τα εν ζωή θύματα δεν κλήθηκαν να καταθέσουν ως μάρτυρες στη δίκη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της κυρίας Αναγνώστου, η οποία όπως έχει δηλώσει, μόνο που δεν την έδιωξαν όταν πήγε ενώπιον του δικαστή και δήλωσε την πρόθεσή της να καταθέσει τα όσα έχει ζήσει.
- Στο πόρισμα αναφέρονται μόνο 102 νεκροί και 32 εγκαυματίες. Είναι ωστόσο γνωστό ότι ιδίως οι εγκαυματίες είναι πολύ περισσότεροι. Δυστυχώς, όπως χαρακτηριστικά δηλώνει και η κυρία Αναγνώστου, το αίτημά τους να συμπεριληφθούν και άλλοι εγκαυματίες-θύματα στο πόρισμα, απορρίφθηκε για να μην «επηρεαστεί αρνητικά το κατηγορητήριο». Λες και η πραγματικότητα που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι δεν πρέπει να αφορά αυτή τη δίκη….
- Η δική δεν είναι μία. Πέρα από τη «μεγάλη» δίκη, η οποία έχει τραβήξει την προσοχή του κοινού, αυτό που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν είναι ότι σε αυτή δεν έχουν συμπεριληφθεί όλοι οι κατήγοροι. Αντιθέτως, διεξάγονται παράλληλα αρκετές ακόμη δίκες, κάποιες εκ των οποίων σχετίζονται με την παραποίηση στοιχείων και τις παραβάσεις καθηκόντων και άλλων προσώπων. Το αποτέλεσμα: Ο κατακερματισμός των κατηγοριών, η διάσπαση του σώματος των κατηγόρων (ακόμη και αν οι κατηγορούμενοι είναι οι ίδιοι), ενώ κατά αυτόν τον τρόπο δεν είναι δυνατό να επικαλεστούν οι κατήγοροι στοιχεία που θεωρούνται ότι σχετίζονται με κάποιες από τις άλλες δίκες. Έτσι παραδείγματος χάρη, το ζήτημα της παραποίησης εγγράφων δεν αναφέρεται στην κύρια δίκη, αν και πρόκειται για κατηγορία που βαραίνει τους ίδιους κατηγορουμένους.
- Ελληνική Αστυνομία και Λιμενικό Σώμα δεν αντιμετωπίζουν αντίστοιχης βαρύτητας κατηγορίες. Το Συμβούλιο Εφετών τους είχε απαλλάξει με πρωθύστερη απόφασή του. Υπενθυμίζουμε ότι το μεν Αστυνομικό Σώμα έχει κατηγορηθεί από πολλούς μάρτυρες ότι αντί να απομακρύνουν τον κόσμο, τους έστελναν προς την κατεύθυνση της φωτιάς. Από την άλλη, το Λιμενικό καθυστέρησε τραγικά να διασώσει άτομα από τη θάλασσα, με αποτέλεσμα πέρα από απανθρακωμένους, να μετράμε και πνιγμένους σε αυτή την τραγωδία δίχως προηγούμενο. Αξίζει να αναφερθεί πως, αν και το Ναυτοδικείο προχώρησε στις προβλεπόμενες δικαστικές διαδικασίες, δεν κλήθηκαν τα θύματα να καταθέσουν, με τη διαδικασία να περιορίζεται στο εσωτερικό του Σώματος και να «κλείνει» με συνοπτικές διαδικασίες.
- Μηνύσεις και ανοιχτές επιστολές συγγενών έμειναν κρυμμένες σε πολιτικά συρτάρια επί μήνες. Ο κύριος Χερουβείμ έχει κατηγορήσει και δημοσίως πολιτικά πρόσωπα της τότε περιόδου, ότι αγνόησαν τη μήνυσή του, μη παρουσιάζοντάς τη στη Βουλή (ως όφειλαν). Το αίτημα του ίδιου για νομική εκπροσώπηση των δύο ανιψιών του, των δύο μικρών κοριτσιών που γνώρισε όλη η Ελλάδα εκείνο το μαύρο καλοκαίρι, έχει επίσης αγνοηθεί. Έτσι, τα δύο αυτά κορίτσια μένουν δίχως εκπροσώπηση, δίχως φωνή σε ένα δικαστήριο που το λιγότερο που τους οφείλει είναι να τις «ακούσει»…
Εμείς θα παραμείνουμε πάντοτε καμένοι και γι’ αυτό οργίζομαι όταν μας λένε τραυματίες και οι απώλειες θα είναι πάντα εκεί». – Κάλλι Αναγνώστου, πρόεδρος του «Συλλόγου Συγγενών και Εγκαυματιών από το Μάτι»
Τις τελευταίες ημέρες ξεκίνησαν οι αγορεύσεις των δικηγόρων των θυμάτων, ώστε να ακουστεί ακόμη μια φορά η ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια. Όπως τονίζουν βέβαια και οι ίδιοι, το ιδανικό θα ήταν να γίνει δεκτό το αίτημά τους για αναβάθμιση της κατηγορίας. Ένα αίτημα απολύτως λογικό, αν αναλογιστεί κανείς τον αριθμό των νεκρών, αλλά και το μέγεθος του συνόλου των ανθρώπων που επηρεάστηκαν από αυτή την τραγωδία….
Η δίκη λοιπόν συνεχίζεται. Ως λαός δεν πρέπει να λησμονούμε τα κρατικά εγκλήματα που συντελέστηκαν εις βάρος μας. Είτε είναι Τέμπη ή Μάτι ή Μάνδρα ή Πύλο. Όλα αυτά έχουν έντονο το ταξικό στοιχείο και προφανώς δεν αφορούν όλους μας. Ωστόσο, αφορούν τους περισσότερους αυτής της χώρας. Διότι είτε είναι από πυρκαγιά είτε από σιδηροδρομικό ατύχημα, δικά τους τα κέρδη, δικοί μας οι νεκροί…..
«…. το πένθος είναι ταξικό και του λαού μαράζι» – Κοινή Θνητοί
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Φονική πυρκαγιά στο Μάτι: «Τα τραύματα δεν θα φύγουν ποτέ από πάνω μας», real.gr, διαθέσιμο εδώ
- Δίκη για το Μάτι: «Δεν αρκεί η αυτοθυσία, πρέπει να τηρούνται οι διαδικασίες» – Η αγόρευση της εισαγγελέως, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Την άφησα να βουλιάξει. Νιώθω ακόμη τύψεις»,kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Δίκη για το Μάτι: Εν αναμονή απαγγελίας κατηγοριών από την εισαγγελέα, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νέο ρυμοτομικό σχέδιο στο Μάτι με πολλά «θα» και υποσχέσεις, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Justice4Mati, Instagram.com, διαθέσιμο εδώ
- Δίκη για Μάτι: Συγκλόνισε ο Αριστείδης Χερουβείμ που έχασε μητέρα, αδελφή και ανηψιές, CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
