Του Βασίλη Μορφονιού,
Το 2019, που πλέον φαίνεται πολύ πιο μακρινό από ότι πράγματι είναι, είδε τη marvel να ολοκληρώνει το φιλόδοξο σχέδιο της με την τελευταία ταινία των εκδικητών, το Avengers: Endgame, να βαφτίζεται για λίγο η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών (πριν το Avatar ξανακερδίσει τον τίτλο). Με τους φανς ικανοποιημένους και με ακόμα και τις solo ταινίες των εκδικητών (Captain Marvel, Black Panther, Spiderman: Far from Home) να ξεπερνούν με άνεση το «φράγμα του 1δις δολαρίων», το μέλλον του MCU έμοιαζε αισιόδοξο.
Έξι χρόνια, δώδεκα ταινίες και ένα σορό τηλεοπτικές σειρές μετά, τα πράγματα πια είναι κάθε άλλο παρά αισιόδοξα. Το τρίτο Ant—Man πήρε ίσως τις χειρότερες κριτικές στο franchise, το “The Marvels” ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική αποτυχία της marvel, ενώ το νέο Captain America φαίνεται να προσπαθεί σκληρά να πάρει και τους δύο τίτλους αποτυχίας. Πως πήγαμε, όμως, από την «Αυτοκρατορία» της Marvel σε αυτήν την πλήρη κατάπτωση μέσα σε λίγα χρόνια;
Έλλειψη Δυναμικών Χαρακτήρων
Παρότι σήμερα μπορεί να φαντάζει περίεργο, όταν το MCU πρωτοξεκινούσε, σχεδόν κανείς δεν ήξερε τους Εκδικητές. Ίσως, πέρα από τον Hulk, χαρακτήρες σαν τον Iron Man ή τον Captain America ήταν εντελώς άγνωστοι στο ευρύ κοινό, και δεν διέθεταν τη δημοφιλία του Spider—man ή των X—men. Παρόλα αυτά, επειδή η Marvel είχε πουλήσει τα δικαιώματα για τους πιο γνωστούς χαρακτήρες της στη Sony και στη Fox, αναγκάστηκε να αξιοποιήσει τους λεγόμενους “B-listers”, γρήγορα μετατρέποντας τους σε διασημότητες.
Όταν όλο αυτό έφτασε στο τέλος του, όμως, με το Avengers: Endgame και τον Iron Man να πεθαίνει και τον Captain America να αποσύρεται, το κοινό άρχισε σταδιακά να χάνει το ενδιαφέρον του. Αρχικά, οι βασικοί χαρακτήρες που επέζησαν σαν τον Thor και τον Hulk φαίνεται να περιφέρονται άσκοπα, χωρίς να έχουν ιδιαίτερο περιθώριο για ανάπτυξη. Το “Thor Love and Thunder” για παράδειγμα φαίνεται να έδιωξε αρκετούς από τους πιστούς που αισθάνθηκαν ότι γελοιοποιήθηκε πλήρως ένας από τους πρώτους ήρωες του MCU.
Έπειτα, η new era έφερε καινούργια πρόσωπα σαν τη She-Hulk και τους Eternals, ενώ είδε παλιότερους δευτερεύοντες χαρακτήρες να προσπαθούν να μπουν σε μεγαλύτερου μεγέθους και αταίριαστα ρούχα σαν το Falcon που έγινε ο νέος Captain America και τη Shuri που πήρε τον τίτλο του νέου Black Panther. Η απόφαση αυτή στηρίζεται κυρίως στη σειρά των comics της τελευταίας δεκαετίας, τα All new All different Marvel που προσπάθησαν να αντικαταστήσουν τους κλασσικούς ήρωες με νεότερους που θα κουβαλούσαν το όνομα και τη κληρονομιά τους. Η σειρά αυτή των comics ήταν ιδιαίτερα αποτυχημένη εμπορικά ενώ δημιούργησε πόλωση στους φανς. Όπως ήταν αναμενόμενο για όλους εκτός της Marvel, οι ταινίες που ακολούθησαν αυτήν τη στρατηγική ήταν επίσης εισπρακτικές αποτυχίες ενώ οι νέοι χαρακτήρες απέτυχαν να δημιουργήσουν τους ίδιους δεσμούς με το κοινό που είχαν οι παλιοί.
