Της Βερονίκης Στεριώτη,
Η έντονη σεισμική δραστηριότητα που καταγράφεται τις τελευταίες μέρες στις Κυκλάδες έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στους κατοίκους και στις αρχές, με το επίκεντρο να εντοπίζεται στην περιοχή μεταξύ Σαντορίνης, Αμοργού και Ανάφης. Οι επιστήμονες, ακόμα, κάνουν λόγο για μια «σμηνοσειρά», δηλαδή μια ακολουθία μικρών σεισμών, χωρίς να υφίστανται ένας κεντρικός μεγάλος σεισμός, αν και πλέον δεν αποκλείεται η πιθανότητα μιας ισχυρότερης δόνησης.
Η συνεχής, αυτή σεισμική δραστηριότητα έχει δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα ενεργοποίησης του ηφαιστείου της Σαντορίνης, το οποίο παρακολουθείται διαρκώς από ειδικούς. Παρότι δεν υπάρχουν ενδείξεις μιας επικείμενης ηφαιστειακής έκρηξης, το συγκεκριμένο σενάριο δεν αποκλείεται, κάτι που ενισχύει ακόμη περισσότερο την ανησυχία των κατοίκων. Πολλοί κάτοικοι έχουν ήδη εγκαταλείψει προσωρινά τα σπίτια τους, φοβούμενοι έναν μεγαλύτερο σεισμό, ενώ η τουριστική κίνηση έχει μειωθεί αισθητά. Οι πτήσεις και τα δρομολόγια των πλοίων προς την Αθήνα έχουν αυξημένη ζήτηση, καθώς τουρίστες και κάτοικοι επιδιώκουν να απομακρυνθούν από το νησί.
Η Σαντορίνη, ως ένα από τα πιο ευάλωτα σημεία λόγω της ηφαιστειακής της φύσης, βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, αφού κάθε έντονη γεωλογική δραστηριότητα εγείρει φόβους για πιθανές συνέπειες στο νησί. Η πρόσφατη, αυτή, σεισμική δραστηριότητα φέρνει στη μνήμη μεγάλους σεισμούς που έπληξαν τις Κυκλάδες κατά το παρελθόν, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές.
Ο σεισμός της Αμοργού το 1956
Πρόκειται για τον ισχυρότερο σεισμό που έχει πλήξει την περιοχή τον τελευταίο αιώνα με Ρίχτερ που άγγιξαν ακόμη το 7,7. Το επίκεντρο βρισκόταν κοντά στην Αμοργό, αλλά η Σαντορίνη υπέστη σοβαρές ζημιές, με ολόκληρα χωριά όπως η Οία και το Ημεροβίγλι, να καταστρέφονται σχεδόν ολοσχερώς. Επιπλέον, ένα τσουνάμι ύψους 25 μέτρων έπληξε τις ακτές της Αμοργού, εντείνοντας την καταστροφή. Πολλά παραδοσιακά σπίτια και κτίρια στο νησί κατέρρευσαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ενώ η έλλειψη αντισεισμικής θωράκισης στην περιοχή, κατά την εποχή εκείνη, επιδείνωσε τις συνέπειες. Ακόμη, 50 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Αμοργό, αλλά και στα γύρω νησιά, ενώ δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Η Νάξος, η Τήνος και η Σύρος ακόμη, επηρεάστηκαν σοβαρά. Η καταστροφή αυτή, υπήρξε ένα από τα πιο έντονα φυσικά φαινόμενα που έπληξαν τις Κυκλάδες τον 20ο αιώνα. Ωστόσο, παρά τις τραγικές συνέπειες, η Αμοργός και τα γύρω νησιά συνεχίζουν να αναπτύσσονται, έχοντας μάθει από τις προκλήσεις του παρελθόντος.
