Του Γιώργου Γιαννούλη,
Σήμερα, συμπληρώνονται δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών. Μια ημέρα μνήμης που χάραξε κάθε πολίτη και παραμένει ανεξίτηλη. 57 ψυχές έφυγαν σε μια νύχτα, τη ματωμένη νύχτα των Τεμπών, που κάποιοι δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Αυτά τα δύο χρόνια, έχουμε ακούσει πολλά, μα δεν έχουμε πάρει ξεκάθαρες απαντήσεις. Υπάρχουν «σκιές» σε σημεία της υπόθεσης. Εύλογα, ο κόσμος και σήμερα συμμετείχε σε κινητοποιήσεις. Κοινό αίτημα, η αλήθεια και η δικαιοσύνη! Και, φυσικά, ασφαλείς συγκοινωνίες, ώστε να μην επαναληφθεί μια τραγωδία.
Δεν είναι πολιτικό θέμα. Όταν υπάρχουν νεκροί, παύει η κάθε κομματική συζήτηση ή και έκπτωση! Παύει για κάθε λογικό και ενσυνείδητο πολίτη. Δεν αναφέρομαι, δηλαδή, στα “trolls” του διαδικτύου! Δεν θα επιχειρηθεί να βγει διαδικτυακό «πόρισμα» με το συγκεκριμένο άρθρο, παρά μόνο να τονιστούν κάποια σημεία, τα οποία προκαλούν εύλογο προβληματισμό. Υπάρχουν ερωτήματα που πρέπει να απαντήσει η Δικαιοσύνη.
Για την ακρίβεια, είναι και πολιτικό στη διάσταση κάποιων ευθυνών. Άλλωστε, οι μόνες ευθύνες που ελήφθησαν τότε, ήταν οι πολιτικές. Τα δάκρυα που είχε κάθε άνθρωπος —πολιτικός ή πολίτης— τότε, έπεισαν τον κόσμο. Φάνηκε, όταν ο Σερραίος πρώην Υπουργός, παραιτήθηκε από τα υπουργικά του καθήκοντα, αναλαμβάνοντας την αντικειμενική πολιτική ευθύνη. Αργότερα, επέλεξε να κατέβει στις βουλευτικές εκλογές του 2023 και κατάφερε να εκλεγεί πρώτος. Χωρίς να έχει κλείσει η υπόθεση. Σήμερα, μετά από τόση φθορά, ποιος άραγε μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι θα υπήρχε η εκλογική άνεση; Δεν είπε, βέβαια, κανείς ότι ο «Ⅹ» πολιτικός είναι a priori ένοχος. Δεν υπάρχουν αυτόκλητοι δικαστές σε μια Δημοκρατία. Αλλά η μη απάντηση, το νεφελώδες τοπίο και οι επιεικώς άστοχες τοποθετήσεις προκαλούν σύγχυση στην κοινωνία, με αποτέλεσμα την απουσία εμπιστοσύνης. Το βασικό: έχεις μια τόσο τραγική υπόθεση σε εξέλιξη, πράττεις διαφορετικά, πάντα στην κατεύθυνση της δικαιοσύνης!
Ανακοινώθηκε χθες, το πολυαναμενόμενο πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας των Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Ουσιαστικά, επιβεβαιώνονται με επίσημο πλέον τρόπο, αυτά που συζητούνταν. Αλλά προκύπτουν και ερωτήματα. Αρχικά, είναι άλλη μια περίπτωση που το κράτος δεν λειτουργεί σωστά. Υπάρχει σημαντική καθυστέρηση σε πολλά θέματα, τόσο ως προς τη διασφάλιση της ασφάλειας όσο και ως προς τη σύσταση και λειτουργία ενός Οργανισμού διερεύνησης τέτοιων τραγικών ζητημάτων. Ο Φορέας έπρεπε να υπάρχει από το 2004. Το 2008 συστήθηκε η σχετική Επιτροπή, η οποία, όμως, δεν λειτούργησε ποτέ. Τον Ιανουάριο του 2023, συστήθηκε ο Οργανισμός, αλλά δεν είχε διοίκηση και διερευνητές. Η Διοίκηση τοποθετήθηκε στις 18/9/2023. Ο φορέας είναι ανεξάρτητος, κατά τον Νόμο 5014/2023 και το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.