Οι παραγωγοί, γενικά, δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν πως αυτό που κάνει τον Iron Man ενδιαφέρων δεν είναι η πανοπλία αλλά η εξέλιξη του από τον αλκοολισμό και τον ναρκισσισμό στην αυτοθυσία. To κοινό συνδέεται με τον Tony Stark, όχι με τη στολή. Οι νέοι χαρακτήρες μπορεί να έχουν τις φανταχτερές δυνάμεις των παλιών αλλά τους λείπει η ψυχή.
Λύση; Καθώς η αντικατάσταση των εκδικητών είναι πολύ δύσκολη, θεωρώ πως η καλύτερη επιλογή για τη Marvel θα ήταν να αφήσει πλήρως τους Εκδικητές και να αφιερωθεί στην εξέλιξη των X—men. Απλούστατα, γιατί να ασχοληθεί κανείς με την Iron Heart όταν μπορεί να έχει την Storm και το Magneto;!
Υπερφόρτωση και σειρές
To δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα του MCU είναι η υπερφόρτωση. Παλαιότερα, έβγαιναν 2-3 MCU ταινίες τον χρόνο, οι οποίες ήταν ένα αρκετό αλλά όχι υπερβολικό “homework” για τον μέσο θεατή (και στην περίπτωση που δυσκολευόταν απλά κατέληγε να αγνοήσει τον Ant-Man). Η άφιξη του Disney+, όμως, και η κυκλοφορία 7+ώρων τηλεοπτικών σειρών μαζί με τις τρεις ταινίες τον χρόνο άρχισαν να μοιάζουν υπερβολικά για να δεις τον Μαύρο Πάνθηρα να πολεμάει ένα ψαράνθρωπο. Επιπροσθέτως, ενώ οι αρχικές σειρές της Wanda και του Loki (που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία) στηρίχτηκαν στην επιπλέον ανάπτυξη ήδη γνωστών και αγαπητών χαρακτήρων, αυτές που ακολούθησαν προσπάθησαν να εισάγουν καινούργιους ήρωες, χωρίς το απαραίτητο χτίσιμο, με το κοινό τις περισσότερες φορές να μην ασχολείται περαιτέρω.
Οι τηλεοπτικές σειρές καλώς ή κακώς δεν μπορούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στο MCU. Πρέπει να αφηγούνται απομονωμένες ιστορίες σαν το Daredevil ή να εξερευνούν περισσότερο ήδη γνωστούς ήρωες χωρίς παρεμβατικές συνέπειες στη βασική ιστορία.
Έλλειψη Κεντρικού Σχεδιασμού και ελκυστικά δυναμικού «κακού»
Η υπερφόρτωση αυτή, όπως είναι λογικό, οδηγεί και σε τρίτο πρόβλημα που είναι η έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού. Η πρώτη φάση ταινιών του MCU είχε στόχο να δώσει μια ταινία σε κάθε βασικό Εκδικητή (σόρρυ Hawkeye) και να κλιμακωθεί με την πρώτη ομαδική ταινία. Από κει και πέρα, οι επόμενες ταινίες έχτιζαν σιγά- σιγά την ύπαρξη των infinity stones και του τρομερού «υπερκακού» που προσπαθεί να τις συλλέξει. Του Thanos.
Το χτίσιμο μιας ολόκληρης δεκαετίας απέδωσε πλήρως, με τις εμπορικές και κριτικές επιτυχίες των Infinity War/Endgame. Από τότε, όμως, το MCU εστίασε μόνο σε φθηνά cameos γνωστών χαρακτήρων ενώ ο επόμενος κακός, ο Kang, παρότι αρχικά υποσχόμενος κατέληξε να πνίγεται από ένα τσούρμο μυρμήγκια(και σεξουαλικές μηνύσεις). Ακόμα και οι περίφημες σκηνές μετά τα credits, τα οποία πρακτικά εφηύρε η Marvel, έχουν χάσει πια την αξία τους, έχοντας εισάγει τόσους χαρακτήρες που δεν αξιοποιηθήκαν ποτέ και το κοινό έχει χάσει το μέτρημα (Ποιος από εμάς ήξερε ότι ο Ηρακλής έχει εμφανιστεί;)
Μια λύση ήταν η επιλογή ενός νέου «υπερκακού» με κλασική ιστορία και εστίαση σε αυτόν (κατά προτίμηση των X—men).
