Του Ελευθέριου Χονδρού,
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίσιμη πρόκληση: τη συστηματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η οποία στερεί το κράτος από πολύτιμα έσοδα και δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) εφαρμόζει μια σειρά καινοτόμων ελεγκτικών μεθόδων, συνδυάζοντας ψηφιακά εργαλεία, τεχνητή νοημοσύνη και στοχευμένες παρεμβάσεις για τον περιορισμό της παραοικονομίας. Η στρατηγική αυτή στοχεύει σε μια μόνιμη αύξηση των φορολογικών εσόδων, η οποία θα επιτρέψει, μεταξύ άλλων, τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της μεσαίας τάξης.
Η ενίσχυση των φορολογικών ελέγχων βασίζεται σε μια πολυδιάστατη προσέγγιση. Καταρχάς, η καθολική υιοθέτηση των ψηφιακών συστημάτων, όπως το myDATA, επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, αξιοποιώντας σύγχρονους αλγόριθμους ανάλυσης κινδύνου, μπορούν να ταυτοποιήσουν ύποπτες αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων εισοδημάτων και πραγματικής κατανάλωσης. Η διασταύρωση δεδομένων γίνεται πλέον με πρωτόγνωρη ακρίβεια, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την απόκρυψη εισοδημάτων.
Οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά, επιτρέποντας στους εφοριακούς να ερευνούν περιπτώσεις φοροδιαφυγής εξ αποστάσεως. Οι έρευνες περιλαμβάνουν τον εντοπισμό παρατυπιών μέσω της ανάλυσης τραπεζικών συναλλαγών, των δεδομένων στα κοινωνικά δίκτυα και των καταναλωτικών προτύπων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των 20 influencers που τέθηκαν υπό διερεύνηση, καθώς το lifestyle που προβάλλουν στα social media δεν συνάδει με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους. Παράλληλα, έχουν ανοίξει οι τραπεζικοί λογαριασμοί 800 φορολογουμένων, των οποίων οι καταναλωτικές συνήθειες μαρτυρούν πολύ υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από αυτό που εμφανίζεται στις φορολογικές τους δηλώσεις.
Η διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών βρίσκεται, επίσης, στο μικροσκόπιο της ΑΑΔΕ, με την υιοθέτηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής και του ηλεκτρονικού τιμολογίου. Οι επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες θα είναι άμεσα ανιχνεύσιμες, ενώ η παρακολούθηση των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο θα περιορίσει δραστικά τη δυνατότητα χρήσης πλαστών ή εικονικών τιμολογίων. Η εφαρμογή του ψηφιακού πελατολογίου, ειδικά σε κλάδους όπως οι ενοικιάσεις οχημάτων και τα συνεργεία αυτοκινήτων, αναμένεται να αποκαλύψει περιπτώσεις απόκρυψης εισοδημάτων και φοροαποφυγής.
Το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης και της ΑΑΔΕ είναι η δραστική μείωση του κενού ΦΠΑ, το οποίο σήμερα ανέρχεται στο 13,7%, με στόχο να περιοριστεί στο 5% μέχρι το 2029. Πρόκειται για μια φιλόδοξη επιδίωξη που θα απαιτήσει όχι μόνο αυστηρότερους ελέγχους, αλλά και αλλαγή στη φορολογική νοοτροπία των πολιτών. Η ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης μπορεί να επιτευχθεί μέσα από κίνητρα για την έκδοση αποδείξεων, αλλά και μέσα από την αυστηρή επιβολή κυρώσεων σε όσους επιμένουν να λειτουργούν στο περιθώριο της νομιμότητας.
Η πάταξη της φοροδιαφυγής δεν αφορά μόνο την αύξηση των κρατικών εσόδων, αλλά και τη διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά. Οι επιχειρήσεις που τηρούν τις υποχρεώσεις τους δεν πρέπει να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση έναντι όσων φοροδιαφεύγουν. Η επιτυχία των νέων μέτρων θα κριθεί από την ικανότητα των ελεγκτικών μηχανισμών να παρακολουθούν αποτελεσματικά τις εξελίξεις και να προσαρμόζονται στις νέες μορφές οικονομικής δραστηριότητας. Η τεχνολογία παρέχει πλέον τα εργαλεία για μια πιο δίκαιη και διαφανή φορολογική πολιτική, αρκεί η βούληση για την εφαρμογή τους να παραμείνει ισχυρή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Εφορία: Εξυπνα όπλα κατά φοροδιαφυγής, «μαύρου χρήματος», ΟΤ, διαθέσιμο εδώ
