Της Γλυκερίας Παπαγεωργίου,
Το δάχτυλο σκανδάλης είναι μια κατάσταση που επηρεάζει τους τένοντες που κάμπτουν τα δάχτυλα και τον αντίχειρα, με αποτέλεσμα την αίσθηση κλειδώματος όταν ο ασθενής λυγίζει και ισιώνει τα δάχτυλα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο και δυσκαμψία στα δάχτυλα και τον αντίχειρα. Η κατάσταση είναι, επίσης, γνωστή ως τενοντοθυλακίτιδα στένωσης, στενωτική τενοντοελυτρίτιδα ή εκτινασσόμενος δάκτυλος.
Το δάχτυλο σκανδάλης είναι ένας ερεθισμός που προκαλείται από πάχυνση ενός συνδέσμου στη βάση του δακτύλου. Ο σύνδεσμος, εάν θα θέλαμε να το περιγράψουμε, σχηματίζει μια σήραγγα πάνω από τον τένοντα του καμπτήρα, η οποία συνδέει τους μύες του αντιβραχίου με τα οστά των δακτύλων και επιτρέπει στα δάχτυλά να κάμπτονται (λυγίζουν) και να επεκτείνονται (ισιώνουν). Ένας υγιής τένοντας καμπτήρα γλιστρά ομαλά μέσα από αυτό το τούνελ που ονομάζεται θήκη καμπτήρα. Η σήραγγα αποτελείται από πολλαπλούς συνδέσμους που ονομάζονται τροχαλίες. Το δάχτυλο σκανδάλης προκαλεί συγκεκριμένα πάχυνση στην πρώτη τροχαλία (που ονομάζεται Α1), η οποία βρίσκεται εκεί όπου το δάχτυλο συναντά την παλάμη. Όταν αυτό γίνεται παχύρρευστο, λόγω φλεγμονής ή διόγκωσης, οι κινήσεις των δακτύλων προκαλούν πόνο και ο τένοντας του καμπτήρα μπορεί να «πιάσει» ή ακόμα και να «κλειδωθεί» σε λυγισμένη θέση σε σοβαρές περιπτώσεις.
Το δάχτυλο σκανδάλης εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα ηλικίας μεταξύ 40 και 60 ετών και στις γυναίκες περισσότερο από τους άνδρες. Είναι πιο συχνή μεταξύ των ανθρώπων που εκτελούν συχνή ή έντονη λαβή στην εργασία ή τις δραστηριότητες αναψυχής τους. Σε ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο είναι τα άτομα με φλεγμονώδεις διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της ουρικής αρθρίτιδας και της σαρκοείδωσης και εκείνοι που έχουν υπολειτουργία του θυρεοειδούς ή του διαβήτη. Μεταξύ 5-20% των ασθενών με διαβήτη θα αναπτύξουν δάχτυλο σκανδάλης.
Το δάχτυλο σκανδάλης μπορεί να εμφανιστεί σε ένα δάχτυλο ή σε πολλά, συμπεριλαμβανομένων και των δύο χεριών ταυτόχρονα.
Τα συμπτώματα του δακτύλου σκανδάλης συχνά ξεκινούν σταδιακά χωρίς σαφή τραυματισμό. Μπορεί να ακολουθήσουν μια περίοδο βαριάς ή εκτεταμένης χρήσης των χεριών.
Τα σημεία και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο ή ευαισθησία στη χαμηλότερη άρθρωση στην πλευρά της παλάμης του προσβεβλημένου δακτύλου, μια αίσθηση κλικ, σύλληψης ή θραύσης, ενώ κάμπτεται ή εκτείνεται το δάχτυλο. Μπορεί ακόμη και να γίνει δύσκολο να λυγίσετε ή, ειδικά, να ισιώσετε το δάχτυλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το δάχτυλο μπορεί να κλειδωθεί σε λυγισμένη θέση και πρέπει να ανοίξει απαλά χρησιμοποιώντας το άλλο χέρι. Οι άνθρωποι με δάχτυλο σκανδάλης συχνά αναφέρουν ότι τα συμπτώματά τους είναι χειρότερα όταν ξυπνούν το πρωί.
Το δάχτυλο σκανδάλης και η αρθρίτιδα μπορούν να προκαλέσουν πόνο και δυσκαμψία στα δάχτυλα και τα χέρια, αλλά το δάχτυλο σκανδάλης δεν είναι ένας τύπος αρθρίτιδας.
Η επίσκεψη σε κάποιον ειδικό ιατρό σε περίπτωση που παρατηρηθούν τα προαναφερόμενα συμπτώματα, έστω και ήπια, κρίνεται αναγκαία, ειδικά στην περίπτωση που η πάθηση είναι ήδη διαγνωσμένη και η συνήθης ενόχληση επιδεινωθεί ή παρατηρηθούν ασυνήθη επιπλέον συμπτώματα και μείωση εύρους κίνησης.