Ποσότητα πάνω από ποιότητα
Παρόμοιο, αλλά εξίσου σημαντικό πρόβλημα, είναι ότι τα σενάρια της marvel έχουν χαλαρώσει. Δεν ξέρω αν φταίει η πολυετής απεργία των σεναριογράφων, η αυξανομένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης ή ένας συνδυασμός και των δύο αλλά τα σενάρια που βγάζει το MCU γίνονται ολοένα χειρότερα. Όπως συνηθίζεται, άλλωστε, η υπέρμετρη αύξηση της ποσότητας οδηγεί σε μείωση της ποιότητας. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι πριν το 19 το MCU δεν έβγαζε κακές ταινίες ή ότι έπαιρνε περισσότερα ρίσκα. Αντιθέτως, η marvel χρησιμοποιεί την ίδια “φόρμουλα” λίγο πολύ από το πρώτο Iron Man. Παρόλα αυτά, η ποιότητα της μέσης MCU ταινίας έχει ξεπέσει ενώ οι πραγματικά άθλιες ταινίες που κάποτε ήταν λίγες (για κάθε Thor 2 υπήρχε ένα Winter Soldier) τώρα πια είναι η μια στις δύο.
Καλό θα ήταν να βρεθούν καλύτεροι σεναριογράφοι, κατά προτίμηση άνθρωποι σαν τον James Gunn, που αγαπάνε τα comics. Δεν είναι δυνατόν παραγωγές 200εκ. να εξοικονομούν χρήματα στο σενάριο, πόσο δε μάλλον για να τα ξοδέψουν σε τέτοια άθλια εφέ…
Multiverse Fatigue
Τέλος, ένα πρόβλημα που φαίνεται να έχει αντιληφθεί και η ίδια η Marvel, σε έναν βαθμό, (δεδομένου ότι αυτοσαρκάστηκε στο τελευταίο Deadpool), είναι ότι η ιδέα του Multiverse/Πολυσύμπαντος έχει κουράσει εξίσου το απλό όσο και το φανατισμένο κοινό. Οι άπειρες πιθανότητες του Πολυσύμπαντος μπορεί να φαίνονταν συναρπαστικές το 2013, όταν το Rick and Morty τις έκανε mainstream αλλά τα προβλήματα αυτού του είδους των ιστοριών είναι πλέον εμφανή. Το κυριότερο από αυτά είναι ότι σε ένα πολυσύμπαν δεν μπορούν να υπάρξουν συνέπειες αφού οποιοσδήποτε θάνατος μπορεί να αναιρεθεί αυτόματα με την αντικατάσταση ενός χαρακτήρα από κάποιον όμοιο του από άλλη διάσταση. Χωρίς συνέπειες, τα έργα δεν εγείρουν συναισθηματικές αντιδράσεις και χωρίς αυτές ποίο το νόημα καν για μυθοπλασίες φαντασίας;
Λύση; O τερματισμός των φθηνών τρικ του Πολυσύμπαντος και ενασχόληση με ιστορίες όπου υπάρχει μόνο μια θνητή εκδοχή του κάθε χαρακτήρα.
Εν κατακλείδι, θα θελήσει να αλλάξει πορεία η Marvel ή θα πάει να συναντήσει το πτώμα του κινηματογραφικού σύμπαντος της DC στην ίδια άβυσσο αποτυχίας; Μόνο ο χρόνος θα το δείξει, μα αν θα έπρεπε να κρίνω με βάση μόνο τις επερχόμενες προσεχώς ταινίες, οι φανς της μάλλον θα πρέπει να προετοιμαστούν για την κηδεία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Με ποια σειρά να δει κανείς τις ταινίες του MCU;, cinemagazine.gr, διαθέσιμο εδώ
