Του Δημήτρη Κυριαζή,
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών: «Η Ελλάδα χαιρετίζει την πτώση του αυταρχικού καθεστώτος Άσαντ στη Συρία». Πιο συγκεκριμένα, ακολουθώντας τη ροή των εξελίξεων, η χώρα μας αξιολόγησε θετικά την ανατροπή και αλλαγή του συριακού status quo. Το γεγονός αυτό, πέρα από τις διφορούμενες απόψεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα και σκοπιμότητα της δήλωσης, οδηγεί με μια πρώτη ανάλυση στην εξής υπόθεση: Άραγε πόσο πιο ρευστά και δυσδιάκριτα μπορούν να γίνουν τα όρια μεταξύ αντίρροπων, μεταξύ άλλων, αφηγήσεων; Οι ιδεολογικές σταθερές και συνιστώσες τι ρόλο παίζουν άραγε στη διαμόρφωση πολιτικών κατευθύνσεων;
Η εν λόγω δήλωση, πέρα από τα συνήθη δουλοπρεπή και αισχρά ξενομανή χαρακτηριστικά της, μας καθιστά έκδηλη την ασυνέπεια των ιδεολογικών αρχών και ταυτίσεων του κυρίαρχου αξιακού πολιτικού προσανατολισμού. Στην προσπάθειά μας να σταθούμε στο πλευρό του δυτικού κόσμου, ως αξιόλογοι σύμμαχοι, αφενός και αξιόπιστοι προπαγανδιστές, αφετέρου οφείλουμε να νομιμοποιούμε τη δράση ακόμη και των τζιχαντιστών. Ένας αντίπαλος της Δύσης έπεσε χάρις την εργαλειοποίηση —ηθική και πρακτική– ομάδων του φονταμενταλιστικού ισλάμ. Απαράδεκτο ένας χώρος που θεωρεί τον τεχνοκρατισμό ως βάση και θεμέλιο της πολιτικής να αναγνωρίζει, έστω και έμμεσα, ένα μόρφωμα που κινητοποιείται από τον θρησκευτικό ζηλωτισμό του. Παραβλέπεται, ίσως, ότι ο ζηλωτισμός αυτός διαφαίνεται και στους ίδιους τους φετιχιστές του «ουδέτερου» κράτους και των ειδικά καταρτισμένων ρυθμιστών του κοινωνικού. Το περιεχόμενο αλλάζει και όχι ο βαθμός της έντασης του εκάστοτε αφηγήματος.
Φυσικά και επόμενα, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι κάθε γύρος εξελίξεων απαιτεί και ένα νέο «κόψιμο της τράπουλας», δηλαδή κάθε ιστορική περίσταση οδηγεί την πολιτική ηγεσία σε νέο ιδεολογικό και αξιακό «ανακάτεμα», προκειμένου να νομιμοποιηθούν και να αιτιολογηθούν επαρκώς οι συσχετισμοί δυνάμεων και οι προτιμήσεις των ελίτ κάθε είδους. Η πολιτική, λοιπόν, παρουσιάζεται με μεγάλη ευκολία ως μια μηχανορραφία ιδεών και φαντασιώσεων, που κάλλιστα θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι λειτουργούν απλά ως πρόσχημα ή και φενακισμένες επικινδυνότητες.
Από που κι ως που, δηλαδή, η πτώση του καθεστώτος Άσαντ χαροποιεί την Ελλάδα, και τον κόσμο γενικά, όταν προκαλεί νέα κύματα προσφύγων και νέες εστίες πολέμου; Από πότε θα πρέπει να χαιρόμαστε που μια αναθεωρητική και ιμπεριαλιστική, αν μη τι άλλω, γειτονική δύναμη, η Τουρκία, ισχυροποιεί τη θέση της στην περιοχή της μεσογείου, γεγονός που θα έπρεπε να προβληματίζει, κυρίως, την Ελλάδα και την Κύπρο;
Και περνώντας στην αντίπερα όχθη, εξίσου παράταιρη φαντάζει η ρητορική του ευρέου φάσματος της αριστεράς που «χαιρετίζει» κι αυτή με τη σειρά της την πτώση του «αιμοσταγούς δικτάτωρος», φλερτάροντας, όμως, με τους τζιχαντιστές ως τα «υποκείμενα» του αντιαποικιακού αγώνα και του αντι-ιμπεριαλισμού στην περιοχή. Ένας χώρος που πνίγεται πραγματικά στις αντιφάσεις, αφού η ανάγκη επιβεβαίωσης ή και εύρεσης στοιχείων αντιδυτικής δράσης σε κάθε αντισυμβατικό κίνημα και φορέα πολιτικής έκφρασης, μπορεί να οδηγήσει σε τάσεις αυτοκαταστροφικές και αυτοκτονικές, όπως στην περίπτωση των ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.
Ίσως να υπάρχουν και υγιέστεροι μέθοδοι εναντίωσης σε κυρίαρχες πολιτικές ορθοδοξίες, αλλά και να μην υπάρχουν, δεν εξυπηρετεί καμία πραγματικά ανάγκη η άμεση, αυτή τη φορά, νομιμοποίηση ενός εξίσου μη θεμιτού ενδεχομένου. Οι καιροί απαιτούν σοβαρότερη κριτική, ετοιμότητα και αποτελεσματικότερη δράση, είτε σε επίπεδο ιδεολογικής ηγεμονικής στρατηγικής, είτε σε επίπεδο έμπρακτης αντίστασης. Πάντως, όπως και να έχει πρέπει να πάψουμε σε ένα βαθμό να βλέπουμε τα πράγματα όπως θα θέλαμε να ισχύουν, κι είναι εκ των πραγμάτων κάτι αθέμιτο…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Συρία: Πώς κατάφεραν σε τρεις μέρες οι τζιχαντιστές να αλώσουν το Χαλέπι -Η συγκυρία και το κενό εξουσίας που τους ευνόησε, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
