Του Παναγιώτη Μέκρα,
Όλες οι χώρες και οι Κεντρικές Τράπεζες βρίσκονται σε επιφυλακή και σκέφτονται λύσεις για να αντιμετωπίσουν τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που θα προκληθούν από την εξάπλωση του ιού. Οι αγορές και τα χρηματιστήρια καταρρέουν, οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες έχουν αρχίσει να έχουν προβλήματα ρευστότητας και όπως δείχνουν τα στοιχεία, η κατάσταση θα χειροτερέψει τις επόμενες εβδομάδες.
Βρισκόμαστε στα όρια μιας οικονομικής κρίσης και πολλοί, όπως φαίνεται, είναι απροετοίμαστοι για αυτό και επικρατεί πανικός παντού. Επιχειρηματίες και εργαζόμενοι ανησυχούν για τα έσοδα και τα έξοδα τους και άλλοι βλέπουν τις επενδύσεις τους να βυθίζονται. Η ανησυχία είναι μεγάλη, το κύριο ερώτημα, όμως, είναι: πόσο προετοιμασμένοι είμαστε αν χτυπήσει μία νέα παγκόσμια οικονομική κρίση;
Το σημαντικότερο από όλα, όταν εγκυμονεί μία οικονομική κρίση, είναι η ρευστότητα. Δηλαδή, το πόσα χρήματα έχετε στην άκρη διαθέσιμα και τι μπορείτε να κάνετε με αυτά. Για να επιβιώσουμε από μία οικονομική κρίση, απαιτείται ψυχραιμία, σωστός σχεδιασμός και πλάνο, όχι βιαστικές κινήσεις, σίγουρα θυσίες και αρκετή υπομονή. Τι χρειαζόμαστε;
- Μαξιλάρι ασφαλείας: Είναι απαραίτητο να έχετε ένα μαξιλάρι ασφαλείας τουλάχιστον 6 μηνιαίων εξόδων, στο οποίο θα συνεισφέρετε από ένα ποσό κάθε μήνα και θα χρησιμοποιήσετε μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να έχετε φτιάξει έναν προϋπολογισμό και να γνωρίζετε τα μηνιαία έσοδα και έξοδα σας αναλυτικά ανά κατηγορία. Αν τα χρήματα αυτά τα έχετε στην τράπεζα, είναι σημαντικό να βγάλετε, αν όχι όλα, τα περισσότερα και να τα έχετε σε μετρητά στο σπίτι. Όταν χτυπάει μία οικονομική κρίση, οι τράπεζες παρουσιάζουν προβλήματα ρευστότητας, με κάποιες να περιορίζουν τις αναλήψεις και άλλες να χρεοκοπούν με κίνδυνο να μην έχετε πρόσβαση στα χρήματα σας.
- Μείωση εξόδων: Όταν μία οικονομική κρίση παραμονεύει, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να περιορίσετε τα έξοδα σας. Μην αγοράζετε πράγματα που δεν χρειάζεστε οπωσδήποτε, περιορίστε τις εξόδους σας, μην αγοράζετε καινούρια πράγματα χωρίς λόγο, γιατί πολύ απλά δεν είναι καιρός για τέτοιες αγορές και πρέπει να έχετε όσο μεγαλύτερη ρευστότητα και χρήματα απευθείας διαθέσιμα γίνεται για παν ενδεχόμενο. Για αυτό και θα πρέπει να αποταμιεύσετε όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα γίνεται. Αν σκέφτεστε να αγοράσετε σπίτι ή αυτοκίνητο, καλύτερα να το αφήσετε για αργότερα. Μετά από κάθε κρίση, οι τιμές ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων συνήθως πέφτουν, οπότε αν σκέφτεστε να κάνετε οποιαδήποτε αγορά, καλύτερα να περιμένετε.
- Διευθέτηση χρεών: Αν έχετε χρέη είτε από δάνεια/πιστωτικές κάρτες είτε από λογαριασμούς σπιτιού, θα ήταν καλύτερα να τα διευθετήσετε, εφόσον μπορείτε, όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε περιόδους κρίσης, πολλοί άνθρωποι μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους ή το σπίτι τους, με αποτέλεσμα να βρεθούν σε αδιέξοδο, ειδικά αν δεν έχουν φτιάξει ένα πλάνο και δεν έχουν αποταμιεύσει χρήματα.
- Ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων: Αν έχετε περιουσιακά στοιχεία που σκέφτεστε ή θέλετε να πουλήσετε, είτε ακίνητα είτε αυτοκίνητα, καλύτερα θα ήταν να το κάνετε όσο πιο γρήγορα γίνεται για τους παραπάνω λόγους που αναφέρθηκαν.
- Εναλλακτικές πηγές εισοδήματος: Είναι σημαντικό να έχετε διάφορες πηγές εισοδήματος, ειδικά αν είστε εργαζόμενος και έχετε έναν σταθερό μισθό, όχι μόνο για περιόδους κρίσης αλλά και γενικότερα. Κάποιες εναλλακτικές πηγές εισοδήματος είναι η ενοικίαση χώρων, οι επενδύσεις σε μετοχές που δίνουν μέρισμα, η πώληση διάφορων χειροποίητων αντικειμένων και τέλος, στην εποχή του ίντερνετ, μπορείτε να βγάλετε χρήματα εύκολα από ιστοσελίδες, εφαρμογές κλπ, καθώς επίσης και να δουλεύετε online στον ελεύθερο χρόνο σας ή να φτιάξετε κάτι δικό σας.
- Επενδύσεις: Σε περιόδους κρίσης, οι περισσότεροι μικροί επενδυτές πανικοβάλλονται και σκέφτονται τι να κάνουν, καθώς η αξία των επενδύσεων τους μειώνεται. Να πουλήσουν; Να κρατήσουν; Να αγοράσουν χρυσό και άλλα μέταλλα για αντιστάθμιση; Αν είστε επενδυτής με μεγάλο χρονικό ορίζοντα, τότε δεν έχετε να φοβάστε και πολλά. Όταν καταρρέουν τα χρηματιστήρια, είναι η καλύτερη στιγμή για κάποιον επενδυτή που επενδύει μακροχρόνια, να αγοράσει. Μακροχρόνια, οι τιμές των μετοχών των καλών εταιριών αυξάνονται και ξεπερνούν την πτώση που έγινε σε περίοδο κρίσης, μετά από κάποιο διάστημα. Όσο για το χρυσό, τα στοιχεία έχουν δείξει πως σε περιόδους οικονομικής κρίσης η τιμή του αυξάνεται, αλλά με τα νέα δεδομένα που βλέπουμε ούτε και ο χρυσός συμπεριφέρεται όπως θα έπρεπε. Η καλύτερη λύση είναι να έχουμε ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο και να συνεχίσουμε να επενδύουμε και να αγοράζουμε τις μετοχές που προτιμούμε όταν οι τιμές πέφτουν.
- Υπομονή: Μην αφήσετε τον φόβο να σας κυριεύσει. Αν είστε προετοιμασμένοι, δεν έχετε τίποτα να φοβάστε και το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να περιμένετε να ηρεμήσει η κατάσταση και η οικονομία να σταθεροποιηθεί ξανά. Από εκεί και πέρα, πρέπει να παραμείνετε ψύχραιμοι και να ακολουθήσετε το πλάνο που θα πρέπει να έχετε φτιάξει. Όλες οι κρίσεις κάποτε περνάνε.
Σύμφωνα με έρευνα της GoBankingRates, το πρώτο πράγμα που κάνουν οι περισσότεροι σε περιόδους κρίσης, είναι να μειώνουν τα έξοδα τους:
