Της Έλενας Κουλοπούλου,
Ο Mohammad Abbas Stanikzai, υφυπουργός εξωτερικών στο Αφγανιστάν, φαίνεται να αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα υπό το φόβο σύλληψής του, έπειτα από ομιλία του στην οποία άσκησε κριτική σχετικά με την απαγόρευση συμμετοχής των γυναικών στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στις 20 Ιανουαρίου, στην επαρχία Χοστ, κοντά στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν, ο Stanikzai παρευρέθηκε σε τελετή αποφοίτησης και, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, εξέφρασε την αντίθεσή του στον αποκλεισμό των κοριτσιών από σχολεία και πανεπιστήμια. «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία γι’ αυτό – ούτε τώρα ούτε στο μέλλον», δήλωσε, «Φερόμαστε άδικα απέναντι σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους». «Κατά την εποχή του προφήτη Μωάμεθ, οι πόρτες της γνώσης ήταν ανοιχτές τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες (…) Υπήρχαν τόσο αξιόλογες γυναίκες που αν ήθελα να αναλύσω τη συμβολή τους, θα χρειαζόταν πολύς χρόνος».
Τα σχόλια αυτά, τα οποία συνιστούν μία από τις ισχυρότερες δημόσιες επικρίσεις των τελευταίων ετών από μέλος του κινήματος, προκάλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, την αντίδραση της ανώτατης ηγεσίας των Ταλιμπάν. Σύμφωνα με πηγές, ο Hibatullah Akhundzada, ηγέτης του κινήματος, φαίνεται να διέταξε λίγο αργότερα τη σύλληψη του υφυπουργού Εξωτερικών, εκδίδοντας παράλληλα και απαγόρευση εξόδου του από τη χώρα. Αυτές οι κινήσεις, τις οποίες πολύ πιθανώς ο Stanikzai είχε προβλέψει αμέσως μετά την ομιλία του, τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τοπικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν την άφιξή του στο Ντουμπάι, σημειώνοντας ωστόσο ότι αυτή αποδόθηκε σε λόγους υγείας.
Η φυγή του Stanikzai αποτελεί άλλη μία ένδειξη της έντασης και της εσωτερικής διαμάχης που υπάρχει εντός του καθεστώτος των Ταλιμπάν, καθώς κάποιες φωνές επιχειρούν να διεκδικήσουν μεταρρυθμίσεις, αλλά βρίσκονται αντιμέτωπες με σκληρά αντίποινα. Είναι φανερό, έτσι, ότι μεγάλο μέρος του κινήματος κρατά ακόμη μία άκαμπτη στάση απέναντι στα δικαιώματα των γυναικών. Μετά τη κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021, το γυναικείο φύλο γνωρίζει ολοένα και λιγότερα δικαιώματα, βιώνει ολοένα και περισσότερους περιορισμούς και βρίσκεται σε κίνδυνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το φονταμενταλιστικό καθεστώς που επικρατεί αυτή τη στιγμή στο Αφγανιστάν έχει επαναφέρει πολλές από τις ακραίες ισλαμιστικές πολιτικές, οι οποίες είχαν να εφαρμοστούν από τη δεκαετία του ’90. Ο αποκλεισμός των γυναικών από την εκπαίδευση, μαζί με την απαγόρευση εργασίας, της παρουσίας τους σε δημόσιους χώρους, της ομιλίας τους με δυνατή φωνή, δεν έχουν παρά ως σκοπό την οριστική απομόνωση του γυναικείου πληθυσμού από τον έξω κόσμο. Η πλήρης αυτή υποταγή μεταφράζεται από την κυβέρνηση των Ταλιμπάν ως εφαρμογή του νόμου περί προώθησης της αρετής και πρόληψης της ανηθικότητας. Την ίδια ώρα που οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται ότι σέβονται τα δικαιώματα των γυναικών, σύμφωνα όμως με τη δική τους ερμηνεία του ισλαμικού νόμου και της αφγανικής κουλτούρας, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης κατά του ανώτατου ηγέτη των Ταλιμπάν, με την αιτιολογία ότι οι διώξεις κατά των κοριτσιών και γυναικών του Αφγανιστάν συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Η διεθνής κοινότητα οφείλει να συνεχίζει να καταδικάζει σθεναρά αυτές τις πρακτικές και να εντείνει τις πιέσεις της, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες του Αφγανιστάν δεν θα μείνουν στο περιθώριο της ιστορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Taliban minister ‘forced to flee Afghanistan’ after speech in support of girls’ education, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Αφγανιστάν: Ο υφυπουργός Εξωτερικών των Ταλιμπάν ζητά να ανοίξει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση για τα κορίτσια, Capital, διαθέσιμο εδώ
- Taliban minister who publicly opposed girls’ education ban ‘flees’ Afghanistan, Independent, διαθέσιμο εδώ