Η ανυπαρξία του Οργανισμού δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στη διερεύνηση του συγκεκριμένου δυστυχήματος. Ακριβώς επειδή δεν υπήρχε, μπόρεσε ο καθένας να μπει σε τόπο εγκλήματος και να δημιουργηθεί πρόβλημα. Η ανυπαρξία, δηλαδή, έμπειρων στελεχών οδήγησε στην απώλεια σοβαρών στοιχείων. Ένα από αυτά, είναι η αδυναμία —μέχρι σήμερα— της ακριβούς αιτίας ανάφλεξης. Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ κάνει λόγο για πιθανή ύπαρξη καυσίμου, το οποίο είναι άγνωστο, ακριβώς διότι ο τόπος αλλοιώθηκε! Ένας τέτοιος Οργανισμός θα είχε φροντίσει από την αρχή για την περιχαράκωση του χώρου. Αφού δεν το έπραξαν άλλες Αρχές… Δεν γνωρίζουμε από τι προκλήθηκε η πυρόσφαιρα, γνωρίζουμε πάντως ότι δεν έχουν κάποια σχέση τα έλαια σιλικόνης.
Ένας πιθανός λόγος της τραγωδίας είναι η μη υλοποίηση της Σύμβασης «717». Το σύστημα της τηλεδιοίκησης και όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην «717», πιθανότατα θα απέτρεπαν το τραγικό δυστύχημα. Επιβεβαιώνεται επίσημα. Η αντικειμενική πολιτική ευθύνη των Υπουργών Μεταφορών από το 2015 μέχρι σήμερα έγκειται και σ’ αυτό το επίπεδο. Η Σύμβαση έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2016 και το σύστημα να ενεργοποιηθεί από το 2017! Όπως φαίνεται από τους ισχυρισμούς, οι πιθανότητες να γίνει οτιδήποτε θα ήταν ελάχιστες!
Ένας ακόμη λόγος είναι η διαχρονική στάση του κράτους που εγκατέλειψε τον Σιδηρόδρομο. Συγκεκριμένα, ως προς την επένδυση χρημάτων, ανά χιλιόμετρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανήθηκαν 170.000€, ενώ στην Ελλάδα 20.000€ το 2020. Από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη πήραν 15-17%, ενώ η Ελλάδα 0,4%… Η διασφάλιση της ασφάλειας, απέτυχε. Ήδη από τη χρεοκοπία της χώρας και τα μνημόνια, άρχισε η αποψίλωση του ΟΣΕ από προσωπικό για την ασφάλεια. Είναι λογικό να πρέπει να εξοικονομηθούν πόροι. Όχι, όμως, από την ασφάλεια του σιδηρόδρομου!
Τη μοιραία νύχτα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, συνέβησαν πολλά γεγονότα. Βλάβες και συνεχείς καθυστερήσεις. Οι επικοινωνίες που έγιναν ήταν 90 σε 60 λεπτά. Ο σταθμάρχης Λάρισας είχε ξανακάνει το ίδιο λάθος. Επέλεξε τη χειροκίνητη λειτουργία. Χρησιμοποίησε τα τηλέφωνα και τους ασυρμάτους στα δεξιά του και δεν έβλεπε τον πίνακα ελέγχου στα αριστερά του. Τα λαμπάκια που έδειχναν το λάθος ήταν άκρα αριστερά στον πίνακα. Προφανώς κάποια στιγμή, θα γινόταν το μοιραίο λάθος! Η έλλειψη προσωπικού, οι πολλές υπερωρίες, αλλά και η απουσία εξειδικευμένων σταθμαρχών δείχνουν ότι κάποιοι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Η δε απουσία σοβαρής, ουσιαστικής αξιολόγησης είναι ζήτημα με πολιτικές προεκτάσεις.
Ως προς την πλευρά του μηχανοδηγού, παίρνει θέση ο Οργανισμός. Ο Μηχανοδηγός πήρε εντολή αναχώρησης για τη γραμμή ανόδου. Μόλις πέρασε την 118Α, έπρεπε να σταματήσει. Ο ειδικός λέει ότι δεν σταμάτησε. Εδώ, η Δικαιοσύνη θα πρέπει να ερευνήσει αν αυτό έγινε αργότερα, καθώς υπάρχουν μαρτυρίες περί 11 λεπτών κενού στις επικοινωνίες, λίγο πριν τη σύγκρουση. Σύμφωνα με μάρτυρες, το τρένο σταμάτησε αυτό το διάστημα στη μέση του πουθενά. Ίσως, ο μηχανοδηγός να κατάλαβε το λάθος και να προσπαθούσε να ενημερωθεί. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε. Θα έχει μεγάλη σημασία να μάθουμε τι συνέβη. Υπήρχε ήδη καθυστέρηση 50 λεπτών. Ο μηχανοδηγός, λοιπόν, σταμάτησε για σπουδαίο λόγο.
