Της Άννας Σπυροπούλου,
Φαίνεται παράδοξο, αλλά στη σημερινή εποχή υπάρχουν ακόμη ευαίσθητοι άνθρωποι, ευαίσθητοι ψυχικά και πνευματικά. Όμως, το να είναι κάποιος ευαίσθητος είναι προτέρημα ή αντίθετα μεγάλο και δυσβάστακτο βάρος;
Με τον όρο «ευαισθησία» δεν εννοούμε τη φυσική ή τη συγκινησιακή ευαισθησία αλλά την ψυχική και πνευματική. Όλοι οι άνθρωποι, άλλωστε, στον ένα ή τον άλλο βαθμό είναι ευαίσθητοι στον σωματικό ή στον συναισθηματικό πόνο. Αναφερόμαστε στους πραγματικά ευαίσθητους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τι γίνεται σήμερα στον κόσμο και η ψυχή τους γεμίζει από αγωνία και θλίψη.
Πράγματι, το να είναι κάποιος ευαίσθητος παραπάνω από το κανονικό φαίνεται σαν μεγάλο βάρος, όταν μάλιστα ζεις σ’ έναν δύσκολο και σκληρό κόσμο. Από την άλλη μεριά, όμως, ευαισθησία δε σημαίνει αδυναμία μήτε δειλία. Σημαίνει ότι το στοιχείο που μας κάνει ανθρώπους δεν έχει απονεκρωθεί, είναι ακόμη ενεργό και δραστήριο. Είναι εκεί για να προσφέρει απόλυτη αγάπη σε ανθρώπους και πράγματα, συνεπώς αγωνία ή λύπη για την τύχη τους και για ό,τι άσχημο συμβαίνει.
Μια διάσημη ψυχοθεραπεύτρια, η Elisabeth Kübler-Ross, είχε πει κάποτε: «Οι πιο ωραίοι άνθρωποι που ξέρουμε είναι εκείνοι που έχουν γνωρίσει την ήττα στη ζωή τους, που έχουν υποφέρει, που έχουν αισθανθεί την απώλεια και που έχουν βρει την έξοδο απ΄ τα βαθιά. Αυτοί οι άνθρωποι διαθέτουν ευγνωμοσύνη, διαθέτουν ευαισθησία και καταλαβαίνουν ποια είναι η ζωή εκείνη που σε γεμίζει ευσπλαχνία, τρυφερότητα, βαθιά αγάπη και σε κάνει να νοιάζεσαι. Οι ωραίοι άνθρωποι δεν προκύπτουν απλώς…».
Έχει απόλυτο δίκιο σ΄ αυτό. Ζούμε σε μια εποχή όπου η κοινωνία μας δείχνει να εκτιμάει την καλοσύνη και τη συμπόνοια. Η ειρωνεία είναι, όμως, ότι σε παροτρύνει να γίνεις κι όσο πιο σκληρός γίνεται. Είναι ο μοναδικός ανώδυνος τρόπος ώστε να επιβιώσεις, σου λένε. Αλλά ξεχνούν το βασικότερο… Δεν ήρθαμε εδώ απλώς και μόνο για να επιβιώσουμε, αλλά για να ζήσουμε την κάθε στιγμή. Με τα σωστά και τα λάθη. Με χαμόγελα αλλά και με λύπες. Αυτός είναι ένας απ΄ τους κυριότερους λόγους που οι ευαίσθητοι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν ταιριάζουν απόλυτα με τους συνανθρώπους τους. Η ταμπέλα του «αδύναμου» τους ακολουθεί παντού. Δε φαίνεται να τους απασχολεί και πολύ αυτό. Επειδή μέσα τους αισθάνονται πάντα γενναίοι και δυνατοί…
Κι αυτό γιατί είναι εκείνοι οι αφανείς «ήρωες» που αυθόρμητα και ανώνυμα θα αφήσουν τα τελευταία τους κέρματα στο ποτηράκι του απέναντι πεζοδρομίου και θα τρέξουν βιαστικά πριν φανεί το πρόσωπό τους. Ο άγνωστος, που στους καθημερινούς μαραθωνίους της βιοπάλης, θα παρατήσει τη «σκυτάλη» και θα κοντοσταθεί να σε βοηθήσει να σηκωθείς από τη γλίστρα που έφαγες το χθεσινό βροχερό πρωινό, όσο οι άλλοι σε προσπερνούν βιαστικά για να προλάβουν το λεωφορείο τους.
Γιατί είναι εκείνη η κυρία του παραπάνω ορόφου που έμαθε ότι είσαι άνεργος, που έχετε αλλάξει όλες κι όλες δυο καλησπέρες και που θα σου βρει χίλιες δικαιολογίες ώστε να πάρεις εκείνο το μπουκάλι λάδι χωρίς να νιώσεις αναξιοπρεπής.
