Της Κωνσταντίνας-Μαρίας Θέου,
Αλοιφές για ερεθισμούς, εγκαύματα, ακμή, ρυτίδες… Τις χρησιμοποιούμε σε μεγάλο βαθμό; Ασφαλώς. Μας καθησυχάζει το γεγονός ότι δε χορηγούνται από το στόμα και μπορούμε να διαπιστώσουμε άμεσα την αποτελεσματικότητα τους στο δέρμα μας; Πιθανότατα ναι. Ωστόσο, ταυτόχρονα, ξεχνάμε ότι αποτελούν μείγματα χημικών συστατικών όπως όλα, άλλωστε, τα φαρμακευτικά παρασκευάσματα, χωρίς τον συνδυασμό των οποίων η αποτελεσματικότητα τους θα ήταν μηδαμινή; Την απάντηση καλούμαστε να τη δώσουμε μόνοι μας.
Αρχικά, οι γνωστές σε όλους μας «κρέμες» είναι ημιστερεά γαλακτώματα που εφαρμόζονται τοπικά στο δέρμα. Χωρίζονται σε δύο τύπους: τις κρέμες που αποτελούνται από μικρά σταγονίδια λαδιού, διασκορπισμένα σε συνεχή υδατική φάση και τις κρέμες που αποτελούνται από μικρά σταγονίδια νερού, διασκορπισμένα σε συνεχή ελαιώδη φάση. Οι πρώτες είναι καλλυντικά αποδεκτές, καθώς είναι λιγότερο λιπαρές και ξεπλένονται πιο εύκολα χρησιμοποιώντας νερό. Όσον αφορά στις δεύτερες, παρόλο που ο χειρισμός τους είναι πιο δύσκολος, πολλά φάρμακα που ενσωματώνονται σε κρέμες είναι υδρόφοβα, αποστρέφονται, δηλαδή, το υδάτινο περιβάλλον, οπότε απελευθερώνονται πιο εύκολα από μια τέτοιου είδους κρέμα. Επίσης, αυτές είναι περισσότερο ενυδατικές από τις πρώτες, καθώς παρέχουν ένα λιπαρό φράγμα που μειώνει την απώλεια νερού από την κεράτινη στιβάδα, το εξωτερικό στρώμα του δέρματος.
Μια βασική και ευρέως διαδεδομένη διάκριση των αλοιφών με βάση τη θεραπευτική τους χρήση, είναι τα προϊόντα ομορφιάς και τα δερμοκαλλυντικά. Ενώ τόσο τα προϊόντα ομορφιάς όσο και τα δερμοκαλλυντικά χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος, οι σκοποί και τα αποτελέσματά τους διαφέρουν σημαντικά. Τα πρώτα επικεντρώνονται στην προσωρινή βελτίωση σε επιφανειακό επίπεδο, μια βελτίωση ιδανική για καθημερινές ρουτίνες ομορφιάς ή ειδικές περιστάσεις. Τα δερμοκαλλυντικά, από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιούνται κυρίως για τα θεραπευτικά τους οφέλη, τα οποία περιλαμβάνουν τη θεραπεία και τη διαχείριση δερματικών παθήσεων, όπως η ακμή, η γήρανση και η υπερμελάγχρωση. Αυτά τα προϊόντα απαιτούν μια πιο επιστημονική προσέγγιση για την περιποίηση της επιδερμίδας και συχνά απαιτούν συνεχή χρήση για τη διατήρηση των οφελών τους, αντανακλώντας μια μακροπρόθεσμη δέσμευση για την υγεία του δέρματος και όχι άμεσες καλλυντικές διορθώσεις.
Γενικά, στον τομέα της θεραπείας, οι κρέμες δεν περιορίζονται στην περιοχή του προσώπου, αλλά σε συνδυασμό με πλήθος διαφορετικών τοπικά εφαρμοζόμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων, δρουν και σε άλλες περιοχές του σώματος που απαιτούν θεραπευτική προσέγγιση.
Έτσι, συνολικά, μπορούμε να διακρίνουμε: Πρωκτικά σκευάσματα, αντισηπτικά και μικροβιοκτόνα, δερματολογικούς παράγοντες (συγκεκριμένα διάφορους τοπικούς παράγοντες, τοπικούς παράγοντες ακμής, τοπικά αναισθητικά, τοπικά αντιβιοτικά, τοπικά αντιμυκητιακά και αντισταμινικά, τοπικά αντινεοπλασματικά, τοπικά αντιιικά, τοπικοί απολεπιστικοί και αποχρωματικοί παράγοντες, τοπικοί μαλακτικοί παράγοντες, τοπικά στεροειδή, τοπικά στεροειδή με αντι-μολυσματικά), αλλά και προϊόντα στόματος και λαιμού, ρινικά σκευάσματα (όπως ρινικά αντιισταμινικά και αποσυμφορητικά, ρινικά λιπαντικά, ρινικά στεροειδή).
Ενώ δεν πρέπει να παραληφθούν τα οφθαλμικά σκευάσματα (αντιαγγειογενετικούς οφθαλμικούς παράγοντες, μυδριατικά (για διεύρυνση της κόρης του ματιού), οφθαλμικά αναισθητικά, οφθαλμικά αντιμολυσματικά, οφθαλμικούς αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, οφθαλμικά αντιισταμινικά και αποσυμφορητικά, παράγοντες οφθαλμικού γλαυκώματος, οφθαλμικά λιπαντικά, οφθαλμικά στεροειδή), τα ωτικά παρασκευάσματα, (κερουμενολυτικά, ωτικά αναισθητικά, ωτικά αντιμολυσματικά, ωτικά στεροειδή,) και τέλος τα απολυμαντικά διαλύματα & τα κολπικά σκευάσματα, (διάφορους κολπικούς παράγοντες, σπερματοκτόνα, κολπικά αντιμολυσματικά.)
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι τοπικοί θεραπευτικοί παράγοντες, μέρος των οποίων αποτελούν και αυτοί με τη μορφή αλοιφής, είναι αναρίθμητοι και, τελικά, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση, όσο απλών, όσο και σύνθετων προβλημάτων. Το γεγονός αυτό, υποδεικνύει τη μεγάλη πολυπλοκότητα των αναμίξεων των χημικών ουσιών στα παρασκευάσματα που χρησιμοποιούμε.
Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι κρέμες που τοποθετούμε στο δέρμα μας περιέχουν έναν συνδυασμό πολυάριθμων χημικών παραγόντων, που καλό είναι να λαμβάνονται υπόψη, όχι μόνο λόγω δερματικών αλλεργιών, αλλά και εξαιτίας δερματικών αλλοιώσεων που μπορούν να προκληθούν από τη διαρκή επιβάρυνση της επιδερμίδας μας με «ξένες» ουσίες, ειδικά όταν πρόκειται για διαρκείς θεραπείες. Γι’ αυτό, κατά τη δοκιμή μιας θεραπείας με αλοιφές, ιδιαίτερα σημαντική αναδεικνύεται η συμβολή του δερματολόγου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Cosmetics vs. Cosmeceuticals: Decoding Aesthetic Skin Care Products, Nova Aesthetic Clinic, διαθέσιμο εδώ
- Topical agents, Drugs.com, διαθέσιμο εδώ