Ο προβληματισμός που εγείρεται είναι ο εξής: πριν τη Λάρισα και μετά τη σύγκρουση οι συνομιλίες είναι ανά δευτερόλεπτο. Κατά το συγκεκριμένο 11λεπτο, όμως, υπάρχει σιγή. Για ποιον λόγο; Σταμάτησε με βάση τον Κανονισμό. Έπρεπε να μιλήσει είτε με τον σταθμάρχη ή με τον Υπεύθυνο Κυκλοφορίας του ΟΣΕ. Αν πράγματι έγινε αυτό, θα πρέπει να μάθουμε τι ειπώθηκε, από ποιον και γιατί δεν ενημερωνόμαστε 2 χρόνια μετά. Χρειάζεται να αναζητηθούν τυχόν ευθύνες. Επίσης, σε συγκεκριμένα σημεία ακόμη δεν υπάρχει σήμα. Η επικοινωνία δεν είναι εφικτή ούτε με ραδιοτηλέφωνο. Υπάρχει μόνο ένα σύστημα, το οποίο βελτιώνει κάπως τις επικοινωνίες σε αυτό το σημείο.
Ακόμη, πριν λίγες μέρες, μάθαμε για την κατάθεση εμπλεκομένου που ισχυρίστηκε ότι πήρε εντολή να γίνουν όλα «λαμπίκο» και ότι το υλικό του τόπου ήταν «άχρηστα χώματα». Τι ύβρις! Η αλλοίωση τόπου δυστυχήματος είναι ποινικό αδίκημα. Είναι έγκλημα είτε έγινε εσκεμμένα είτε από αμέλεια. Τελικά, ποιος δημιουργεί σενάρια; Συγκεκριμένα, ποιος τα προκαλεί; Η μη απάντηση. Η «σκιά». Γιατί δεν στελεχώθηκε αμέσως η Επιτροπή;
Υπήρχε στα «χαρτιά»… Γιατί κόλλησε τόσα χρόνια η «717»; Γιατί αλλοιώθηκε ο τόπος της τραγωδίας; Όλα αυτά που διατυπώνονται, ο κόσμος τα ακούει. Και ο καλοπροαίρετος, κάποια στιγμή, θα αναρωτηθεί, θα σκεφθεί, αυτό το «γιατί». Τι έγινε, τι πήγε λάθος; Ή υπήρχε κάτι που δεν πήγε λάθος; Η Δικαιοσύνη οφείλει να κάνει σωστά τη δουλειά της. Πότε θα «σπάσει» η Γραφειοκρατία; Η «717» θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν δεν υπήρχε σπατάλη χρόνου στο δαιδαλώδες διοικητικό τοπίο. Τα αναπάντητα ερωτήματα προκαλούν την κοινωνική δυσαρέσκεια και την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς. Ήδη βλέπουμε ότι το 70% δεν εμπιστεύεται βασικούς πυλώνες της Δημοκρατίας.
Οι πολίτες, που έχουν δυσαρεστηθεί, είναι πολλοί. Δεν είναι όλοι Αριστεροί. Υπάρχουν φωνές από όλο το φάσμα της Κοινωνίας. Ακούσαμε ότι είναι νέο Κίνημα Αγανακτισμένων. Δεν είναι απόλυτα σωστό. Την περίοδο 2010-2012 είχαμε οικονομικό πρόβλημα. Τώρα, το θυμικό είναι πιο έντονο. Μιλάμε για την ανθρώπινη ζωή. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αγνό και υγιές από το αίτημα για Αλήθεια και Δικαιοσύνη! Η τραγωδία των Τεμπών είναι μεγάλη. Και όπως κάθε τραγωδία, χρειάζεται κάθαρση. Για να μην επαναληφθεί ποτέ! Για τη Δικαίωση!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tέμπη: Όλα όσα είπαν τα μέλη της επιτροπής του ΕΟΔΑΣΑΑΜ – ΒΙΝΤΕΟ, real.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τέμπη: Το ντοκουμέντο που «δείχνει» εύφλεκτο υγρό – Το αποκαλυπτικό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της Realnews, real.gr, διαθέσιμο εδώ
- Tο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την τραγωδία στα Τέμπη – Τι αναφέρει για την έκρηξη, real.gr, διαθέσιμο εδώ
