Του Παναγιώτη Χάτζιου,
Κέρκυρα, γνωστή στην αρχαιότητα ως «Κόρκυρα», έχει μια μακρά ιστορία που ξεκινά από την προϊστορική εποχή. Έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα που υποδεικνύουν την ανθρώπινη παρουσία από την Παλαιολιθική εποχή. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Κέρκυρα ταυτίζεται με την πατρίδα των Φαιάκων, όπου ο Οδυσσέας βρήκε καταφύγιο πριν επιστρέψει στην Ιθάκη. Το όνομα του νησιού προέρχεται από τη νύμφη Κόρκυρα, την οποία απήγαγε ο θεός Ποσειδώνας μεταφέροντας την στο νησί.
Το 431 π.Χ., οι σχέσεις μεταξύ Κέρκυρας και Κορίνθου ήταν έντονες, με αποτέλεσμα αυτές οι διαμάχες να συμβάλουν στην έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου. Από το 229 π.Χ. έως και το 337 μ.Χ., η Κέρκυρα υποτάχθηκε στους Ρωμαίους, για να προστατευθεί από τις επιδρομές των Ιλλυρίων, διατηρώντας σχετική αυτονομία και εξελίχθηκε σε ισχυρή ναυτιλία. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, το νησί γνώρισε ανάπτυξη, με πλούσιους Ρωμαίους να κατασκευάζουν μεγαλοπρεπή κτήρια και να βελτιώνουν τις υποδομές, όπως το υδραγωγείο για την υδροδότηση της πόλης. Σημαντικό γεγονός ήταν ο εκχριστιανισμός της Κέρκυρας από τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου. Μετά τη διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 395 μ.Χ., η Κέρκυρα εντάχθηκε στο Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος, γνωστό ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Κατά τη μεσαιωνική περίοδο, υπήρξε πεδίο διαδοχικών κυριαρχιών που διαμόρφωσαν την ιστορία και τον πολιτισμό της. Αρχικά, ως μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το νησί αποτέλεσε σημαντικό στρατηγικό σημείο, αλλά δέχθηκε επιδρομές από αρκετούς λαούς. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, η Κέρκυρα πέρασε υπό τον έλεγχο του Δεσποτάτου της Ηπείρου και αργότερα, το 1267, καταλήφθηκε από τον Κάρολο Α’, βασιλιά της Νεάπολης και της Σικελίας. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από προσπάθειες επιβολής του καθολικισμού. Το 1386, τέθηκε υπό Ενετική-Βενετική κυριαρχία, η οποία διήρκεσε πάνω από τέσσερις αιώνες. Οι βενετοί ενίσχυσαν τις οχυρώσεις της πόλης, κατασκεύασαν σημαντικά φρούρια και προώθησαν την καλλιέργεια της ελιάς. Η Κέρκυρα αποτέλεσε οχυρό ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία, αποκρούοντας επιτυχώς πολλές επιθέσεις. Αυτές οι διαδοχικές κυριαρχίες συνέβαλαν στη διαμόρφωση της μοναδικής πολιτιστικής ταυτότητας του νησιού, που αντικατοπτρίζεται στην αρχιτεκτονική, την τέχνη και τις παραδόσεις του.
Στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, το νησί βρέθηκε υπό γαλλική και βρετανική κυριαρχία, γεγονός που επηρέασε σημαντικά την ιστορία και την ανάπτυξή του. Το 1797, μετά την κατάλυση της Βενετικής Δημοκρατίας από τον Ναπολέοντα, πέρασε υπό γαλλική διοίκηση. Οι Γάλλοι εισήγαγαν φιλελεύθερες ιδέες, οργάνωσαν την παιδεία, ίδρυσαν τα πρώτα δικαστήρια και το πρώτο τυπογραφείο, ενώ καθιέρωσαν την ελληνική γλώσσα στα επίσημα έγγραφα. Ωστόσο, η γαλλική παρουσία προκάλεσε αντιδράσεις, οδηγώντας σε εχθρικό κλίμα.
Μετά την πτώση του Ναπολέοντα το 1814, τα γαλλικά στρατεύματα αποχώρησαν, και το 1815, με τη Συνθήκη των Παρισίων, τα Ιόνια Νησιά αναγνωρίστηκαν ως ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος υπό την άμεση και αποκλειστική προστασία της Μεγάλης Βρετανίας. Παρά την επίσημη αναγνώριση της ανεξαρτησίας, η βρετανική παρουσία ήταν έντονη, με διοικητικές και στρατιωτικές παρεμβάσεις. Κατά τη διάρκεια της βρετανικής κυριαρχίας, πραγματοποιήθηκαν σημαντικά έργα υποδομής, όπως η κατασκευή δρόμων, γεφυρών και δημόσιων κτιρίων. Επιπλέον, ιδρύθηκε το Ιόνιο Πανεπιστήμιο το 1824, συμβάλλοντας στην προαγωγή της παιδείας και του πολιτισμού. Ωστόσο, οι περιορισμοί και οι παρεμβάσεις της βρετανικής διοίκησης προκάλεσαν δυσαρέσκεια στους κατοίκους, ενισχύοντας το αίτημα για ένωση με την Ελλάδα. Τελικά, το 1864, τα Ιόνια Νησιά ενώθηκαν με το ελληνικό κράτος, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στην ιστορία της Κέρκυρας. Αυτές οι περίοδοι γαλλικής και βρετανικής κυριαρχίας άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στην πολιτιστική, κοινωνική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της Κέρκυρας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της σύγχρονης ταυτότητάς της.
Η Κέρκυρα, με ιστορία που ξεκινά από την αρχαιότητα, έχει διαμορφωθεί από ποικίλες πολιτισμικές επιρροές. Από τη μυθική Σχερία των Φαιάκων, την αρχαία ελληνική αποίκηση, τη βυζαντινή περίοδο, την ενετική κυριαρχία, έως τις γαλλικές και βρετανικές διοικήσεις, το νησί ανέπτυξε μια μοναδική πολιτιστική ταυτότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Σπύρος Κατσαρός (1967), Σύντομη ιστορία της Κέρκυρας, εκδ. Ιδιωτική
- Κλήμης Οδυσσέας – Κάρολος (2002), Ιστορία της νήσου Κέρκυρας, εκδ. Τυπωθήτω / Δάρδανος
- Ιστορία της Κέρκυρας, users.ionio.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιστορία του νησιού της Κέρκυρας, corfu-kerkyra.eu, διαθέσιμο, εδώ
