Του Ιωάννη Αμπατζίδη,
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στις σχέσεις μεταξύ Κονγκό και της Ρουάντα, καθώς το Κονγκό διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Ρουάντα. Ο λόγος είναι οι μάχες μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων του Κονγκό και των υποστηριζόμενων από τη Ρουάντα ανταρτών της M23 στην πόλη Goma στο ανατολικό Κονγκό. Τις περασμένες εβδομάδες, οι αντάρτες της Μ23 κατάφεραν να σημειώσουν σημαντικές νίκες στο πεδίο της μάχης, καθώς ουσιαστικά έχουν καταφέρει να περικυκλώσουν την πόλη Goma, η οποία συνορεύει με τη Ρουάντα και αποτελεί την πρωτεύουσα της περιφέρειας. Επιπλέον, αποτελεί σημαντικό περιφερειακό κόμβο για τις ανθρωπιστικές προσπάθειες που καταβάλλονται σε αυτήν την πολύπαθη περιοχή της Αφρικής. Τόσο το Κονγκό όσο και οι Η.Π.Α και οι εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών κατηγορούν τη Ρουάντα για την υποστήριξη που παρέχει στους αντάρτες, οι οποίοι κατάγονται από την εθνοτική ομάδα των Tutsi, οι οποίοι διασπάστηκαν από τον στρατό της χώρας πριν από περίπου μια δεκαπενταετία.
Η M23, το όνομα της οποίας αναφέρεται στις 23 Μαρτίου του 2009 όπου και επήλθε συμφωνία η οποία σταμάτησε μια προηγούμενη εξέγερση υπό την ηγεσία των Tutsi, αποτελεί την ομάδα η οποία ξεκίνησε ξανά τις μάχες κατά του στρατού του Κονγκό το 2022. Αποτελεί μια από τις περίπου εκατό ένοπλες ομάδες, οι οποίες προσπαθούν να «σιγουρέψουν» τη θέση του στην περιοχή, η οποία είναι πλούσια σε ορυκτά και όπου οι διαμάχες για αυτά έχουν προκαλέσει μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο, με την περιοχή να έχει ήδη πληγεί από δύο καταστροφικούς πολέμους το 1996 και το 2003. Η Μ23, από τη μεριά της, κατηγορεί την κυβέρνηση του Κονγκό πως δεν υιοθετεί τη συνθήκη ειρήνης μεταξύ των δύο μερών, καθώς δεν δείχνει διάθεση να ενσωματώσει τους Tutsi τόσο στον στρατό όσο και στις διοικητικές θέσεις, προκαλώντας ανισότητες. Επιπλέον, προσπαθεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των Tutsi, ειδικά εναντίων των πολιτοφυλακών την φυλής Hutu, όπως είναι οι Δημοκρατικές Δυνάμεις για την Απελευθέρωση της Ρουάντα (FDLR), που ιδρύθηκαν από Hutu που εγκατέλειψαν τη Ρουάντα μετά τη συμμετοχή τους στη γενοκτονία σχεδόν 1 εκατομμυρίου Tutsi και μετριοπαθών Hutu το 1994.
Από την αρχή του 2025, οι αντάρτες έχουν καταλάβει αρκετά εδάφη όπως προαναφέρθηκε, φθάνοντας ως τη Goma, την πρωτεύουσα της επαρχίας του Βόρειου Kivu, εκτοπίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Για περισσότερο από ένα χρόνο, η Μ23 ελέγχει την περιοχή Rubaya η οποία είναι γνωστή για την εξόρυξη κολτανίου, το οποίο με την κατάλληλη επεξεργασία χρησιμοποιείτε για την παραγωγή κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, κάτι που τους αποφέρει περίπου $800,000 κάθε μήνα. Αρκετές δυτικές δυνάμεις και οργανισμοί κατηγορούν πως η Ρουάντα παρέχει τόσο προσωπικό όσο και βαρύ οπλισμό στην Μ23 τροφοδοτώντας έτσι την σύγκρουση περαιτέρω. Από τη μεριά της η Ρουάντα αρνείται πως υποστηρίζει τους αντάρτες, και υποστηρίζει πως έχει λάβει «αμυντικά μέτρα» κατηγορώντας παράλληλα το Κονγκό ότι μάχεται δίπλα στο FDLR, το οποίο έχει επιτεθεί στους Tutsi και στις δύο χώρες.
Επιπροσθέτως, το Κονγκό πλήττεται από σοβαρές αναταραχές, καθώς στα τέλη Ιανουαρίου αρκετοί διαδηλωτές επιτέθηκαν σε πρεσβείες, καθώς η προέλαση των ανταρτών της Μ23 έχουν πυροδοτήσει την οργή σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, οι διαδηλωτές επιτέθηκαν κατά των πρεσβειών της Γαλλίας, της Ρουάντα, της Ουγκάντα, καθώς και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η κυβέρνηση κάλεσε τους διαδηλωτές σε «ειρηνικές διαδηλώσεις» κάτι το οποίο όμως απέτυχε, την ώρα όπου οι μάχες στην Goma συνεχίζονται με αποτέλεσμα περίπου εκατό νεκρούς και χίλιους τραυματίες. Οι Η.Π.Α προέτρεψαν τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν το Κονγκό, δηλώνοντας χαρακτηριστικά σε δήλωση τους πως «λόγω της αύξησης της βίας σε όλη την πόλη της Kinshasa, η πρεσβεία των Η.Π.Α συμβουλεύει τους πολίτες της να πάνε σε κάποιο ασφαλές μέρος και στη συνέχεια, να αναχωρήσουν με ασφάλεια όσο είναι διαθέσιμες εμπορικές επιλογές».
Αναμένεται, πλέον, να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις στη χώρα της Κεντρικής Αφρικής, καθώς ο πληθυσμός είναι εξοργισμένος, ενώ, ταυτόχρονα, οι μάχες στα ανατολικά της χώρας συνεχίζονται ακατάπαυστα, συμβάλλοντας στον εκτοπισμό πληθυσμών και σε μια ακόμα ανθρωπιστική κρίση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What is happening in east Congo? And who are the M23 rebels?, Independent, διαθέσιμο εδώ
- Fighting between DRC army and M23 rebels rages in eastern city of Goma, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Several embassies attacked in DRC as Rwanda-backed M23 rebels advance, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
