Νέο νομοσχέδιο σχετικό με την παρενόχληση των γυναικών στον εργασιακό χώρο

Της Αριστέας-Ελένης Παπαθανασίου,

Είναι γνωστό ότι έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για τη δημιουργία νέου νομοσχεδίου σχετικά με τη παρενόχληση γυναικών στο εργασιακό περιβάλλον. Το νέο νομοσχέδιο φέρνει σημαντικές και θετικές αλλαγές στην ελληνική νομοθεσία, με σκοπό την προστασία των πολιτών από φαινόμενα εργασιακής και διαδικτυακής κακοποίησης. Αυτές οι αλλαγές αντανακλούν την ανάγκη για την ενίσχυση της προστασίας απέναντι σε παρενοχλήσεις που επηρεάζουν την προσωπική ασφάλεια, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία των ατόμων.

Ορισμένα από τα πιο σημαντικά σημεία περιλαμβάνουν:

Ποινικοποίηση της εργασιακής παρενόχλησης: Η συστηματική παρενόχληση ή απειλές στον εργασιακό χώρο αποτελούν πλέον ποινικό αδίκημα, κάτι που στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως η ατιμωρησία δεν θα γίνεται ανεκτή. Οι ποινές που φτάνουν τα τρία χρόνια φυλάκισης αποσκοπούν στην αποτροπή τέτοιων ενεργειών, ενώ παράλληλα η νομοθεσία αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για προστασία των εργαζομένων και την καταπολέμηση της κακοποίησης στους εργασιακούς χώρους.

Ποινικοποίηση της αποστολής άσεμνων φωτογραφιών ή βίντεο: Η αποστολή άσεμνων υλικών μέσω κοινωνικών δικτύων, ειδικά αν αφορά ανηλίκους, είναι μια πολύ σοβαρή πράξη και πλέον έχει θεσπιστεί ποινή φυλάκισης από ένα έως δύο χρόνια. Η δυνατότητα υποβολής μηνυτήριας αναφοράς μέσω e-mail προσφέρει έναν πιο άμεσο και ασφαλή τρόπο για τα θύματα να καταγγείλουν αυτά τα εγκλήματα.

Η νέα νομοθεσία εισάγει αυστηρές ποινές για τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας, με περιοριστικά μέτρα όπως απαγόρευση προσέγγισης στα θύματα και χρήση ηλεκτρονικών βραχιολιών για παρακολούθηση. Στοχεύει στη πρόληψη και την αποτροπή της βίας στο οικογενειακό περιβάλλον και την προστασία των θυμάτων.

Το νομοσχέδιο εισάγει την έννοια της συμμετοχής των θυμάτων στη διαδικασία υπό όρους αποφυλάκισης των δραστών. Τα θύματα μπορούν να καταθέσουν γραπτό υπόμνημα για να εκφράσουν τη θέση τους στην αποφυλάκιση του δράστη, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους στην διαδικασία απονομής δικαιοσύνης.

Περισσότερες ποινές για κακόβουλη παρακολούθηση (stalking):

Η κακόβουλη παρακολούθηση ή καταδίωξη (stalking) τιμωρείται με φυλάκιση έως 2 χρόνια, ενώ η αποστολή άσεμνων εικόνων χωρίς συναίνεση ή η αποστολή απειλητικών μηνυμάτων ενισχύει τη νομοθετική προσέγγιση για την προστασία της προσωπικής ασφάλειας.

Σημαντική αλλαγή είναι η δυνατότητα περικοπής μισθού των δικαστών, αν καθυστερούν αδικαιολόγητα να εκδώσουν αποφάσεις ή να ολοκληρώσουν την εργασία τους. Αυτή η διάταξη αποσκοπεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και στη μείωση των καθυστερήσεων στη δικαιοσύνη.

Αδίκημα του “Doxing”: Η στοχοποίηση ενός ατόμου μέσω ψευδών ή παραποιημένων στοιχείων στα κοινωνικά δίκτυα εισάγεται ως νέο αδίκημα με ποινή φυλάκισης έως δύο χρόνια. Η δυνατότητα να απευθύνονται οι πολίτες στο Τμήμα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ενισχύει τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης και προστασίας.

