Της Νικολίνας Κουλούρη,
Στην καθημερινότητά μας υπάρχουν επαγγέλματα που χαίρουν μεγάλης αναγνώρισης και εκτίμησης, όπως οι γιατροί και οι δικηγόροι. Αυτό ίσως αποτελεί και μια στερεοτυπική αντίληψη, η οποία μας μεταφέρεται υποσυνείδητα από τον οικογενειακό μας κύκλο ή από τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία από μικρή, μάλιστα ηλικία. Οι ανώτατες σχολές του εκάστου επιστημονικού πεδίου προωθούνται διαχρονικά, κυρίως για το κύρος που τα διαπερνά και την οικονομική αποκατάσταση που προσφέρουν.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι επαγγελματίες, των οποίων η συμβολή στη λειτουργία της κοινωνίας είναι εξίσου σημαντική, αλλά σπάνια αναγνωρίζεται. Αυτοί οι άνθρωποι εργάζονται αθόρυβα και χωρίς αυτούς η ζωή μας θα ήταν πολύ πιο δύσκολη. Σε αυτήν την κατηγορία, συμπεριλαμβάνονται οι εργαζόμενοι της καθαριότητας, οι διανομείς, οι οδηγοί των μέσων μαζικής μεταφοράς, οι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ και πολλοί άλλοι. Αυτοί είναι και οι αφανείς ήρωες της καθημερινότητάς μας.
«Αν δεν κάνεις τα μαθήματα σου, δεν θα περάσεις στο πανεπιστήμιο και θα γίνεις σκουπιδιάρης». Μια έκφραση που η πλειονότητα των μαθητών στη χώρα έχουν ακούσει τουλάχιστον μια, αν όχι περισσότερες φορές, από κάποιο δάσκαλο ή κάποιο κοντινό πρόσωπο. Έχουμε αναρωτηθεί όμως ποτέ, πώς θα ήταν η πόλη που ζούμε χωρίς αυτούς; Μια πόλη χωρίς αποκομιδή απορριμμάτων και καθαρισμό των δημόσιων χώρων θα γινόταν γρήγορα αβίωτη. Οι εργαζόμενοι καθαριότητας σηκώνονται ξημερώματα, δουλεύουν κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και εκτελούν ένα έργο που συχνά θεωρείται δεδομένο, φυσικά όμως δεν είναι. Η δουλειά τους είναι δύσκολη, απαιτητική, ανθυγιεινή και η συνηθέστερη κοινωνική αναγνώριση που λαμβάνουν είναι ως επί το πλείστον αρνητική και τους κατατάσσει σε ένα κατώτερο είδος εργασίας.
Οι διανομείς φαγητού και δεμάτων έχουν γίνει απαραίτητο κομμάτι της καθημερινής ζωής, ειδικά μετά την πανδημία. Κάτω από κακές συνθήκες διασχίζουν τις πόλεις για να παραδώσουν τις παραγγελίες μας, πολλές φορές με χαμηλές αμοιβές και ελάχιστη ασφάλεια. Παρόλο που η συμβολή τους είναι καθοριστική, αντιμετωπίζονται συχνά ως «δεδομένοι» και όχι ως σημαντικοί επαγγελματίες. Οι διανομείς είναι συχνά εκτεθειμένοι σε επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, δουλεύοντας υπό πίεση και μέσα σε κυκλοφοριακό χάος, χωρίς να έχουν επαρκή μέτρα προστασίας. Παρόλα αυτά, εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη μεταφορά προϊόντων και γευμάτων, διευκολύνοντας την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Ατελείωτες ώρες στον δρόμο, με ζέστη, με κρύο, με βροχή προκειμένου να προσφέρουν την ταχύτερη εξυπηρέτηση στον πελάτη, ο οποίος μπορεί και να τον κακολογήσει σε περίπτωση που αργήσει η παραγγελία.