Ευαίσθητοι, δηλαδή, είναι πρώτα απ΄ όλα και όλους εκείνα τα άτομα που έχουν τις κεραίες τους ανοιχτές σε κάθε μας ανάγκη, χωρίς να έχουν προσωπικό όφελος, κάποιο συμφέρον ή αντάλλαγμα. Πρωτίστως είναι εκείνοι που εθελοντικά φροντίζουν ανθρώπους. Αν θέλεις να φωτογραφήσεις την έννοια ευαισθησία και να εκτυπώσεις φωτογραφίες με πρόσωπα πραγματικά ευαίσθητων ανθρώπων, άρχισε να επισκέπτεσαι τα μέρη εκείνα όπου ακούραστα άγνωστοι εθελοντικά κρατάνε χέρια πρώην αλκοολικών και τοξικομανών, ηλικιωμένων ή απλώς ασθενών.
Ευαίσθητος είναι ο άνθρωπος εκείνος που διαθέτει αυτό που λέμε «ενσυναίσθηση». Που μπορεί απόλυτα να μπει στη συναισθηματική κατάσταση του άλλου, πάντα με σκοπό να συνδράμει ψυχολογικά ή συναισθηματικά. Ακόμη και με ένα νεύμα. Η ενσυναίσθηση διαφέρει από την απλή κατανόηση των συναισθημάτων του άλλου. Δεν αρκεί να κατανοήσεις αυτό που σου λέω ότι αισθάνομαι. Αντίληψη έχουν (σχεδόν) όλοι. Ενσυναίσθηση είναι να μπορείς να νιώσεις αυτό που νιώθω, αλλά και τις δεκάδες παραμέτρους γύρω από αυτό χωρίς να πρέπει να τις απαριθμήσω. Τον καλύτερο ορισμό της ενσυναίσθησης τον έδωσε ο Khen Lampert (2005): «Ενσυναίσθηση είναι αυτό που συμβαίνει σε μας όταν αφήνουμε το σώμα μας και βρισκόμαστε είτε προς στιγμήν είτε για μεγαλύτερη χρονική περίοδο στο μυαλό του άλλου. Παρατηρούμε την πραγματικότητα μέσω των ματιών του, αισθανόμαστε τις συγκινήσεις του, μοιραζόμαστε τον πόνο του.»
Έλλειψη ατομικού συμφέροντος, δύναμη του χαρακτήρα, ενσυναίσθηση αλλά και κάτι ακόμη. Δοτικότητα. Αυτά συνθέτουν την ευαισθησία ως χαρακτηριστικό μιας ανθρώπινης ύπαρξης. Ευαίσθητος άνθρωπος είναι ο άνθρωπος με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο που είναι πρόθυμος ανά πάσα ώρα και στιγμή να δώσει και να δοθεί ολόκληρος. Γι’ αυτό και όταν υπερπερισσεύει σε κάποιους όλη αυτή η δυναμική που έχει ανάγκη να διοχετευτεί κάπου, τότε αυτό βρίσκει διέξοδο μέσα απ’ την τέχνη.
Αυτοί οι άνθρωποι ζωγραφίζουν, συνθέτουν και γράφουν συναισθήματα. Δεν είναι όλοι οι καλλιτέχνες ευαίσθητοι άνθρωποι, όμως, οι περισσότεροι είναι. Και τα έργα τους δεν είναι παρά οι αποδέκτες μιας δοτικότητας που δε βρήκε αποδέκτη, μιας δοτικότητας που δεν κατάφερε προηγουμένως να αξιοποιηθεί.
Το μόνο σίγουρο με τους ευαίσθητους ανθρώπους είναι πως θα σου δείξουν μια ξεχωριστή πλευρά της ζωής. Αυτό που τους ξεχωρίζει και τους διαφοροποιεί είναι η όμορφη καρδιά τους που τους κάνει να μη λυγίζουν και να περιμένουν υπομονετικά για το νέο ξεκίνημα την ώρα που πολλοί σκορπίζονται κάνοντας φαύλους κύκλους. Στο λεξικό τους δεν υπάρχει η λέξη «μιζέρια».
Αν σε έμαθαν να «λυπάσαι» αυτούς τους ανθρώπους, τότε καλά θα κάνεις να αναθεωρήσεις. Δεν έχουν ανάγκη τη λύπησή σου ούτε τη συμπόνοια σου. Ούτε καν μια απλή συμπάθεια. Κράτησέ τα για σένα. Έχουν μάθει μονάχα να ζητούν την εκτίμηση, τη βαθιά εκτίμηση. Αυτή που λίγοι μπορούν να καταλάβουν…
Γεννήθηκε στο Βόλο το 1997. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ειδικεύτηκε στον τομέα της Μεσαιωνικής και Νεότερης Φιλολογίας. Από νεαρή ηλικία είχε αντιληφθεί την αγάπη της για τη λογοτεχνία, διαβάζοντας και αναλύοντας πλήθος λογοτεχνικών κειμένων. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια φιλολογικού ενδιαφέροντος. Στοχεύοντας σε μεταπτυχιακό τίτλο της Ειδικής Αγωγής, έχει παρακολουθήσει σεμινάριο και έχει λάβει πιστοποίηση του συστήματος ανάγνωσης και γραφής Braille. Ενδιαφέροντα της μεταξύ άλλων αποτελούν το κλασικό μπαλέτο, το πιάνο και τα ταξίδια.