Ο γιατρός θα είναι σε θέση να διαγνώσει ένα δάχτυλο σκανδάλης μιλώντας με τον ασθενή για τα συμπτώματά και εξετάζοντας το χέρι του. Συνήθως, οι ακτίνες Χ ή άλλες εξετάσεις δεν είναι απολύτως απαραίτητες για να γίνει η διάγνωση.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, θα ψάξει για:
- Ευαισθησία πάνω από το περίβλημα του καμπτήρα του τένοντα στην παλάμη του χεριού,
- Πάχυνση ή πρήξιμο του ελύτρου του τένοντα στη βάση του δακτύλου ή του αντίχειρα,
- Μια αίσθηση κλικ ή πιασίματος όταν λυγίζετε και ισιώνετε το δάχτυλο ή τον αντίχειρα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απεικόνιση με υπερήχους μπορεί να δικαιολογηθεί για να γίνει κατανοητός ο λόγος πρόκλησης της πάθησης και να προσδιοριστούν εάν υπάρχουν και άλλες παθήσεις μαλακών μορίων.
Οι ήπιες περιπτώσεις δακτύλου σκανδάλης μπορούν να επιλυθούν από μόνες τους. Το δάκτυλο σκανδάλης που περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενο ή συνεχή πόνο, περιορισμένη κινητικότητα ή παραμένει χρόνια λυγισμένο θα χρειαστεί θεραπεία:
- Αποφυγή δραστηριοτήτων που προκαλούν πόνο, αν είναι εφικτό.
- Χρήση ενός μικρού νάρθηκα για να κρατηθεί το δάχτυλο ή ο αντίχειρας σε ευθεία θέση τη νύχτα.
- Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η ακεταμινοφαίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής.
- Ο γιατρός μπορεί να δώσει ασκήσεις stretching για να βοηθήσει τους τένοντες να ανακτήσουν την ευελιξία τους.
- Η ένεση στεροειδών ανακουφίζει από τον πόνο. Η βελτίωση μπορεί να συμβεί μέσα σε λίγες ημέρες από την ένεση, αλλά μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. Μια δεύτερη ένεση είναι μερικές φορές χρήσιμη, αλλά μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση εάν η ενεργοποίηση επιμένει.
- Διαδερμική απελευθέρωση δακτύλου σκανδάλης με βελόνα: Μερικοί χειρουργοί προτιμούν την θεραπευτική αυτή μέθοδο, αλλά άλλοι πιστεύουν ότι η ανοικτή χειρουργική επέμβαση είναι πιο αποτελεσματική. Η μέθοδος βελόνας δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις.
- Χειρουργική αποσυμπίεση του σωλήνα του τένοντα: Το αναισθητικό μπορεί να είναι τοπικό, περιφερειακό (εγχέεται στη μασχάλη για να μουδιάσει ολόκληρο το χέρι) ή γενικό αναισθητικό. Μέσω μιας μικρής τομής και προστατεύοντας τα νεύρα που βρίσκονται κοντά, ο χειρουργός διευρύνει το στόμιο του τένοντα κόβοντας την οροφή. Το τραύμα θα απαιτήσει ένα μικρό επίδεσμο για 10-14 ημέρες, αλλά η ελαφριά χρήση του χεριού είναι δυνατή από την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης και θα βοηθήσει στην ανάκτηση της κίνησης. Η ανακούφιση από τον πόνο είναι συνήθως γρήγορη και η αποκατάσταση του προβλήματος σχεδόν απόλυτα βέβαιη. Η επανεμφάνιση της ενεργοποίησης του δαχτύλου σκανδάλης μετά από χειρουργική επέμβαση είναι ασυνήθιστη.
Επιπλοκές μπορεί να συμβούν με οποιοδήποτε είδος χειρουργικής επέμβασης. Ο γιατρός θα συζητήσει με τον ασθενή τους κινδύνους πριν από τη χειρουργική επέμβαση και θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να βοηθήσει στην πρόληψη επιπλοκών.
Οι πιο συχνές επιπλοκές μετά από χειρουργική επέμβαση για δάχτυλο σκανδάλης ή αντίχειρα σκανδάλης περιλαμβάνουν:
- Δυσκαμψία στο εμπλεκόμενο δάχτυλο,
- Αδυναμία ισιώματος του εμπλεκόμενου δακτύλου,
- Προσωρινός πόνος ή πρήξιμο στο σημείο της χειρουργικής επέμβασης.
Λιγότερο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Μόνιμο κλείδωμα ή κλικ.
- Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων, ο τένοντας μπορεί να κλίνει (κάμψη ή καμπύλη) μακριά από το οστό, με αποτέλεσμα μειωμένο εύρος κίνησης.
- Λοίμωξη (σπάνια).
Τραυματισμός νεύρου: Αυτό μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα κατά μήκος ενός μέρους του δακτύλου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Trigger Finger, OrthoInfo, AAOS, διαθέσιμο εδώ
- Trigger Finger/Thumb, The British Society for Surgery of the Hand (BSSH), διαθέσιμο εδώ
- Trigger Finger, HSS, διαθέσιμο εδώ
- Trigger Finger, Cleveland Clinic, διαθέσιμο εδώ