Αυτές οι αλλαγές στην νομοθεσία είναι ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς αντανακλούν την προσπάθεια της ελληνικής πολιτείας να προστατεύσει τα άτομα από τις σύγχρονες μορφές κακοποίησης, που πλέον συχνά εκτυλίσσονται στον ψηφιακό κόσμο και στον εργασιακό χώρο. Επιπλέον, η δυνατότητα καταγγελίας μέσω νέων μέσων όπως το e-mail παρέχει μεγαλύτερη ευχέρεια κι ασφάλεια για τα θύματα, δίνοντάς τους μια πιο άμεση και προστατευμένη δυνατότητα αναφοράς.

Μέχρι την προώθηση του νέου νομοσχεδίου, η ελληνική νομοθεσία είχε ήδη μια σειρά από διατάξεις για την προστασία από σεξουαλική παρενόχληση, ενδοοικογενειακή βία, κι άλλες μορφές κακοποίησης, αλλά δεν υπήρχε ένα ενιαίο κι εξειδικευμένο πλαίσιο που να καλύπτει πλήρως αυτές τις περιπτώσεις, όπως το νέο νομοσχέδιο προτείνει. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, ωστόσο το νόμο 4808/2021 και τα βασικά του σημεία.

1. Ορισμός της σεξουαλικής παρενόχλησης: Ο νόμος καθορίζει σαφώς τι συνιστά σεξουαλική παρενόχληση, περιλαμβάνοντας οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά που σχετίζεται με το φύλο κι είναι προσβλητική για την αξιοπρέπεια του ατόμου.
2. Υποχρεώσεις εργοδοτών: Οι εργοδότες υποχρεούνται να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης κι αντιμετώπισης περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Αυτό περιλαμβάνει την εκπαίδευση των εργαζομένων και την εφαρμογή πολιτικών που ενθαρρύνουν την καταγγελία και την προστασία των θυμάτων χωρίς φόβο αντιποίνων.
3. Δικαιώματα Εργαζομένων: Οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να καταγγέλλουν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης χωρίς να φοβούνται ότι θα υποστούν ποινές ή επαγγελματικές συνέπειες.
4. Ρόλος του συνήγορου του πολίτη: Ο Συνήγορος του Πολίτη αναλαμβάνει σημαντικό ρόλο στη διερεύνηση καταγγελιών και στην προστασία των θυμάτων. Παρέχει υποστήριξη, προτείνει μέτρα και διασφαλίζει την ισότητα μεταχείρισης.
5. Ασφαλιστικά μέτρα: Ο νόμος προβλέπει διαδικασίες για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων που παρέχουν προσωρινή προστασία στα θύματα, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης.
6. Διεθνείς Συμβάσεις και Οδηγίες: Ο νόμος εναρμονίζεται με τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο και τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την προστασία των εργαζομένων.
7. Ποινικές κυρώσεις: Ο νόμος προβλέπει αυστηρές ποινές για τους εργοδότες που δεν συμμορφώνονται με τις διατάξεις του, περιλαμβάνοντας πρόστιμα και νομικές συνέπειες.

Πρακτικές συμβουλές για εργαζόμενους:

• Αναγνώριση της παρενόχλησης: Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να περιλαμβάνει ανεπιθύμητα σχόλια, προτάσεις ή φυσική επαφή. Εάν το βιώσετε, είναι σημαντικό να καταγράφετε τα περιστατικά και να αναφέρετε τις καταγγελίες σας χωρίς φόβο.
• Υποστήριξη και συμβουλευτική: Αντιμετωπίζοντας τέτοιες καταστάσεις, είναι ζωτικής σημασίας να αναζητήσετε υποστήριξη από συναδέλφους, συμβούλους ή επαγγελματίες στον τομέα της ψυχολογικής υποστήριξης.

Διαφαίνεται, επομένως, η συνεχής προσπάθεια που καταβάλλεται ώστε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα προστασίας όπου υπάρχουν σχέσεις εξουσιαστικού χαρακτήρα μεταξύ των προσώπων. Οι όποιες αλλαγές γίνουν θα πρέπει πάντα να προσανατολίζονται προς την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των προσώπων και την άμεση κι αποτελεσματική ενεργοποίηση σε περίπτωση κακοποίησης.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 

• Τι προβλέπει ο Νόμος 4808/2021 για την προστασία από σεξουαλική παρενόχληση, KRS, διαθέσιμο εδώ 
• Νομοσχέδιο «σκούπα» του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Neakriti, διαθέσιμο εδώ