Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Το Μπελίζ αποφάσισε να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα για να απομακρύνει τα υπολείμματα της αποικιοκρατίας αντικαθιστώντας την εικόνα της βασίλισσας Ελισσάβετ στα χαρτονομίσματα του δολαρίου με αυτές των εθνικών ηρώων. Συγκεκριμένα, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Kareem Michael, αποκαλύπτοντας το νέο σχέδιο των χαρτονομισμάτων, τόνισε ότι πέρα από τα νέα χαρακτηριστικά ασφαλείας και κατά της παραχάραξης «η νέα οικογένεια χαρτονομισμάτων μας επιτρέπει, επίσης, να αναγνωρίσουμε και να γιορτάσουμε την κληρονομιά μας και την πλούσια ιστορία του Μπελίζ».
Τα νέα χαρτονομίσματα θα τεθούν σε κυκλοφορία τον Ιούνιο. Αντί για την εικόνα της βασίλισσας Ελισσάβετ στα νέα χαρτονομίσματα των 100, 20 και 5 δολαρίων θα εμφανίζεται πλέον ο George Cadle Price, ο οποίος ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός αυτής της μικρής χώρας της κεντρικής Αμερικής και θεωρείται πατέρας της ανεξαρτησίας από τη βρετανική κυριαρχία. Τα χαρτονομίσματα των 50, των 10 και των 2 δολαρίων θα φέρνουν την εικόνα του Philip Goldson, ιδρυτικού μέλους των μεγάλων πολιτικών κομμάτων του Λαϊκού Ενωμένου Κόμματος και του Ενιαίου Δημοκρατικού και ο οποίος φημίζεται ως πρωταθλητής της εθνικής υπερηφάνειας. Ο πρωθυπουργός του Μπελίζ, Johnny Briceno, είπε ότι οι νέες εικόνες «απεικονίζουν τους εθνικούς μας ήρωες που συμβολίζουν την αντίστασή μας». Η μικρή χώρα του Μπελίζ που συνορεύει με το Μεξικό και τη Γουατεμάλα πέρασε από διάφορες φάσεις αποαποικιοποίησης. Το 1954, για πρώτη φορά στην τότε βρετανική Ονδούρα όπως ονομαζόταν η χώρα, δόθηκε το δικαίωμα της καθολικής ψηφοφορίας των ενηλίκων, ενώ το 1964 παραχωρήθηκε σύνταγμα που έδινε τη δυνατότητα εσωτερικής αυτοδιοίκησης.
Πρωταγωνιστής σε αυτές τις εξελίξεις ήταν ο George Price, ένας ρωμαιοκαθολικός διανοούμενος της μεσαίας τάξης με μεικτή καταγωγή Creole και Mestizo, ο οποίος στη συνέχεια αναδείχτηκε πρώτος πρωθυπουργός. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι πως η Γουατεμάλα, εξαιτίας της εχθρότητάς λόγω εδαφικών διαμαχών, παρεμπόδιζε για πολλά χρόνια τις εξελίξεις. Το 1970, το Μπελίζ ζήτησε την αυτοδιάθεση στη διεθνή κοινότητα, κάνοντας έκκληση στα Ηνωμένη Έθνη και προσχωρώντας στο κίνημα των Αδεσμεύτων. Τελικά, το Μπελίζ παρά την άλυτη εδαφική διαμάχη με τη Γουατεμάλα και τη Μεγάλη Βρετανία, έγινε ανεξάρτητο κράτος στις 21 Σεπτεμβρίου 1981 με βρετανική αμυντική εγγύηση κι έγινε δεκτή στον Ο.Η.Ε. Η βρετανική παρουσία στη χώρα, αποσύρθηκε και η ασφάλεια των συνόρων ανατέθηκε στην αποκλειστική ευθύνη της αμυντικής δύναμης του Μπελίζ, η οποία είχε δημιουργηθεί από το 1978. Το Μπελίζ αναγνωρίστηκε από την Γουατεμάλα στις αρχές του 1990 και ταυτόχρονα, η χώρα προσχώρησε στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (OAS) με την εδαφική διαμάχη μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο, να αναθερμαίνεται ξανά στο τέλος της δεκαετίας.
Το 2002 προτάθηκε μια λύση μέσω μιας διαδικασίας διευκόλυνσης της OAS, αλλά η Γουατεμάλα αρνήθηκε να τη δεχτεί. Τελικά, το 2008 οι κυβερνήσεις Μπελίζ και Γουατεμάλας συμφώνησαν να υποβάλλουν την υπόθεσή τους στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης με την επιφύλαξη δημοψηφισμάτων και στις δύο χώρες. Επιστρέφοντας ξανά στη σημερινή κατάσταση η απόφαση για την έκδοση νέων χαρτονομισμάτων προκάλεσε μικτή αντίδραση στην κοινή γνώμη με κάποιους να αμφισβητούν την ανάγκη επανασχεδιασμού και άλλους να εκφράζουν την ανησυχία για τον αντίκτυπο στην αξία δολαρίου Μπελίζ. Από την άλλη, για τους υπέρμαχους της κατάργησης της μοναρχίας και την απομάκρυνση του βασιλιά Καρόλου από την αρχηγία του κράτους, η απόφαση αυτή αποτελεί σημαντικό ορόσημο στο ταξίδι για να γίνει πιο δημοκρατική χώρα.
Ο Dr. Dylan Vernon, πολιτικός επιστήμονας, πρώην πρεσβευτής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής πολιτικών μεταρρυθμίσεων του Μπελίζ, δήλωσε ότι η αφαίρεση της εικόνας της Βασίλισσας Ελισσάβετ καθυστέρησε πολύ, περιγράφοντας την ως ένα μικρό αλλά σημαντικό συμβολικό βήμα στην ημιτελή διαδικασία της αποαποικιοποίησης. Ο ίδιος έχει υποστηρίξει ότι είναι απαραίτητες πιο ουσιαστικές αλλαγές, όπως η μετονομασία δρόμων, η τοποθέτηση εθνικών ηρώων στο νόμισμα και, φυσικά, η αντικατάσταση του βασιλιά με έναν αρχηγό κράτος από το Μπελίζ. Οι συνταγματικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες για την πλήρη αποαποκιοποίηση της χώρας, όπως ο διαχωρισμός εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας αλλά και η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος, ώστε να συμπεριλάβει την αναλογική εκπροσώπηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Belize removes Queen Elizabeth’s image on banknotes as ‘step in decolonisation’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Independence of Belize, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Belize removes image of Queen Elizabeth from currency, The Voice, διαθέσιμο εδώ
