Της Γεωργίας Σαχινίδου,
Τα ζώα πάντα αποτελούσαν για τον άνθρωπο κάτι το ενδιαφέρον, αλλά και από την παλαιολιθική εποχή εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του για ένδυση, τροφή και τη δημιουργία κυνηγετικών και μη εργαλείων. Οι άνθρωποι εξέλιξαν αυτές τις ανάγκες τους, ώσπου τα ζώα έγιναν αντικείμενο μελέτης, μιας τεκμηριωμένης επιστήμης, η οποία μας έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε τον δικό τους κόσμο. Πλέον, όμως, δεν είναι μόνο αυτά, είναι ο «φίλος» του ανθρώπου, ο βοηθός του, η συμπάθειά του. Γνωστή σε όλους είναι η φράση «ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου» για τα σκυλιά. Τι γίνεται άραγε όταν όλα αυτά αψηφούνται και τα ζώα μετατρέπονται σε πειραματόζωα;
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στην Ευρώπη χρησιμοποιούνται περίπου 12 εκατομμύρια ζώα ετησίως για πειράματα. Στην Ελλάδα, βάσει των στοιχείων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που αποτελεί το υπεύθυνο όργανο ελέγχου του πειραματισμού στην Ελλάδα, το 2014 χρησιμοποιήθηκαν περίπου 42.000 πειραματόζωα, ενώ το 2015 πάνω από 47.000. Τα είδη των πειραματόζωων αυτών περιλαμβάνουν κουνέλια, μαϊμούδες, ψάρια, βατράχους, ποντίκια, σκυλιά και γάτες που πεθαίνουν, είτε για την ιατρική είτε για παρεμφερείς κλάδους της, προς όφελος των ανθρώπων. Πιο συγκεκριμένα, η ιατρική χρησιμοποιεί τα ζώα για να αναζητήσει αντίδοτα σε ανίατες ασθένειες και όχι μόνο, ώστε να δουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αλλά και την αντίδραση μεταξύ ενός οργανισμού που βρίσκεται εγγύτερα στον άνθρωπο. Άλλες χρήσεις τους αφορούν την τοξικολογία, την προφύλαξη και θεραπεία.
Τα πειράματα αυτά δεν περιορίζονται στους επαγγελματίες γιατρούς, καθώς και τα πανεπιστήμια παίζουν σημαντικό ρόλο στην χρήση τους. Ειδικότερα, τα πανεπιστήμια των επιστημών της υγείας διαμελίζουν και σκοτώνουν βατράχια και ψάρια θέλοντας να μάθουν στους φοιτητές διάφορα ανατομικά μέρη και τις λειτουργίες των οργάνων τους. Επιπρόσθετα, επιχειρούν να αναλύσουν τον ιστό των συγκεκριμένων ζώων και να βοηθήσουν με την εξοικείωση των φοιτητών ως προς την χειρουργική και την δημιουργία θεραπειών.
Σε άλλες επιστήμες έχει, επίσης, παρατηρηθεί η χρήση πειραματόζωων, όπως στα καλλυντικά. Με άλλα λόγια, οι εταιρείες στον τομέα αυτό, αφού δεν δύνανται να δοκιμάσουν τις ουσίες που ανακαλύπτουν στον άνθρωπο τις δοκιμάζουν στα ζώα. Όλες οι τοξικές ουσίες, οι οποίες προκαλούν έντονες παρενέργειες και αρνητικά αποτελέσματα δοκιμάζονται σε αθώες και ανήμπορες στο να αντιδράσουν ψυχές στον βωμό της δημιουργίας των καλλυντικών, κάτι που επιβάλλεται στις μέρες μας να εξαλειφθεί. Επιπλέον, δεν πρέπει να λησμονούμε πως τα ζώα χρησιμοποιούνται ως πειράματα και για είδη υγιεινής, όπως σαμπουάν, με αποτέλεσμα να τα αφήνουν πολλές φορές τυφλά λόγω των χημικών που περιέχουν τα συγκεκριμένα προϊόντα.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι άνθρωποι αν και τώρα πλέον χρησιμοποιούν για τα πειράματά τους ζώα, δεν ήταν λίγες οι φορές που χρησιμοποιήθηκαν και άνθρωποι. Αναλυτικότερα, αναγράφονται κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πειράματα στους έγκλειστους από το Άουσβιτς από τον Γιόζεφ Μένγκελε της ναζιστικής Γερμανίας, αλλά και στην Ιαπωνία και ιδιαίτερα στην μονάδα 731, όπου χιλιάδες άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, ενώ παράλληλα ήταν ένα από τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου που έγιναν ποτέ. Ακόμη, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ μέσα σε 10 χρόνια (΄97-’07) είχαν γίνει περισσότερες από 58.000 δοκιμές φαρμάκων και εμβολίων σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Ενδεικτικά παραδείγματα χωρών είναι η Ινδία, η Κίνα, το Περού και η Ταϊλάνδη.
Ένα από τα πιο βασικά και πρωταρχικά επιχειρήματα που εναντιώνονται στην άσκηση πειραμάτων στα ζώα είναι πως είναι όντα και αναπνέουν, άρα για κανένα λόγο δεν θα έπρεπε να αφαιρείται ή να κακοποιηθεί μια αθώα ζωή. Πιο αναλυτικά, το ζώο ταυτίζεται με τον άνθρωπο, καθώς θεωρείται το κοντινότερο ον με αυτή την ιδιότητα. Το επιχείρημα αυτό προϋποθέτει ότι ηθικά είναι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιηθεί μια ανθρώπινη ζωή για πειράματα, για ποιον λόγο να χρησιμοποιηθεί το πιο κοντινό του με το οποίο μοιράζεται τις περισσότερες ομοιότητες. Αν η απάντηση ήταν: «διότι δεν είναι το ίδιο με τον άνθρωπο», επικρατεί η αρχή της αντίφασης, όπου ο ένας όρος αποκλείει τον άλλον συνειδητά.
Συνάγεται, λοιπόν, εύλογα το συμπέρασμα πως τα ζώα είναι πολύ σημαντικά για τον άνθρωπο ανεξάρτητα με το πως εξυπηρετούν το άτομο αλλά για το ότι υπάρχουν. Η χρήση τους στην ιατρική και στα καλλυντικά καλλωπισμού είναι καλό να εκλείψει, επειδή με βάση τις απόψεις είναι ανήθικη σε μεγάλο βαθμό και τίποτα δεν αξίζει την εξαφάνιση μια ζωής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τα πειράματα σε ζώντα ζώα καλά κρατούν, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Animal Testing: Τα Πειράματα και οι Δοκιμές στα Ζώα, positivelife.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πειράματα στα ζώα – Η σκοτεινή πλευρά της επιστήμης, ethosandempathy.org, διαθέσιμο εδώ
- ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΤΑ ΖΩΑ, 269lifegreece.gr, διαθέσιμο εδώ