Ο σεισμός της Μυκόνου το 1883
Με 6,5 Ρίχτερ, ένας από τους πιο ισχυρούς σεισμούς του 19ου αιώνα που έπληξε τις Κυκλάδες, ήταν αυτός τη Μυκόνου, το 1883. Κατέγραψε σοβαρές καταστροφές σε Μύκονο, Τήνο και Σύρο, ενώ μαζί με την κατάρρευση κτιρίων, σημειώθηκαν δεκάδες θύματα και τραυματίες. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 20 άτομα έχασαν τη ζωή τους στη Μύκονο και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Ωστόσο, οι συνέπειες του σεισμού δεν περιορίστηκαν μόνο στις ανθρώπινες απώλειες και τις υλικές καταστροφές. Ο σεισμός επηρέασε σοβαρά την τοπική οικονομία, καθώς η βιομηχανία και το εμπόριο που υπήρχαν στα νησιά της περιοχής υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
Η Μύκονος, συγκεκριμένα, η οποία εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε μια φάση ανάπτυξης λόγω του εμπορίου και της ναυτιλίας, υπήρξε μία από τις πιο πληγείσες περιοχές. Η εκτεταμένη καταστροφή των υποδομών και των κατοικιών προκάλεσε αναστάτωση στην καθημερινή ζωή και αύξησε, ταυτόχρονα, την ανάγκη για αναστήλωση και ενίσχυση των κτιρίων. Συνεπώς, ο σεισμός της Μυκόνου, το 1883, υπήρξε μια σημαντική φυσική καταστροφή για τις Κυκλάδες και επηρέασε, όχι μόνο την τοπική κοινωνία και οικονομία, αλλά και την αντίληψη των κατοίκων για τη σεισμική ασφάλεια. Παρά τις τραγικές συνέπειες, αποτέλεσε μια εμπειρία που ώθησε τις Κυκλάδες να επενδύσουν σε πιο σύγχρονες μεθόδους κατασκευής και αντισεισμικής θωράκισης, προκειμένου να μειώσουν τους κινδύνους από μελλοντικούς σεισμούς.
Ο σεισμός της Νάξου το 1955
Μόλις έναν χρόνο πριν το καταστροφικό σεισμό της Αμοργού, ισχυρή δόνηση με Ρίχτερ 6,8 χτύπησε τη Νάξο, αλλά και τα γύρω νησιά. Αν και δεν προκάλεσε τσουνάμι, είχε ως αποτέλεσμα τη κατάρρευση πολλών σπιτιών και ιστορικών κτιρίων, επηρεάζοντας με αυτόν τον τρόπο σημαντικά τον αστικό ιστό του νησιού. Οι καταστροφές ήταν εκτεταμένες. Πολλά παλιά κτίσματα και σπίτια κατέρρευσαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Η Νάξος, ως εμπορικό και γεωργικό κέντρο των Κυκλάδων, υπέστη σοβαρό πλήγμα στη δομή της πόλης και του νησιού γενικότερα. Σύμφωνα με αναφορές, τουλάχιστον 10 άτομα έχασαν τη ζωή τους και αρκετοί άλλοι τραυματίστηκαν. Η ένταση των δονήσεων και η καταστροφή των κατοικιών προκάλεσαν ιδιαίτερα μεγάλα προβλήματα στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα πολλοί να μένουν άστεγοι για αρκετό χρονικό διάστημα. Πρόκειται για μια από τις πιο καταστροφικές σεισμικές δονήσεις στην ιστορία των Κυκλάδων. Ωστόσο, το γεγονός αυτό, αποτέλεσε εφαλτήριο για την ενίσχυση των αντισεισμικών προτύπων και τη σύγχρονη κατασκευαστική αντίληψη.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως οι σεισμοί στις Κυκλάδες δε συνδέονται άμεσα με την ηφαιστειακή δραστηριότητα, ωστόσο τονίζουν πως η εγρήγορση είναι απαραίτητη. Δεν πρέπει να αγνοείται, βέβαια, πως η καταγραφή των συγκεκριμένων φαινομένων ανά τους καιρούς, υπενθυμίζει διαρκώς τη δύναμη της φύσης, αλλά και την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση και προετοιμασία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Quakes ”every 10 mins” on Santorini could trigger volcano, experts fear as holiday hotspot becomes ghost town & 9k flee, thescottishsun.co.uk, διαθέσιμο εδώ
- 9 Ιουλίου του 1956 στην Αμοργό: Ο μεγαλύτερος σεισμός στον ευρωπαϊκό χώρο τον 20ο αιώνα – το τσουνάμι στη Σαντορίνη, paros24.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σεισμοί στην Ελλάδα: Από την αρχαιότητα έως σήμερα, in.gr, διαθέσιμο εδώ
