Του Παναγιώτη Παναγιωτακόπουλου,
Από τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης, οι τράπεζες συναντούσαν μεγάλες δυσκολίες στη διαχείριση δανείων και άλλων στοιχείων. Το πρόβλημα σαφώς προϋπήρχε, όμως σε περίοδο κρίσης κατέστησε την ρευστότητα των τραπεζών, αλλά και την δυνατότητα αποπληρωμής των υποχρεώσεων τους προς άλλες τράπεζες ή τρίτους, ιδιαιτέρως δύσκολη.
Κάπως έτσι, στα τέλη της δεκαετίας του 2000, μετά την τεραστίων διαστάσεων κρίση του 2008, άσχημες μνήμες από μεγάλες κρίσεις του παρελθόντος έφεραν και πάλι στο προσκήνιο τον όρο «bad bank». Ουσιαστικά, ο όρος περιγράφει με απόλυτη επιτυχία την λειτουργία των κακών αυτών τραπεζών. Αγορά όλων των μη εξυπηρετούμενων δανείων και άλλων δύσκολα ρευστοποιήσιμων τίτλων, με στόχο την δημιουργία προστατευτικού κλοιού για τις υπόλοιπες τράπεζες.
Στο διαδικαστικό κομμάτι, ο προκάτοχος των τίτλων προσφέρει στην τρέχουσα τιμή τους όλους τους νοσηρούς τίτλους αυτούς, θεωρητικά σε τιμή ευκαιρίας. Σκοπός, φυσικά, της νέας κακής τράπεζας δεν είναι να μετατραπεί σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, φορτωμένο με τις τραγικές επιπτώσεις των λανθασμένων κινήσεων των άλλων τραπεζών, αλλά να εξυγιάνει τα αποκτήματά της και σταδιακά να εμφανίζει κέρδη. Με την αποφόρτιση αυτή μπορεί να επιτευχθεί η πολυπόθητη ισορροπία στον ισολογισμό και τελικά κάθε πρώην προβληματική τράπεζα να ανακτήσει μέρος της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης των δυνητικών πελατών και επενδυτών. Επιπλέον, επανέρχεται η ασφάλεια σε σχέση με τις καταθέσεις και γενικότερα η κανονικότητα σε όλες τις πτυχές της καθημερινής λειτουργίας.
Αναμενόμενα, λοιπόν, ο θεσμός της «bad bank» θα προσγειωνόταν και εντός ελληνικών συνόρων. Οι συζητήσεις που φαίνονταν να είχαν γίνει στο τέλος του 2017 περί δημιουργίας κρατικής «bad bank», κυρίως για την διαχείριση των επιχειρηματικών μη εξυπηρετούμενων δανείων και μείωση του τότε, κοντά στο 45%, ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, δεν ευοδώθηκαν. Παρόλα αυτά, τα πλάνα που έκαναν λόγο για μια «bad bank» έτοιμη να κόψει την κορδέλα των εγκαινίων πριν το πέρας του 2019, δεν απείχαν και πολύ από την σημερινή πραγματικότητα.
Στις αρχές του μήνα, η Eurobank έμοιαζε να είναι έτοιμη να κινήσει τα νήματα για τον διαχωρισμό της σε καλή και κακή τράπεζα, ενώ η διαδικασία θα έπρεπε βάσει πλάνων να ολοκληρωθεί ως και το τέλος του μήνα. Η FPS, εταιρεία που δρούσε με στόχο την διαχείριση των απαιτήσεων της Eurobank, πρόκειται να μετονομαστεί σε doValue και να ενσωματώσει το τμήμα της Eurobank, το οποίο μέχρι πρόσφατα ήταν υπεύθυνο για τη διαχείριση των δανείων σε δυσχερή κατάσταση.
Προκειμένου να αντιληφθεί κανείς τον επερχόμενο φόρτο εργασίας για την ελληνική «bad bank», αρκεί να αναφερθεί πως τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανέρχονται στα 5,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ στα ίδια επίπεδα κυμαίνονται και τα δάνεια λιανικής με μικρή, βέβαια, καθυστέρηση. Όπως προαναφέρθηκε, το όλο εγχείρημα αναμένεται να δώσει μεγάλη ανάσα στον όμιλο και μελλοντικά να βοηθήσει την πιο ελεύθερη κίνηση της Eurobank στις αγορές.
Η ιστορία έχει δείξει πως η θεωρία γύρω από τις «bad banks» έχει αποδεδειγμένα συνεισφέρει στην βελτίωση ισολογισμών, ρευστότητας και αντιμετώπισης κρίσεων στον τραπεζικό κλάδο. Σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη των κακών τραπεζών δεν σημαίνει πως οι υπόλοιπες τράπεζες μπορούν να δρουν ανεξέλεγκτα, επαναλαμβάνοντας τα λάθη του παρελθόντος. Αντ’ αυτού, πρόκειται για μια δικλείδα ασφαλείας, μια σωστική λέμβο, η ορθή χρήση της οποίας μπορεί να προσφέρει σπουδαία αναζωογόνηση στην τραπεζική.
