Της Γαρυφαλλιάς Σόλια,
Όσον αφορά τον τομέα της οικονομίας η ψηφιοποίηση οδηγεί την οικονομία στην ανάπτυξη εφαρμογών για την υλοποίηση βασικών λειτουργιών, όπως αυτή των συναλλαγών. Πολλές κοινωνίες οδηγούνται στο μοντέλο της κοινωνίας χωρίς μετρητά (cashless society). Οι πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, οι εφαρμογές ηλεκτρονικών πληρωμών, οι υπηρεσίες πληρωμών μέσω κινητών τηλεφώνων, η blockchain τεχνολογία, ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας και η τεχνητή νοημοσύνη που χρησιμοποιούνται σήμερα ανοίγουν το δρόμο σε μια κοινωνία αυτής της μορφής.
Πλεονεκτήματα:
- Μειωμένα ποσοστά εγκληματικότητας χωρίς απτά χρήματα προς κλοπή.
- Ψηφιακό ίχνος χαρτιού και λιγότερο ξέπλυμα χρήματος.
- Λιγότερος χρόνος και κόστος που σχετίζονται με το χειρισμό, την αποθήκευση και την κατάθεση χάρτινων χρημάτων.
- Ευκολότερη ανταλλαγή συναλλάγματος κατά τα διεθνή ταξίδια.
Μειονεκτήματα:
- Εκθέτει τις προσωπικές σας πληροφορίες σε πιθανή παραβίαση δεδομένων.
- Δεν υπάρχει εναλλακτική πηγή χρημάτων σε περίπτωση τεχνικών προβλημάτων ή δραστηριότητας χάκερ.
- Τεχνολογική καμπύλη εκμάθησης.
- Έλλειψη ελέγχου των δαπανών χωρίς φυσική υπενθύμιση..
Ο αντίκτυπος της κοινωνίας χωρίς μετρητά
Οι επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από ταχύτερες συναλλαγές, μειωμένο κόστος διαχείρισης μετρητών και βελτιωμένη οικονομική παρακολούθηση, αλλά ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερες χρεώσεις συναλλαγών από τους φορείς επεξεργασίας πληρωμών. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη υιοθετήσει κάποια μορφή ψηφιακών πληρωμών, ενώ ορισμένες αρνούνται ακόμη και να δέχονται μετρητά συνολικά. Νομίζω ότι η υιοθέτηση των ψηφιακών πληρωμών για τις διάφορες επιχειρήσεις θα εξαρτηθεί τελικά από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των πελατών τους.
– Οι καταναλωτές θα έχουν την ευκολία και την πρόσβαση σε απρόσκοπτες επιλογές ψηφιακών πληρωμών. Αλλά δυστυχώς, όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε τεχνολογικές ή τραπεζικές υπηρεσίες μπορεί να βρεθούν αποκλεισμένοι. Και γι’ αυτούς, αυτό που για τους περισσότερους από εμάς μοιάζει με πρόσθετη ευκολία γίνεται εμπόδιο στην πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.
– Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να καινοτομήσουν, παρέχοντας ασφαλείς ψηφιακές υποδομές και διαχειριζόμενα τους κινδύνους κυβερνοασφάλειας, αξιοποιώντας παράλληλα την ανάπτυξη των ψηφιακών υπηρεσιών πληρωμών. Τα ιδρύματα αυτά θα διαδραματίσουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά και θα πρέπει να ανταποκριθούν σε υψηλότερα πρότυπα.
– Οι χώρες θα μπορούσαν να δουν αυξημένη οικονομική διαφάνεια, μείωση της φοροδιαφυγής και αποτελεσματικότερη διαχείριση της νομισματικής πολιτικής, αν και αυτό μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική επιτήρηση και ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτική ζωή των ατόμων.
Οι χώρες που έχουν υιοθετήσει αυτό το πρότυπο είναι η Σουηδία και η Νορβηγία. Το σύστημα πληρωμών της Σουηδίας ξεκίνησε το 2012, με τους πολίτες να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα για την υλοποίηση συναλλαγών. Το αντίστοιχο νορβηγικό σύστημα, το Vipps, το οποίο συγχωνεύθηκε με το δανέζικο MobilePay το 2022για να σχηματίσει το Vipps MobilePay, είναι εξίσου πολύ δημοφιλές. Τον περασμένο μήνα, ξεκίνησε, επίσης, τη λειτουργία του στη Σουηδία.
Όμως, αυτές οι δύο χώρες υπαναχωρούν από τα σχέδιά τους για κοινωνίες χωρίς μετρητά. Η επανεξέταση της ασφάλειας επεκτείνεται στα θεμελιώδη στοιχεία του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι πληρώνουν για αγαθά και υπηρεσίες. Υπάρχουν δύο λόγοι. Ο ένας αφορά την ασφάλεια, επειδή τα πλήρως ψηφιακά συστήματα πληρωμών καθιστούσαν τις χώρες αυτές ευάλωτες σε απειλές, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στα σύνορα τους. Και ο δεύτερος λόγος είναι η ανησυχία για όσους δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν.
Επιπλέον, η κυβέρνηση της Σουηδίας εξετάζει το ενδεχόμενο θέσπισης νομοθεσίας για την προστασία της δυνατότητας πληρωμής με μετρητά για ορισμένα αγαθά. Στη Νορβηγία δεν είχε επιβληθεί νομικά και ο κόσμος είχε τη δυνατότητα πληρωμής με μετρητά. Πλέον, συνιστούν σε όλους να έχουν απόθεμα σε μετρητά, λόγω των τρωτών σημείων των ψηφιακών λύσεων/πληρωμών σε περίπτωση επίθεσης στην κυβέρνηση. Λαμβάνεται, πλέον, σοβαρά υπόψη η ετοιμότητα για μια τέτοια επίθεση, δεδομένης της αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας με τον πόλεμο, τις ψηφιακές απειλές και την κλιματική αλλαγή. Ως αποτέλεσμα, έχουν διασφαλίσει το δικαίωμα πληρωμής με μετρητά.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψιν, και ό,τι αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι υπηρεσίες δεν αντικαθιστούν τις διαδικασίες του πραγματικού κόσμου, αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά για την ανάπτυξη της οικονομίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας. Πάντα θα υπάρχει η ανάγκη της αλληλεπίδρασης μας με τον πραγματικό κόσμο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ψηφιακές υπηρεσίες σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι αφορμή υποστελέχωσης των οργανισμών. Αντιθέτως, μια τέτοια περίπτωση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα τα οποία μπορεί αν επηρεάσουν την εύρυθμη λειτουργία τους. Εξυπηρέτηση του κοινού πρέπει να γίνεται όχι μόνο μέσω του ψηφιακού αλλά και του πραγματικού κόσμου. Ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ελλάδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Pros and Cons of a Cashless Society Justin Pritchard, 2024, διαθέσιμο εδώ
- Sweden and Norway rethink cashless society plans over Russia security fears, Miranda Bryant Nordic correspondent, 2024, διαθέσιμο εδώ
