Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Όπως είναι ευρέως γνωστό, η θέση της γυναίκας στον 21ο αιώνα φέρει από πίσω της πολυάριθμα στερεότυπα, προκαταλήψεις, κοινωνικές επιταγές και προκαθορισμένους ρόλους συμπεριφοράς και διαγωγής.
Η Πανδώρα του Χ.Α. Χωμενίδη, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, αποτελεί ένα ανάγνωσμα το οποίο συνοψίζει ορισμένα βασικά θέματα που ταλανίζουν τη σημερινή -και όχι μόνο- κοινωνία σε επίπεδο τόσο οικογενειακών όσο και ανθρώπινων σχέσεων, προσωπικών στοχασμών και πολυπόθητων αναζητήσεων. Μεγάλη έκταση, ακόμα, καταλαμβάνει ο λόγος για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, με την πρωταγωνίστρια να ακροβατεί σε ένα λεπτό σκοινί: από τη μία η επιτακτική ανάγκη για αυτονομία και ελευθερία και από την άλλη οικογενειακές προσδοκίες που δεν μπορούν να μείνουν ανεπίλυτες.
Ως προς τον συγγραφέα του σημερινού βιβλίου θα παρατεθούν λίγα και σημαντικά στοιχεία. Ο Χ.Α. Χωμενίδης, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1966 στην Αθήνα και πραγματοποίησε σπουδές στη Νομική Σχολή. Το 1993 εξέδωσε το Σοφό παιδί. Ακολούθησαν άλλα δώδεκα µυθιστορήµατα και δεκάδες διηγήµατα, που µεταφράστηκαν στα γαλλικά, στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα τσέχικα, στα λιθουανικά, στα τούρκικα και στα εβραϊκά. Το 2015 οι αναγνώστες τίµησαν τη Νίκη και το 2019 τον Φοίνικα µε το Βραβείο Μυθιστορήµατος Public. Στη Νίκη απονεµήθηκαν επίσης το Βραβείο Μυθιστορήµατος του περιοδικού Αναγνώστης και το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Την άνοιξη του 2017 η Νίκη µεταφέρθηκε στο θέατρο σε σκηνοθεσία του Σταµάτη Φασουλή.
Τέλος, τον Νοέµβριο του 2021 η δεκαπενταµελής επιτροπή κορυφαίων Ευρωπαίων δηµοσιογράφων, υπό την προεδρία του Δανού σεναριογράφου Adam Price, απένειµε στη Νίκη το Prix du Livre Europeen (Βραβείο Ευρωπαϊκού Βιβλίου).
Ο Χ.Α. Χωµενίδης κατοικεί πάντα στην Κυψέλη και επιµένει να ελπίζει στο καλύτερο.
Όπως διαγράφεται και από το έργο, αλληλοσυγκρούνται δύο κόσμοι που προσπαθούν να ισορροπήσουν ισάξια με την προσωπική επιθυμία και αυτοδιάθεση να κατέχουν τη μία πλευρά της ζυγαριάς και τις οικογενειακές πιέσεις να κατακτούν την άλλη. Η κεντρική μας ηρωίδα, η Πανδώρα, είναι μία κοπέλα «συνομήλικη του 21ου αιώνα», όπως την αποκαλεί και ο συγγραφέας του βιβλίου. Ανέμελη, αυθόρμητη που δεν χωράει στα κοινωνικά καλούπια. Είναι διαφορετική, είναι ξεχωριστή, της αρέσει να διαβάζει, είναι ρευστή και δεν φοβάται να παίξει με τη φωτιά και να καεί, δεν τις αρέσουν τα πυροτεχνήματα αλλά οι κρυμμένες φλόγες. Στην αρχή της ιστορίας, δεν φαίνεται να την ενδιαφέρει το παρελθόν της οικογένειάς της.
Παρόλα αυτά, έρχεται αντιμέτωπη με τις δυσκολίες που υφαίνονται κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την κοινωνία και το οικογενειακό της περιβάλλον. Ουσιαστικά, η Πανδώρα παλεύει να εγκαθιδρύσει την ταυτότητά της μέσα στα κοινωνικά «πρέπει» και «θέλω», με τη γυναικεία της υπόσταση να μην αποτελεί αδυναμία της αλλά όπλο της. Η Πανδώρα με λίγα λόγια, παλεύει να βγει από το δικό της κουτί…