Τα λεωφορεία, τα τρένα και το μετρό αποτελούν μέσα μαζικής μεταφοράς. Χωρίς αυτά, οι πόλεις δε θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Οι οδηγοί των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι αυτοί που εξασφαλίζουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι φτάνουν στις δουλειές τους, στο σχολείο, στους γιατρούς και στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Παρόλο που η ευθύνη τους είναι τεράστια, συχνά αντιμετωπίζουν πιέσεις, στρες και έλλειψη σεβασμού από το κοινό. Συχνά δεν αναλογιζόμαστε την ευθύνη που έχουν για την εύρυθμη λειτουργία του οχήματος, την ομαλή εκπλήρωση των δρομολογίων με ό,τι αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα τον έλεγχο όλων των εισιτηρίων, την ασφάλεια των επιβατών και μερικές φορές, την επίλυση διαφωνιών ανάμεσα σε επιβάτες. Η σημασία τους γίνεται εμφανής μόνο όταν προκύπτουν απεργίες ή βλάβες που καθυστερούν τις μετακινήσεις.
Κατά τη διάρκεια κρίσεων, όπως η πανδημία, οι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ απέδειξαν πόσο σημαντικοί είναι. Όλοι θυμόμαστε τις πρώτες μέρες της καραντίνας για την πανδημία και τον πανικό που επικράτησε για τον εφοδιασμό πρώτων υλών. Τα ράφια άδειαζαν σε αστραπιαία ταχύτητα και όσο οι εργαζόμενοι τα γέμιζαν ξανά, άλλο τόσο άδειαζαν από τους πολίτες. Παρότι συχνά θεωρούνται απλοί υπάλληλοι, στην πραγματικότητα διασφαλίζουν την ομαλή διανομή των τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης. Κάτω από δύσκολες συνθήκες, με ατελείωτες ώρες εργασίας και συχνά χαμηλές αμοιβές, εξυπηρετούν καθημερινά χιλιάδες πολίτες, κρατώντας τα ράφια γεμάτα και την κοινωνία σε ισορροπία.
Γιατί δεν αναγνωρίζουμε αυτούς τους ανθρώπους όσο πρέπει; Η κοινωνία συχνά παραβλέπει αυτούς τους επαγγελματίες, γιατί το έργο τους δε συνοδεύεται από λάμψη ή κοινωνικό κύρος. Ουσιαστικά, θεωρείται δεδομένη η συμβολή τους μέχρι τη στιγμή που κάτι δυσλειτουργεί. Πρόκειται για μια προκατάληψη, που οι δουλειές που σχετίζονται με τη φυσική εργασία ή την εξυπηρέτηση, αντιμετωπίζονται ως «κατώτερες». Αυτή η λανθασμένη αντίληψη πρέπει να ανατραπεί, ώστε να αποδοθεί στους εργαζόμενους αυτούς ο σεβασμός που τους αξίζει.
Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνία, είναι να αναγνωρίσουμε τη συμβολή τους, όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις. Χρειάζεται καλύτερη αμοιβή, βελτίωση των συνθηκών εργασίας, σημαντικότερη είναι όμως η αλλαγή στη νοοτροπία μας. Αν θέλουμε μια κοινωνία που σέβεται την αξία της εργασίας, οφείλουμε να δώσουμε σε αυτούς τους ανθρώπους τη θέση που τους αξίζει. Η καθημερινότητα που απολαμβάνουμε είναι αποτέλεσμα της δικής τους αφοσίωσης για τη δική μας διευκόλυνση και είναι καιρός να τους το αναγνωρίσουμε. Οι άνθρωποι αυτοί θυσιάζουν τις αργίες τους, πολλές φορές και τις άδειες τους, για να έχουμε εμείς όλα όσα χρειαζόμαστε. Όσο εμείς γιορτάζουμε για κάτι, αυτοί μεταφέρουν κόσμο ή γεμίζουν ράφια και πραγματοποιούν καταγραφές, ώστε να μη μας λείψει τίποτα την επόμενη μέρα. Η δική τους αφοσίωση δίνει φως στη δική μας καθημερινότητα, ενώ αυτοί παραμένουν στο σκοτάδι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οι «σκουπιδιάρηδες», η κοινωνική εργασία, το χαμηλό κύρος , Alfavita.gr, διαθέσιμο εδώ
- Επάγγελμα ντελιβεράς: επισφάλεια, δυσχερείς εργασιακές συνθήκες, οικονομικά αδιέξοδα, Texnikosasfaleias.gr, διαθέσιμο εδώ
